Page 494 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Tevfîk Mehmed Efendi-Müftüzâde
Amasyalıdır. Şehzâde Sultân Osmân’ın türbedârı olup 1239 senesi saferinde vefât eden
sulehâdan es-Seyyid Hüseyin Efendi bin es-Seyyid Abdurrahmân Efendi bin Amasya müftüsü
Dizdarzâde el-Hâc Hüseyin Efendi’nin mahdûmudur.
Pederinin hayâtında Amasya fuzalâsından Canikli müftîzâde el-Hâc Hâfız Mehmed
Efendi’den ikmâl-i tahsîl edib İstanbul’a gitdi. Şeyhülislâm Mekkîzâde Mustafa Âsım
Efendi’ye intisâb edib bi’l-imtihân müderris ve ders-i âm oldu. Ba’dehû Fetvâ-hâneye
müsevvid oldu.
1240 târîhlerinde meslek-i nüvvâba girip livâlarda niyâbet ederek İzmir pâyesiyle vilâyet-
i merkez niyâbetlerinde bulundu. 1271’de mahreç mevleviyetiyle nâ’il-i i’tibâr olup l285 senesi
[55] zilka’desinde vefât etdi. Eğrikapı’da medfûndur.
Âlim, zarîf, hoş-sohbet idi. Kırk beş yıl niyâbetle Anadolu ve Rûmeli bilâdını gezmiş,
müstakîm idi. Mahdûmu Mehmed Emîn Efendi ve birâderi Hâfız Ahmed Efendi’dir. Diğer
birâderi es-Seyyid Abdurrahmân Efendi Amasya’da Şehzâde türbedârı olduğu hâlde 1269’da
vefât etdi.

Tevfîk Mustafa Efendi-Müftüzâde Hâfız
Hâcıköylüdür. Oranın müftüsü Dârendeli el-Hâc İsmâ’îl Hakkı Efendi bin el-Hâc Ömer
Fevzî Efendi bin Dârendeli Mustafa Ağa’nın mahdûmudur. 1279’da doğdu. Pederinden
mukaddimât-ı ulûmu görüp Amasya’ya geldi. Ulemâdan Amasya müftüsü Gürcü el-Hâc
Osmân Efendi’den ikmâl-i tahsîl edib Şirvânî Hacı Îsâ Efendi’den de tefsîr u hadîs okudu.
Ba’dehû avdet edib Gümüşhâcı köyünde tedrîs-i ulûm etdiği esnâda pederinin irtihâline
mebni 1305 senesi saferinde Hâcıköyü kazâsı müftülüğüne ta’yîn edildi. Hüsn-i idâresine
binâ’en yirmi beş yıl bilâ-fâsıla tedrîs u iftâ ederek 1330 senesi receb-i şerîfinin on üçüncü [56]
günü hazirânın on beşinde dâr-ı na’îme irtihâl etdi.
Âlim, fakîh, gâyet mü’eddeb, vakûr, müdebbir, kerîm, sofrası güşâde, mekâdir-i nâsa
murâ’î, nâfizü’l-kelim, gâyet afîf, müteşerri’, müttakî, hâdim-i din ü devlet bir zât-ı sütûde-
simât idi. Kazânın terakkiyâtında pek büyük himmetleri sebk etmişdir.
Hâcıköyü’nde neşr-i ulûma hizmet eden Çerkes İsmâ’îl Efendi kendisini tanıtmak için bu
muhterem zât hakkında ba’zı dedikodu çıkardı. Fakat müdrik olan kazâ halkı bu tefevvühâta
ehemmiyet vermedi. Nihâyet İsmâ’îl Efendi Havza kazâsı müftülüğüne ta’yîn edilerek dili
kesildi.
Mahdûm-ı yegânesi Alî Rızâ Efendi kendisine hayrü’l-halef olarak irtihâlinde kazâya
müftî ve İstiklâl harbinde fedâkârâne himmetleri sebk ederek Amasya meb’ûsu olmuştu. Bunun
mahdûmu İsmâ’îl Hakkı Efendi’dir.

Tevfîk Mehmed Efendi-Müsevvidzâde Hacı Hâfız
Amasyalıdır. Ulemâdan Müsevvid Ahmed Şükrü Efendi bin Hâfız Mehmed Efendi bin
Yumuk Osmân Efendi bin Hâfız Hasan Efendi bin Mustafa Efendi bin İsmâ’îl Efendi bin Hâfız
Hasan [57]Efendi’nin mahdûmudur. Cedd-i a’lâsı Hâfız Hasan Efendi ulemâdan olup Pervâne
Bey câmii imâmı olduğu hâlde 1129’da vefât etmişdi.
1282’de Fethiye Mahallesi’nde doğdu. Meşâhîr-i ulemâdan Canikli Mehmed ve Şirvânî
Abdullah Efendilerden tahsîl-i ulûm etdiği esnâda mahkeme-i şer’iyyeye girip zabt kâtibi ve
1303’de Hacı Îsâ Efendizâde Mehmed Nûrî Efendi’nin infisâline binâ’en şer’iyye başkâtibi
oldu.
Bir taraftan pederinden fıkh u ferâ’iz görüp diğer taraftan Canikli Mehmed Efendi’nin
halka-i tedrîsine mülâzemet ederek 1309’da mücâz ve 1312’de pederinin irtihâline binâ’en
Sunkurlu medresesi müderrisi olup tedrîs-i ulûma germî verdi.

488
493