Page 491 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 8
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Türkân Şâh-Emîr Şemseddîn Ebu’l-Mekârim
Amasya hükümdârı birinci Sultân Mes’ûd-ı Selçukî dâmâdı ve atabegi olan Emîr
Şehâbü’d-devle Güdül Bey bin Konaş Bey’in oğlu Türkân Şâh’dır. Amasya vâlîsi Şehzâde
Nâsıreddîn Şâhinşâh-ı Selçukî’ye atabeg oldu.
Bunun irtihâlinde birâderi Gıyaseddîn Mehmed Şâh-ı Selçukî atabegi olup 585
hudûdunda vefât etdi. Meşâhîr-i ümerâdan olup “Güdüloğlu” denirdi. Gök medrese
mahallesinde ikâmet etdiği münâsebetle buraya Güdüloğlu Mahallesi dendi. Mahdûmları Tuli
Mehmed, Mûsâ Beylerdir. Halfet Gâzi’nin dedesidir.

Takıyyeddîn Osmân Baba-Mevlânâ Ebu’l-Hayr
Amasyalıdır. Kara Tigin Gâzi evlâdından Alî bin Ahmed’in mahdûmudur. Ulemâ-yı
asrından ahz-ı ulûm edib Amasya’da neşr-i ma’ârife himmet etdi. Ba’dehû, Baba İlyâs-ı
Horasânî’ye mürîd olup sûfî oldu.
637’de Baba İshak Kefersûdî vak’asında şeyhi ihtifâya mecbûr olduğundan evlâd u
iyâliyle Eskişehir’e gidip orada [45] tavattun etdi. Hüsn-i hâl ü ilmi, Eskişehir ve havâlîsindeki
halkın kendisine incizâb u i’tikâdını celb etdi. Takrîben 661 senesi hudûdunda dâr-ı kudse
irtihâl eyledi.
Âlim, kâmil, baba-yı muhterem bir pîr idi. Mahdûmu Mevlânâ Şerefeddîn Mehmed er-
Rumî Şam’a gidip orada ilm u zühd ü takvâsıyla fevka’l-âde iştihâr etdi. Söğüd ili emîr-i
meşhûru Ertuğrul Bey bin Süleyman Şâh bin Kaya Alp, Osmân Baba’nın velâyetine i’tikâd
ederdi. Mahdûmu Sultân Osmân Gâzi’ye bunun adını verdiği mervîdir.

Takıyyeddîn Osmân Çelebi-Ziyârîzâde
Amasyalıdır. Meşâhîr-i ulemâdan Zeyneddîn Ya’kûb bin Hâce Muhibbeddîn Mevdûd bin
Alî bin Ahmed ez-Ziyârî mahdûmudur. Türk dilinde “Ziyârelioğlu” demekle meşhûrdur.
Kâdı’l-kudât Mevlânâ Şemseddîn Mehmed bin el-Hallâtî’den tahsîl-i ulûm edib ders-i âm oldu.
Fezâ’iliyle iştihâr edib 744’de medrese-i Atabegiye müderris ve ba’dehû mükerreren
Amasya nâibi görüldü. 747’de Hacı Kutlu Şâh’ın zamân-ı emâretinde Amasya kâdı’l-kudâtı
[46]oldu. Bir kaç def’a azl u nasb edilerek 754senesi zilka’desinde kâdı’l-kudât olduğu hâlde
vefât etdi. Âlim, fâzıl, mu’tedil bir zât idi. Birâderi Şemseddîn Ahmed Çelebi de ulemâdan idi.
Buna “Nûreddîn ” de dendi.

Takıyyeddîn Osmân Efendi-Hâcezâde
Hâce-i Sultânî Amasyalı Ömer Efendi’nin dördüncü mahdûmudur. İstanbul’da tahsîl-i
ulûm edib Ayasofya Câmiinde ders-i âm oldu. Birâderi Abdullah Efendi’nin sadâretinde silk-i
kudâta girip hayli bilâd-ı mühimmeye kâdı ve 1058’de diğer birâderi Ahmed Efendi’nin vefâtı
üzerine cihetlerine mutasarrıf ve mütekâ’id olduğu hâlde 106l’de vefât etdi. Ulemâ-yı kudâttan
idi.

Takıyyeddîn Osmân Efendi-Şermîzâde
Amasyalıdır. Kudâttan Mustafa Efendi bin Osmân Çelebi bin Mehmed Çelebi bin Şermî
Osmân Çelebi bin Mehmed mahdûmudur. Muhaddis-i meşhûr Zileli Abdurrahmân Efendi’den
tahsîl-i ulûm edib ders-i âm ve Osmân Çelebi Dârü’l-hadîsine müderris oldu.
Otuz yıldan ziyâde tedrîs-i ulûm u tahdîse nasb-ı nefs edib 1047’de Atabeg Gâzi
medresesiyle mütekâ’id olduğu hâlde 105l’de vefât etdi. İlm-i hadîs ü tefsîrde mâhir, fâzıl,
vâ’iz, muhaddis bir zât idi. Lakabı gibi etkıyâdandır. Mahdûmu kudât-ı meşhûreden Kutbeddîn
Mustafa Efendi de kibâr-ı ulemâdan idi.

485
490