Page 518 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Gümüşlüzâde evkâfına mütevellî olup Hazret-i Pîr İlyâs-ı Halvetî’ye hayâtında âlî bir
zâviye ve yanında bir köşk ve vefâtında üzerine ahşâbtan bir türbe yaptırdı. Zâviye ve köşküne
“Kasr-ı Ârifân” dendi.
Oğulları Hâce Kâsım, Habîb Çelebilerdir. Kerîmesi Selâmet Hâtun’dur. Vefâtında yaşı
yetmişi geçkin idi. Hâce Kâsım Çelebizâde Hâce Muhyiddîn Mehmed Çelebi de ricâl-i
ma’rûfedir. Diğer mahdûmu da İlyâs Çelebi’dir.

Celâleddîn Abdurrahmân Çelebi-Gümüşlüzâde
Amasyalıdır. Hazret-i Pîr İlyâs-ı Halvetî’nin birâder-i âlîleri Mevlânâ Hüsâmeddîn
Hüseyin Çelebi bin Pîr Alâaddîn Alî Çelebi mahdûmudur. Amasya fuzalâsından Cemâleddîn
Mehmed Çelebi bin Aksarayî, Mevlânâ İzzeddîn Mehmed Amasî, Mevlânâ Hüsâmeddîn Hasan
el-Hoyî ve amcası Hazret-i Pîr Şücâ’eddîn İlyâs-ı Halvetî’den iktisâb-ı fezâ’il ederek ders-i âm
ve amcasına dâmâd oldu.
Yıllarca tedrîs-i ulûm edib amcasından münhall olan [133] Hacı Şâdgeldi Paşa Şâdiye
Medresesi müderrisi olup Çelebi Sultân Mehmed Han’ın büyük teveccühâtını kazandı. 804’de
Amasya müftüsü ve Şeyhülislâmı Hazreti Pîr İlyâs-ı Halvetî Şirvân’a i’zâm edildikte yerine
Amasya müftüsü ve Şeyhülislâmı oldu.
805’de Çelebi Sultân Mehmed’in Bolu’dan da’vetine karâr veren hey’et-i ilmîyenin
riyâsetinde bulunup müşarün ileyhin vusûlünde müşâvir-i saltanat olarak istiklâline kadar
fedâkârâne çalışdı. Fazl u takvâsından tedbîr u fetvâsından dolayı kendisine “Şeyhülislâm ”ve
“Müfti’s-Sakaleyn” lakabları verildi.
814’de tanzîm edilen Ya’kûb Paşa’nın vakfiyesinde ta’dâd edilen evsâf-ı celîlesi
meyânında bu lakablar da mevcûd olup tarîkat-ı Halvetiyyeyi Hazreti Pîr İlyâs’dan aldığı
münâsebetle ma’ârif-i sûfiyyeyi de elde ederek zü’l-cenâheyn oldu.
Kezâlik Hazret-i Pîr İlyâs’ın halîfesi ve kâ’im-makâmı olan Pîr Şerefeddîn Hamza-i
Halvetî sohbet-i şerîfesinde tekemmül edib 818’de Pîr-i müşârün-ileyhin dâr-ı kudse irtihâlinde
Gümüşlüzâde [134] zâviyesi şeyhi oldu. Tedrîs ü iftâyı terk edib ibâdet ü irşâda hasr-ı evkât
ederek 827 senesi ramazânında dâr-ı kudse rihlet eyledi.
Fâzıl, muhakkik, ulûm-ı şer’iyye ve akliyyede mütebahhir, gâyet kâmil bir mürşid-i âgâh,
ârif-i billâh idi. Kayın pederi olan Hazret-i Pîr İlyâs-ı Halvetî nezdinde medfûndur. Mahdûm-ı
yegânesi Cemâleddîn Mehmed Çelebi kibâr-ı ulemâdan bir zât idi.

Celâleddîn Mehmed Çelebi
Merzifonludur. İlyâs mahdûmu olup Amasya ve Bursa’da tahsîl-i ulûm ederek zümre-i
ulemâya iltihâk edib orada ders-i âm ve Sultâniyye-i Merzifon müderrisi oldu. Yıllarca tedrîs-i
ulûm ederek iştihâr edib Merzifon’a müftü, 834’de oraya kâdı ve 847’de a’yân-ı ulemâ ve
kudâttan görüldü. Ba’dehû vefât etdi. Meşâhîr-i ulemâdan idi. “Celâleddîn İlyâs el-Merzifonî”
imzâsı görüldü.

Celâleddîn Ahmed Çelebi-Hâcezâde
Amasyalıdır. Meşâhîr-i tüccârdan Hâce Alâaddîn [135]Alî Çelebizâde İzzeddîn Hasan
Çelebi mahdûmudur. Amasya’nın güzîde hattâtı olan Sûfî Yahyâ Çelebi’den ve ba’dehû hattât-
ı meşhûr Fettâhî Yahyâ en-Nişâbûrî’den hutût-ı mütenevvi’ayı ahz u temmeşşük ederek
Hayreddîn el-Mar’aşî’ye şerîk oldu.
Bu esnâda meşâhîr-i fuzalâdan Mevlânâ Tokatlıoğlu Cemâleddîn Yûsuf Çelebi’den
ulûm-ı şer’iyye ve edebiyyeyi ahz u tederrüs ederek ulemâdan oldu. Ekser-i himmeti ta’lîm-i
hutûta ma’rûf olduğundan hattât-ı meşhûr olup Sultân Bâyezîd-i Sânîye Amasya vâlîliğinde
takarrüb etdi.
Sultân Bâyezîd-i Sânî, 886’da tahta cülûsunda kendisini İstanbul’a da’vet eylediğinden
gidip orada durmadı. Amasya’ya avdet edib Amasya vâlîsi Şehzâde Sultân Ahmed’e hat

512
517