Page 558 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Yıllarca tedrîs-i ulûm ve ta’lîm-i sıbyân ederek fevka’l-âde iştihâr etdi. 1127’de Pîr
Mehmed Çelebi mescidi imâmı ve 1136’da vefât eden Hıfzızâde Hâfız el-Hâc Alî Efendi yerine
Yörgüç Paşa medresesi müderrisi olup 1148 senesinde dâr-ı bekâya irtihâl etdi.
Âlim, fâzıl, hadîs ve tefsîrde mâhir, vâ’iz, müttakî bir zât idi. Burma Minâre Câmii
karşısında vâki’ mezârlığın garb tarafında kabri hafriyât ile bulunabildi. Seng-i mezârında
“vâris-i ulûmi’l-enbiyâi vel-mürselîn”‘ibâresi yazılıdır.
Ta’lîm-i sıbyân etdiği Alî Paşa Mektebi, zamânımıza kadar “Kürd Mektebi” demekle
meşhûr idi. Pîr Mehmed Çelebi Mescidi’nin [261] kurbunda ve Selağzı’ndadır. Mahdûmları
Abdullah, Abdurrahmân Efendilere ve bunların evlâdına “Kürd Hâfızzâdeler” dendi. Abdullah
Efendizâde Hâfız Osmân İrfânî Efendi ulemânın şu’arâsındandır. Bunun mahdûmu Ârif
Mehmed Efendi Hâcegân-ı dîvân-ı hümâyûndandır.

Hâfız Alî Paşa-Silahdâr
Amasyalıdır. Amasya a’yânından Müjdecizâde es-Seyyid el-Hâc Hüseyin Ağa bin el-Hâc
Yûsuf Ağa’nın mahdûmudur. Gençliğinde hıfz-ı Kur’ân etdikten sonra sipâhî olarak Rus
harbine gitdi.
1203’de Çerkes Hasan Paşa kolunda Ruslar’ı püskürtüp yararlıklar gösterdiğinden
müşârün-ileyhin silahdârı oldu. Gerek sadâretinde ve gerek eyyâm-ı vezâret ü nektebinde
müşârün-ileyhin yanından ayrılmadığı cihetle 1215’de Bender muhâfızı olduğu esnâda dergâh-
ı âlî kapıcıbaşılığı rütbesiyle taltîf edildi.
1221’de Ruslar’ın Bender’i ansızın [262]hücûm ederek aldıkları esnâda efendisiyle
beraber esîr olup Rusya’ya giderken firâr ve ordu-yı hümâyûna iltihâk etdi. 1223’de
muhârebede ibrâz eylediği şecâ’at ve liyâkatına binâ’en bâ-rütbe-i mîr-i mîrânî Erzurum vâlîsi
oldu.
1224’de münhezim ve ma’zûl olup sonra Karahisâr-ı Sâhib mutasarrıfı ve 1227’de
Yergöğü muhâfızı oldu. Orada tûl-i müddet kalıp hüsn-i muhâfaza etdiğine binâ’en 1232 senesi
şevvâlinde rütbe-i vezâretle taltîf edildi. Amasya a’yânından Sa’îd Ağazâde es-Seyyid İsmâ’îl
Hakkı Ağa’yı kendisine kethüdâ nasb etdi.
1234 senesi evâ’ilinde hastalandığından emr-i muhâfazayı kethüdâsı deruhde etdi. Sene-
i mezbûrenin rebîülâhirinde dâr-ı bekâya irtihâl eylediğinden yerine kethüdâsı müşârün-ileyh
es-Seyyid İsmâ’îl Hakkı Ağa bâ-rütbe-i mîr-i mîrânî Yergöğü muhâfızı oldu. Bunun
ma’rifetiyle paşanın bütün muhallefâtı bâ-defter-i müfredât Bâb-ı âlî’ye takdîm edildi. Mezkûr
defter görüldü.
Vezîr-i müşârün-ileyh şecî’, muhârib, gâzî, müdebbir, metîn bir zât idi. “Çerkes Paşa
silahdârı” demekle meşhûr olduğunu Şânîzâde “Vekâyi-nâme”sinde yazıyor. [263]
Mahdûmları Mehmed Hilmî, Hasan Hüsnî Beylerdir.

Hâfız Alî Paşa-Gürcüzâde es-Seyyid
Amasyalıdır. 1211’de vefât eden Gürcüzâde es-Seyyid Halîl Paşa bin Mustafa Paşa bin
el-Hâc İbrâhim Bey bin Mehmed Bey’in mahdûmudur. Amasyalı Ocak imâmı es-Seyyid Halîl
Efendizâde es-Seyyid İbrâhim Hıfzı ve Mustafa paşalara karâbeti olduğundan Bâb-ı âlîde
kethüdâ kalemine girdi.
Ba’dehû silahdâr-ı şehriyârî Lâdikli es-Seyyid Abdullah Ağa’ya çatıp kethüdâ kâtibi
olarak Hâcegân-ı dîvân-ı hümâyûn zümresine iltihâk etdi. 1210’da müşârün-ileyhin azl ü
tekâ’üdü üzerine açığa çıkarıldı. Çünkü Caniklizâdeleri silahdâr ağaya takrîb etmişdi.
Bir müddet Caniklizâde Tayyâr Mahmûd Paşa’nın kâtib-i dîvânı olup 1212’de sadr-ı
a’zam olan Gürcü Yûsuf Ziyâ Paşa’ya intisâbı olduğundan 1214’de İstanbul’a gelip 1216’da
Mâliye tezkirecisi, 1217’de Küçük rûz-nâmeci, ba’dehû şehremîni oldu.

552
557