Page 555 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 8
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

İbrâhim Rüşdü Beylerdir. Bunların mecmû’ına “Hacı Kadirzâdeler” dendi. Bunlardan
Abdulkâdir Efendi bin Ahmed Ağa da ricâl-i devlettendir.
Amasya’da Hacı Kadirzâdeler 1177’de vefât eden Hacı Hâfız Mehmed Ağa’nın evlâdıdır.
Bunlardan Amasya evkâf başkâtibi Hacı Mehmed Nûrî Efendi bin el-Hâc es-Seyyid Ahmed
Efendi bin el-Hâc es-Seyyid Mehmed Ağa bin es-Seyyid Ahmed Ağa bin el-Hâc Hâfız Mehmed
Ağa 1331 vefât etdi. Eşrâf-ı ulemâdan idi.

Hacı Mehmed Çelebi-Şeyhzâde
Amasyalıdır. Tarîkat-ı Mevleviyye dedegânından Süleyman Dede bin eş-Şeyh Mehmed
Çelebi mahdûmudur. Amasya Mevlevîhânesi şeyhi Mehmed Ârif Dede’den sülûk ve terbiye
görüp andan ahz-ı ma’ârif etdi. Ba’dehû mesnevî-hân oldu.
1057’de Şeyh Cû’î mevlevîhânesi şeyhi ve mesnevî-hânı ve vakfının mütevellîsi olup on
yıl kadar tevliyet ve meşîhat icrâsıyla 1067’de vefât etdi.Urefâ-yı mevleviyyeden “Hacı Çelebi”
demekle meşhûr olup [252]sulehâdan idi.
Şeyh Cû’î köyünde zâviyesini harâb iken i’mâr edib orayı şenlendirdi. Şeyh Cû’î rûhunu
şâd ederek hayrâtını ihyâ eylediğinden şöhreti evlâdına lakâb oldu. Oğulları eş-Şeyh Ahmed,
Süleyman, Hasan Dedelerdir. Bunlara ve bunların evlâdına “Hacı Çelebizâdeler”,“Hacı
oğulları” dendi.
Eş-Şeyh Ebû Sa’îd Ahmed Dede Efendi’nin tercemesi yukarıda yazıldı. Evlâdı da serd
edildi. Bundan sonra birâderi eş-Şeyh Süleyman Dede Efendi Şeyh Cû’î vakfına mütevellî ve
zâviyesi şeyhi oldu. Amasya Mevlevîhânesi şeyhi meşhûr Hasan Kudsî Dede Efendi, Hacı
Çelebi Efendi’nin birâderi idi.

Hacı Yûsuf Ağa-Kömüşoğlu
Amasyalıdır. Tâşâbad-Erba’a kazâsından olup Amasya kethüdâyeri olan Kömüşoğlu
Mehmed Ağa bin Hızır Ağa’nın mahdûmudur. Câmus ma’nâsına olan “Kömüş” babası Hızır
Ağa bin Alî’nin lakâbıdır. 237 [253]
Amasya’da doğup Amasya’da büyüdü. Pederinin irtihâlinde sipâhîlik tîmârı uhdesine
tevcîh olunup Rusya muhârebâtında yıllarca isbât-ı vücûd ederek Amasya kethüdâyeri oldu.
1187 musâlahasında Hicâz’a gidip geldi.
Ba’dehû meclis-i hâciyân ve a’yâna a’zâ olup hayli nüfûz ve şöhret kazandı. İltizâmât
işlerinde bulunarak servet ü sâmâna erdi. Akl ü tedbîri sâyesinde dâ’iresi büyüdü. Mükemmel
bir hânedân ve baş a’yân oldu.
1194 zilka’desinde Amasya sancâğı mütesellimi olarak kendini herkese tanıttı. 1195
rebîülevvelinde ma’zûl olup 1196 senesi gurre-i saferinde sânîyen Amasya mütesellimi ve
zilhiccesi gurresinde ma’zûl ve 1198 senesi gurre-i muhârreminde sâlisen Amasya mütesellimi
ve şevvâlî evâ’ilinde ma’zûl oldu. Bu esnâda kapıcıbaşılık verildi.
1199 senesi saferinin gurresinde râbi’an Amasya mütesellimi olup 1200 senesi gurre-i
muharreminde azl edildi. Ba’dehû [254] sânîyen başa’yân olup ma’iyyetine aldığı kuvvetle Rus
harbine Amasya a’yânından Yenicelizâde es-Seyyid Ahmed Ağa ile birlikte gitdi.
1203’de her ikisinin de ibrâz eyledikleri şecâ’at ve sadâkat üzerine Merzifon voyvodası
İbrâhim Ağa ile bunlara mîr-i mîrânlık verildiyse de fermânın vusûlünden mukaddem sâhib-i
terceme şehîden vefât etdi. Diğerleri paşalıkla be-kâm oldu.
Şecî’, mükrim, müdebbir, âkil, hânedân idi. İbtidâ Amasya müftüsü Müftüzâde Hâfız
Abdurrahmân Efendi’nin kerîmesiyle evlendi. Sonra ulemâdan ders-i âm Ömer Efendi’nin
kerîmesini aldı. Bunlardan mahdûmları Abdurrahmân, Ömer Efendilerdir. Bunlara ve bunların
evlâdına “Hacı Yûsuf Ağazâdeler” dendi.

237 Bu sülâle rivâyeti, Hâcı Yûsuf Ağazâdelerden sâbıkü’t-terceme Ahmed Rıza Efendi’nin ifâdesinden anlaşıldı.
1168’de Amasya kethüdâyeri Taşâbâdî Mehmed Ağa bin Hızır olduğu da kayden müsbetdir.

549
554