Page 81 - 6-8
P. 81
Amasya Tarihi Cilt: 6
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
numarada bakiyye-i sülâle-i ilmiyyesi Cemâleddîn Mehmed bin Mehmed bin Mehmed
Aksarâyî tercemesinde yazılıdır.
Ebû İshâk Kâzerûnî-eş-Şeyh Şemseddîn Mü’eyyed
Mevlânâ Şemseddîn Mehmed bin el-Cezerî Tabakâtü’l-Kurrâ’ adlı eserinde ve bundan
naklen Allâme Şehâbeddîn Ahmed ibn-i Hacer ed-Dürerü’l-Kâmine’sinde [234] yazdığı üzere
758 senesinde vefât eden Mevlânâ Sa’îdeddîn Mehmed bin Mes’ûd bin Mehmed bin Mes’ûd
bin Mehmed bin Ali bin Ahmed ibn-i Ömer bin İsmâil bin eş-Şeyh Ebî-Ali el Hasan ed-Dekkâk
bin Mehmed el-Balabânî el-Kâzerunî mahdûmudur. Cedd-i a’lâsı Şeyh Ebû Ali ed-Dekkâk el-
Nîsâbûrî es-Sûfî 405 zilka’desinde vefât etmişdir.
Diyâr-ı şarkiyye fuzalâsından ulûm-ı âlîyeyi tahsîl ü ikmâl ederek devr-i bilâd edib Hacı
Şâdgeldi Paşa’nın emâretinde Amasya’ya geldi. Gümüş kasabasında medfûn ve Ahi İbrâhim
Basrî demekle meşhûr Taceddîn İbrâhim el-Basrî sohbetinden istifâza-i hakâyık-ı sûfiyye etdi.
Amasya’nın emîr ü hükûmdârı el-Hâc Seyfeddîn Şâdgeldi Paşa’nın kendisine olan
fevkalâde teveccüh ve inâbesiyle iştihâr ederek emîr-i müşârün-ileyhin yaptırdığı Saraçhâne
Câmii ittisâlindeki zâviyesi şeyhi oldu. Amasya’da yıllarca neşr-i füyûzât ederek “Küpeli Şeyh”
demekle meşhûr oldu.
Amasya meşâyih-i kirâmından eş-Şeyh Alâeddîn Ali Yârî Çelebi bin Mevlânâ
Zeyneddîn Siyavuş el-Difrikî (Divriği), bunun sohbet-i şerîfesinde temâyüz ederek halîfe ve
dâmâdı olmuşdu. [235]
789’da Amasya vâlisi Yıldırım Sultân Bâyezîd Hân’ın ma’iyyetinde her ikisi de
Bursa’ya gidip orada 791’de kendisine Sultân-ı müşârün-ileyhin binâ eylediği zâviyenin şeyhi
oldu. Vezîr-i a’zam Cândârlızâde Ali Paşa da zâviyesi mesârifine kendi vakfından tahsîsât
verdi.
Ebû İshâk Kâzerûnî, Bursa’da hem tedrîs ü iftâ, hem de neşr-i füyûzât-ı sûfiyye ederek
Şeyhülislâm unvânını aldı. Bâb-ı kerâmet-me’âbı ulemâ, ümerâ ve erbâb-ı hâcâtın melce’-i
yegânesi oldu. Çünkü Hünkâr Şeyhi idi. Pek mükerrem ve muhterem bir hâlde 798 senesinde
vefât etdi.
Şeyh-i müşârün-ileyhin menâkıp-nâmesinde yazıldığı üzere gâyet fâzıl, muhakkik,
müteşerri’, me’ârif-i sûfiyyede kâmil, zâhid bir ârif-i billah idi. Kendisine hâs bir tarîkate mâlik
ve bir vâsıta ile Şeyh Fahreddîn İbrâhim bin Rüstem Irâkî’ye müntesib idi.
Mahdûmları Muhyiddîn Mehmed, Mecdeddîn Abdulmecîd Çelebilere Amasya’da
“Küpelioğulları” denirdi. Mecdeddîn Abdulmecîd Çelebizâde kaz’asker Muhyiddîn Mehmed
Çelebi’ [236] dir. Ebû İshâk Kâzerûnî dâmâdı Amasyalı Divriğilizâde eş-Şeyh Alâeddîn Ali
Yârî Çelebi ki “Yâr-ı Ali Şîrâzî” diye meşhûr idi. Bunun mahdûmu Mevlânâ Şemseddîn
Mü’eyyed Çelebi evlâdına “Mü’eyyedzâdeler” dendi.
Kaz’asker Küpeli Şeyhzâde Muhyiddîn Mehmed Efendi’nin dâmâdı da Amasyalı
Kemâl Paşazâde Süleyman Bey’dir. Bunun mahdûmu Şeyhülislâm Şemseddîn Ahmed Şâh
Çelebi de âlem-i İslâm’da müctehid diye tanınmış bir sîmâ-yı fazl u irfân idi. Meşâhîr-i
fuzalâdan Amasyalı Şeyhzâde Abdulkerîm, Abdî Efendi de Şehy Ebû İshâk’ın ahfâdındandır.
Ebû İshâk Bey-Kutluşâhzâde
Amasya ümerâsından beylerbeyi Kutlu Paşa bin el-Hâc Süleyman Şâh bin el-Hâc
Kutluşâh bin Kürt Bey’in mahdûmu ve Amasya emîr-i kebîri Hacı Şâdgeldi Pâdişâh bin el-Hâc
Kutluşâh’ın birâderzâdesi oğludur. Eniştesi Koca Mehmed Paşa’nın zaman-ı sadâretinde
meşâhîr-i ümerâdan oldu.
Selânik, Silistre gibi büyük sancaklara mîr-livâ [237] olup 841’de Mehmed Paşa’nın
azlinde ma’zûlen Amasya’ya geldi. Ba’dehû Sivas beyi olup 846’da Şehzâde Alaaddîn Bey’in
ihnâkı üzerine ma’zul oldu. 847 senesi evâ’ilinde vefât etdi.
76
80