Page 234 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

ON ÜÇÜNCÜ FASL

Amasya Târîhinin ikinci bâbından on üçüncü fasl adlarının evvelinde noktalı “ze
(ز)” harfi bulunan zevâtın terâcim-i ahvâl ü ensâbını ve bulunabildiği kadar târîhen
i’tibâra şâyân cihetlerini kayd u zabt eder.

Zârî Mehmed Çelebi-Tokatîzâde
Amasyalıdır. Amasya müderrislerinden Hüsâmeddîn Hüseyin Tokatî Efendi’nin
mahdûmudur. Amasya ve İstanbul’da tahsîl-i ilm ü edeb edib hattât-ı meşhûr Ebû’l-fazl A’rec
Mehmed Efendi’den hutût-ı mütenevvi’ayı ahz ü temeşşuk etdi. [142]
İstanbul’da Sahn müderrisi Amasyalı Kara Sâlih Efendi’nin dârü’l-ifâdesinde iktisâb-ı
ilm ü ma’rifet ederek edebiyât ile iştigâl etdi. Üstâdına mu’îd iken Amasya vâlîsi Şehzâde
Sultân Mustafa’ya intisâb ederek Amasya’ya geldi.
Şehzâde-i müşârün-ileyhe eş’ârını beğendirip dîvânı ketebesinden oldu. Amasya
üdebâsıyla musâhabât-ı edebiyye ve müşâ’are ederek imrâr-ı evkât etmekte iken 960’da
şehzâdenin şehâdeti refâh u sa’âdetini bozdu. Ba’dehû menkûbâne Amasya’da vefât etdi.
Şâ’ir, fasîh, inşâda kâmil, edîb, âlim, hattât-ı meşhûr olduğunu Âşık Çelebi yazıyor. Latîfî
Çelebi de “talebe kısmından, bu asr şu’arâsındandır. Hubb-ı hattı ve mergûb şi’ri vardır. Bu
matla’ anındır.” diyor.

Bugün Hûrşîd-veş giymiş o mâh-ı sîm-ber üsküf
Tecellî-i cemâlinden yine pâr pâr yanar üsküf

velehu: [143]
Tîrin gözedir merhem-i râhat diyu ey yâr
Zahmım gibi âlemde nice ağzı kızıl var

Zâhid İbrâhim Efendi-Memî Dedezâde
Amasyalıdır. Hızır Paşa tekkesi şeyhi Hâmid Efendi bin eş-Şeyh Muhyiddîn Mehmed
Çelebi bin İbrâhim mahdûmudur. Ceddi “Memî Dede” demekle meşhûrdur. Pederinin hücre-i
terbiyyesinde tahsîl-i ilm ü edeb ve tekmîl-i sülûk edib hulefâsından oldu. Buna Burhâneddîn
İbrâhim Efendi de denirdi.
Pederinin vefâtında Hızır Paşa tekkesi şeyhi olup Torumtay Câmi-i şerîfinde va’z ü tezkîr,
nakl-i hadîs ü tefsîr, zâviyesinde zikr u ibâdet ederek 1088 senesi hudûdunda vefât etdi. Âlim,
zâhid, şâir idi. Mahdûmu Abdullatîf Efendi’dir. Yukarıda geçti.

Zekeriyyâ Bey-Emîr Bahâeddîn
Kedağra (Köprü)lıdır. Emîr Çelebi mahdûmu ve meşhûr Taşan Bey’in birâderidir.
Pederinin irtihâlinde iki birâder arasına giren cidâl-i emâretten dolayı hayli münâza’a etdiler.
Nihâyet Kedağra kazâsı birâderinde ve Zeytûn [144] kazâsı kendisinde kaldı. Bununla beraber
her ikisi de Amasya emâretine tâbi’ olup 757 sâlinden sonra vefât etdi. Mahdûmu Mehmed
Bey’dir.

Zekeriyyâ Bey-Zeynel Beyzâde
Zeytûnludur. Oranın emîri Murâd Bey bin Zeynel Bey’in oğludur. Pederinin irtihâlinde
Zeytûn emîri olup Arablı karyesinde bir câmi-i şerîf ve zâviye yaptırdı. 802’de emlâkini bu

227
233