Page 307 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 10
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Süleyman Bey-Kayalı Paşazâde, es-Seyyid, el-Hâc
Amasya eşrâfından el-Hâc Sâlih Bey bin Kaya Ali Paşa’nın mahdûmu ve es-Seyyid el-
Hâc Ömer Bey’in birâderidir. Pederinin vefâtında yerine geçip hâcıyân u a’yân meclislerine
a’zâ olarak nüfûz u i’tibâr kazandı.
1193’de Amasya iki gruba ayrılıp bir kısmı Caniklizâde tarafdârı, diğer kısmı Cebbârzâde
tarafdârı olduğu esnâda Cebbârzâde tarafdârı olup Canikli Hacı Âli Paşa‘nın şedâ’id ü
mezâlimine karşı mücâdele ederek Cebbârzâde Mustafa Bey’i nüfûz u kuvvetiyle takviyye etdi.
Bu esnâda Hacı Ali Paşa mağlûb ve tarafdârları menkûb oldukta nüfûzu artıp sonra baş
a’yân oldu. 1195 senesi şa’bânında Hacı Ali Paşazâde Mikdâd Ahmed Paşa ibkâ-yı vezâretle
ber-vech-i mâlikâne Amasya mutasarrıfı olup geldikte bi’z-zarûre İstanbul’a gidip tehlikeden
kurtuldu.
Orada Amasyalı Ocak İmâmızâde es-Seyyid Mustafa Paşa’nın dâ’iresine intisâb edib
müşârün-ileyhin ta’rîf [392] u sevkine binâ’en dergâh-ı âlî kapıcıbaşılığı ile taltîf edilip İzmit
mütesellimi oldu. 1202 senesi zilhiccesinde paşa-yı müşârün-ileyh rikâb-ı hümâyûn kâ’im-
makâmı oldukta İstanbul’a gelip çavuşbaşı vekîli oldu.
1203’de silâhdar Ağası olarak ta’ayyün etdi. 1206’da Mikdâd Ahmed Paşa’nın i’dâmında
avdet edib 1207 senesi gurre-i muharreminde Amasya mültezimi olan Cebbârzâde Süleyman
Bey tarafından Amasya mütesellimi olarak aynü’l-a’yân oldu.
1208 gurre-i muharreminde baş a’yân olan es-Seyyid Abdullah Bey’in meclisine a’zâ
olarak nüfûzunu muhâfaza etdi. 1209’da Hazînedârzâde Süleyman Bey’in mütesellimliğinde
inzivâya çekilip 1213’de yine baş a’yân oldu.
1214’de Caniklizâde Tayyâr Mahmûd Paşa Amasya mültezimi oldukta yine İstanbul’a
gidip Üsküdâr’da ikâmet etmekte iken 1216’da vefât etdi. Meşâhîr-i eşrâftan hânedân, kerîm,
mu’tedil bir zât idi. Mahdûmları es-Seyyid el-Hâc Ahmed, Hasan Beylerle Ömer Kâşif
Paşa’dır. [393]

Süleyman Ağa-Türizâde, el-Hâc
Amasyalıdır. Medrese-i Hayriyye bânîsi eşrâftan el-Hâc Hâfız Ali Ağa bin el-Hâc
Süleyman Ağa’nın mahdûmudur. Pederinin hayâtında hac edib, meclis-i hâcıyân u a’yâna a’zâ
oldu. 1193’de a’yânın tefrikasında taraf-ı i’tidâli tercîh ederek âkilâne hareket etdi.
Bundan dolayı gerek Cebbârzâdelerin gerek Caniklizâdelerin eyyâm-ı iltizâmında her iki
tarafa da yarandı. 1214’de Caniklizâde Tayyâr Mahmûd Paşa tarafından Amasya mütesellimi
ve baş a’yân oldu. Fakat Tayyâr Paşa’nın mezâliminden dolayı sene-i mezbûre recebi
gurresinde isti’fâ edib çekildi.
Ba’dehû meclis-i a’yân a’zâsı olup 1218 vak’asında a’zâlıktan da çekilip 1221’de vefât
etdi. Nârlı Bâğçe Mezârlığı’nda medfûn idi. Buradan yeniyol küşâdında seng-i mezârı Sultân
Mes’ûd Türbesi’ne vaz’ ve kemikleri de bu türbe civârına nakl edildi.
Sahî, küşâde-meşreb, mu’tedil, sofrası umûma [394] açık, fukarâ-perver olup dergâh-ı âlî
kapıcıbaşılarından bir zât idi. Oğulları el-Hâc Mehmed, Ali, Hasan Ağalardır. Nüfuz u
mevki’ini el-Hâc Hasan Ağa muhâfaza edebilmişdir.

Süleyman Baba-Âşık
Kırşehirlidir. Hacı Bektaş-ı Velî Ocağında ta’lîm u terbiyye görüp erbâb-ı me’âriften
oldu. Merzifon’da Pîrî Baba tekkesi meşîhati Dervîş Mehmed ve İbrâhim Babaların mel’abesi
olduğundan 1195’de her ikisinin def’iyle mezkûr tekke şeyhi olarak ocaktan geldi.
Yirmi sekiz yıl kadar icrâ-yı meşîhat, meslek-i sûfiyâna yaraşır bir tarîkat ta’kîb ederek
âkilâne hareket edib herkesin hüsn-i nazarını kazandı. 1223’de âlem-i bekâya intikâl ederek
hulefâsından meşhûr Merzifonî İbrâhim Baba yerine geçti. Şâ’ir, müşekkel, vakûr, me’ârife
müntesib idi.

300
306