Page 365 - 6-8
P. 365
Amasya Tarihi Cilt: 11
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
ferâgât ederek sene-i mezbûrenin şevvâlinde çekildi. Çelebi Sultân’ın istiklâline kadar Amasya’da edib, Mecidözü emâretinde kaldı. 912 sâlinden sonra vefât etdi. Munsıfâne harekâtından dolayı
kaldı. orada yıllarca kalmışdı. Dursun Bey nâmında bir mahdûmu olduğu görüldü. [16]
816’da Çelebi Sultân Mehmed Hân müstakillen Osmanlı pâdişâhı oldukda İznik’e i’zâm
edilerek, orada “Şâdî Bey” unvânıyla yaşadı. İznik’de kendisine büyük bir çiftlik verilip 826 Şâdî Bey-Emîr-i Kebîr Şehâbeddîn
sâlinden sonra vefât etdi. Amasya’da mescidi ve türbesi bulunan esbak Amasya vâlisi Tığrak Bey evlâdından Emîr
Kuyûd-ı vakfiyede bunu bazen Bâyezîd Paşa’nın dâmâdı ve bazen de bunun mahdûmu İzzeddîn Balaban Bey bin Emîr Seyfeddîn Salar Bey bin Tığrak Bey’in mahdûmudur. Pederi
Mehmed Bey’i Paşa’nın dâmâdı göstermekdedir. Hatice Hâtun binti Bâyezîd Paşa’nın Azerbaycan eyaletinde Hoy emîri iken doğdu.
vakfiyesinde mahdûmu “Mehmed Çelebi bin Şâdgeldi Bey” yazıldığına göre Şâdgeldi Bey’in Orada tahsîl-i ilm ve kemâl ederek Timurtaş Bey’in Sivas vâliliği esnâsında Amasya
müşârün-ileyhe dâmâd olduğu anlaşılır. Diğer mahdûmları Bâyezîd, Burak beylerdir. Bunlar defterdârı olup geldi. Amasya’da müstevfî sıfatıyla yedi yıl kadar ifâ-yı hizmet ederek iştihâr
“Beyzâde” demekle meşhûr idiler. Burak Beyzâde Bâlî Bey’dir. [13] etdi. Bir müddet Samsun’da ikâmet ederek oranın emvâlini tahsîle me’mûr oldu.
727’de Timurtaş’ın Mısır’a firârında irtikâb ile ithâm edilerek Ankara’ya sevk edildi.
Şâdgeldi Bey-Beyzâde Orada mahbûsen hesâbâtı tedkîk edilerek berâet-i zimmeti anlaşıldığından Eretna Bey’in
Amasyalıdır. Ümerâdan Bâyezîd Bey bin Mehmed Bey bin Şâdgeldi Bey bin Devâtdâr sahâbeti sâyesinde ıtlâk edilip Tebriz’e gitdi.
Ahmed Paşa bin Hacı Şâdgeldi Paşa bin Kutlu Şâh oğludur. Sultân Bâyezîd-i Sânî Amasya’da 730’da iâde-i memûriyet ederek avdet [17] edib daha büyük bir nüfûz ve iktidâr ile ibrâz-
vâlî iken saraya girdi. Cülûsunda Amasya vâlisi Şehzâde Sultân Ahmed’in ma’iyyet-i ı sadâkat etdi. Amasya vâlisi Bâbuk Şâh’ın irtihâline binâen Emîr Hasan-ı Kebîr’in inhâsı ve
ümerâsından oldu. Ebû Saîd Bahadır Hân’ın fermânıyla 733 senesi cumâdelâhirinde Amasya vâliliğine nasb ve
Otuz yıl kadar şehzâde-i müşârün-ileyhin hizmetinde gâh saray muhâfızı gâh emîr-i ta’yin edildi.
meclis unvânıyla ibrâz-ı sadâkat edib 918’de Sultân Selim Hân ile Efendisinin muhârebesinde Ancak Ebû Saîd Bahadır Hân’ın vefâtından sonra ortaya çıkan Timurtaşzâde Emîr Şeyh
Amasya muhâfızı olan Şehzâde Sultân Murad’ın lalası olarak kaldı. Hasan-ı Sağîr ile Bağdat ve Anadolu vâlisi Emîr Şeyh Hasan-ı Kebîr arası açılmışdı. Vukû’
Şehzâde Sultân Ahmed’in maktûlen vefâtıyla Şehzâde Murad’ın Mısır’a firârında bulan muhârebede Büyük Hasan Bey’in mağlûb olduğunu fevkalâde merâk edib 737 senesi
Amasya’yı hüsn-i muhâfaza ederek ammizâdelerinden Şâdî Paşa’ya teslîm etmekle siyâsetden evâilinde vefât etdi.
kurtulup hânesinde ikâmete me’mûr oldu. Ba’dehû vefât eyledi. Evlâdından Derviş Mehmed Vasiyyeti mûcibince Amasya’da bahçesi civârında bulunan büyük ceddînin türbesine
Çelebi ma’rûfdur. [14] defnedildi. Bu türbe şimdiye kadar “Dirağiyye Medresesi” unvânıyla meşhûr olan ceddi
mescidinin ittisâlinde bulunmaktadır. Tercemesi 736 târihli vakfiyesinden alınmışdır. Amasya,
Şâdgeldi Bey-Hasan Beyzâde Samsun, Erzincan’da evkâfı vardır.
Amasya eşrâfından Emîr Bey bin Hasan Bey bin Burak Bey’in mahdûmudur. Bu da Hacı Mahdûmları Emrullah, Nasrullah, Mes’ûd beylerdir. [18] Bunlara “Şâdî Beyzâdeler”
Şâdgeldi Paşa’nın ahfâdından olup Trabzon vâlîliğinde Sultân Selim Hân’a intisâb ederek dendi. Şâdî Bey âlim, kâmil, muhâsib, müdebbir, elsine-i selâsiyeye vâkıf Moğol hânlarına ve
cülûsunda züamâdan oldu. beylerine pek sâdık, dindâr bir zât idi. Evlâdı vakfına mütevellî olarak hayli zaman devam
Ba’dehû terakkî ederek Sultân Süleyman Kânûnî zamanında azablar ağası olup Rumeli etmişlerdir.
muhârebâtında ibrâz-ı liyâkat ederek mîrlivâ oldu. Rumeli sancaklarını devr ederek 956
sâlinden sonra vefât etdi. Şâdî Çelebi-eş-Şeyh Şehabeddîn
Tercemesi aşağıda Şehabeddîn Şâdî faslında gelir.
Şâdımân Bey-Bektemuroğlu
Amasyalıdır. Ümerâdan Hâs Bey bin Esengeldi Bey bin Hüsameddin Bektemur Bay’ın Şâdî Bey-Gâzi Burakzâde
oğludur. Çelebi Sultân Mehmed Hân zamanında züamâdan olup bir müddet Amasya Alaybeyi Amasyalıdır. Tercemesi yukarıda geçen Emîr Bedreddîn Burak Bey bin Emîr Şehabeddîn
ve ba’dehû Sultân Murâd-ı Sânî devrinde mîrlivâ olduğu halde Varna Harbi’nde şehîden vefât Ahmed Şâh bin Emîr-i kebîr Hacı Kutlu Şâh bin Kurt Bey’in muhdûmudur. Pederi “Bayraklı
etdi. Mahdûmu Hüseyin Bey’dir. Gâzi” diye iştihâr etdiğinden vakfiyesinde “Şâdî Bey bin Bayraklı Gâzi” diye yazılmış ve
kuyûd-i vakfiyede “Şâdî Bey bin Burak Bey” diye kayd edilmiştir.
Şâdımân Bey-Kutlu Paşazâde Hacı Şâdgeldi Paşa’nın büyük birâderzâdesi olduğu münâsebetle müşârün-ileyhin devr-i
Amasya ümerâsından Durali Bey bin Kutlu Paşa bin Süleyman [15] Şâh bin Hacı Kutlu hükûmetinde kibâr-ı ümerâdan oldu. Geldiklân Ovası’nda kendisine tahsîs edilen çiftliklerinde
Şâh bin Kürt Bey’in mahdûmudur. Hacı Şâdgeldi Paşa’nın birâderi evlâdından olup Amasya’da huzûr içinde yaşadı. Yeğeni İkinci Şâdgeldi Bey’in emâretine mu’terîz olduğundan Çelebi
mescid ve imâreti olan Yakut Paşa’nın birâderzâdesidir. Sultân Mehmed tarafdârı olarak müşârün-ileyhin hükûmetine çalışdı. Bu yüzden evlâdı
Sultân Murâd-ı Sânî zamanında büyük zeâmete nâil olup hayli muhârebâtda ibrâz-ı şecâat Saltanat-ı Osmaniyye’de büyük mevki’lere [19] erdiler. Şâdî Bey 812’de vefât etdiği
ederek 846’da Edirne’de ümerâdan görüldü. 851’de Rumeli ümerâsından görülüp sonra vefât zannolunur. Çünkü vakfiyesini bu târihde Amasya’da olan mahdûmları Mahmûd Şâh, Ya’kub
etdi. Mahdûmu Ali Bey’dir. Şâh Çelebiler tanzîm etdirmişlerdir. Diğer mahdûmu Rumeli Beylerbeyi Şâh Melik Paşa’dır.
Amasya’da yakın vakte kadar türbesi, vakfı mütevellîleri, cüz-hânları var idi. Bu vakıf
Şâdımân Bey-Bayındırlı defâtir-i vakfiyemizde; “Vakf-ı Şâdî Bey ve Burak Bey der Amasya” diye muharrer ve
Ümerâdan Hüseyin Bey’in oğludur. Amasya zuamâsından olup Mecidözü Kazâsı meşhûrdur. Şâh Melik Paşa Edirne, Mahmûd Şâh ile Ya’kûb Şâh Amasya’da medfûnlardır.
emâretinde iken 890’da Mısır harbine gitdi. Amasya fırka-i askeriyyesi kumândânı Hızır Sıraları geldikçe bunların evlâd-ı ma’rûfesi yazılır.
Paşazâde Mehmed Paşa ile harbe iştirâk etdi. Mısrîlerin galebesiyle Paşa’nın maiyyetinde avdet
360 361
364
