Page 379 - 6-8
P. 379
Amasya Tarihi Cilt: 11
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
881’de Amasya’da tanzîm edilen vakfiyelerde; şevvâlinde şehzâdenin şehâdetinden sonra vefât etdi. Edîb, şâir, kâtib idi. Âsâr-ı şiiriyyesi
121 كب يدغوطرأ نب كب كلم هاش ماركلا ءارملأا رخف yandı.
diye şâhid görüldü. Hazreti Pîr İlyâs’ın türbesi bahçesinde bulunan seng-i mezârında târih-i
vefâtı kayd edilmişdi. Türbe ta’mir edilirken mezârı tesviye ve seng-i mezârı da izâ’a edilmiştir. Şâhin Bey-Babukşâhoğlu
[64] Amasya ümerâsından Umur Bey bin Ali Paşa bin Esen Bey bin Bâbuk Şâh oğludur.
Çelebi Sultân Mehmed ümerâsından olup hayli müddet Edirne ve havâlîsinde îfâ-yı hizmet
Şâhin Şâh-Sultân Nâsıreddîn Selçûkî ederek, be-nâm oldu. 829 vak’asında Rumeli beylerinin inkiyâdını temîne bezl-i makdûr
Amasya’yı merkez-i saltanat yapan selâtin-i Selçûkiyyeden Sultân Rükneddîn Mes’ûd eylediğinden Silistre Beyi oldu. 831 hudûdunda vefât etdi. Kibâr-ı ümerâdan idi. Mahdûmu
Hân bin Sultân Kılıç Arslan Hân bin Sultân Süleyman Hân bin Kutalmış Bey bin Arslan Bey Umur Bey ve birâderi İsa Bey de ümerâdan olmuştur.
bin Selçuk’un şehzâdesidir.
Pederinin hayatında muhârebâta iştirâk ederek 540’da pederiyle beraber Amasya’ya Şâhin Paşa-Taşanoğlu
geldi. Pederinin vefâtında birâderi Sultân Kılıç Arslan Konya ve havâlîsine hükümdâr olduğu Köprülüdür. Kibâr-ı ümerâdan Taşanzâde Hasan Bey bin Ahmed Bey’in mahdûmudur.
gibi kendisi de Amasya ve havâlîsine hükümdâr oldu. Ba’dehû Ankara ve havâlîsini de zabt ve Pederinin hayatında Amasya vâlisi iken Sultân Murâd-ı Sânî’ye intisâb edib züamâdan ve
istîlâ ederek hükûmetini genişletdi. müşârün-ileyhin cülûsunda ümerâdan oldu. [68]
Ankara’nın zabtına gitdiği esnâda Amasya’yı işgâl eden Emîr Cemâleddîn İsmail Gerek Varna Harbi’nde ve gerek İstanbul’un fethinde fedâkârâne hizmetler etdiğinden
Dânîşmendî’yi bir kaç yıl sonra Amasya’dan ihrâc ve Kayseriyye havâlîsini de zabt ve istîlâ Beylerbeyi olup 873 hudûdunda vefât etdiği zannolunur. Köprü’de hayrâtı ve evkâfı vardır.
edib Sivas ve havâlîsini de dâire-yi hükûmeti içine aldı. Evlâdından Seydî Bey evkâfına mütevellî idi.
Hûlasa Âl-i Dânîşmend’in elindeki memâliki zabt ve istîlâ ve yirmi yıl kadar icrâ-yı
hükûmet edib 575’de [65] dâr-ı bekâya rihlet eyledi. Amasya Simresi ta’bîr edilen Yeşil Şâhin Bey-Hacı Beyzâde
Irmak’ın cenûb sahîlinde kâin mahallâtından Ahi Receb Mahallesi’nde Narlıbahçe Amasyalıdır. Züamâdan Osmân Bey’in oğludur. Bağdat muhârebesinde yararlığı
Mezarlığı’nda pederinin türbesinde medfûn olduğu zannolunur. görüldüğünden Alaybeyi ve Girit muhârebesinde Mîrlivâ olup sancakları devr etdi. Kâh ma’zûl
Amasya’da Şâhin Şâh Bahçesi, Şâhin Şâh hamamı bunundur. Şehzâdeleri Nizameddîn kâh mansûb olarak çok muhârebelerde bulundu. 1065’de Amasya’da Hüseyin ve Firuz Ağalar
Argun, Celaleddîn Sencer Şâhlardan sülâlesi Amasya’da hayli zaman yaşadı. Sultân Sencer vakfı mütevellîsi ve 1067’de Boğaz harbinde yararlığı görülüp 1072’de Girid’de şehîden vefât
Şâhzâde Sultân Süleyman Şâh Amasya hükümdârıdır. etdi. Oğulları Osmân, Ömer beylere zeâmât verildi. Amasya’da “Şâhinzâdeler” bunun
evlâdıdır.
Şâhî Hâtun-Doğanşâhzâde
Turhal emîri Mukbil Şâh bin Şerefeddîn Doğan Şâh bin Kürt Bey’in kerîmesidir. Amasya Şâhin Ağa-Gürcü
ve Sivas hükümdârı Hacı Kutlu Şâh bin Kürt Bey’in birâderi evlâdındandır. Amasya Merzifonî Kara Mustafa Paşa’nın utekâsından ve ağalarından olup 1093’de paşanın
Hükümdârı Hacı Şâdgeldi Paşa’nın ümerâsından emîr-i kebîr Ömer Bey’e tezvîc edilmiş ve mîrâhûru idi. 1095’de Paşa’nın maktûlen vefâtında Merzifon’a [69] gönderildi.
mahdûmu Cüneyd Bey Kayseriyye emîri oldukda yanında bulunmuşdu. 790’da Kayseriyye’yi Ba’dehû Merzifon’da Kara Mustafa Paşa’nın vakfına mütevellî kâim-i makâmı, 1104
Kadı Burhan’ın istîlâsında mahdûmu maktûlen vefât etdikde İne Hân ile beraber Amasya’ya Sivas vilâyeti cizye muhassılı oldu. Bir müddet Merzifon voyvadası, ba’dehû Amasya mukâtaât
geldi. [66] emîni olup Amasya’da on iki yıl oturdu.
800 sâlinden sonra vefât etdi. Amasya’da türbesi ve vakfı olduğu görüldü. Türbesi 1122’de Gümüş mâdeni emîni voyvadası olup istikâmeti görüldüğünden Gümüşhane
Amasya’da Hacı İlyâs Mahallesi garbında Şehzâdegân türbesi ittisâlinde olduğu söylenmekte mâdeni emîni ba’dehû Sivas vilâyeti mütesellimi olarak teayyün etdi. Ancak 1131’de Ahî
ise de bulunamadı. Cüneyd Bey’in vâlidesi değil, zevcesi olduğu da mervîdir. Mehmed Paşa’nın Sivas vâliliğinde ma’zûlen Merzifon’a avdet, sonra vefât etdi.
Mahdûmları Mustafa, Ali Ağalardır. Bunlara “Şâhinoğulları” dendi. El-Hâc Mustafa Ağa
Şâhî Hâtun-Kasım Paşa Yeğeni Amasya’da kalıp el-Hâc Ali Ağa da Merzifon’da kaldı. Hacı Mustafa Ağazâde Osmân Paşa ve
Amasyalıdır. Sultân Bâyezîd-i Sânî ümerâsından Beylerbeyi Kâsım Paşa’nın birâderi bunun mahdûmu olan Mustafa Paşa Beylerbeyilerdendir.
Hakâlalı İshak Bey bin Abdulah Bey bin Kâsım Bey’in kerîmesidir. İstanbul’da ricâlden birinin
zevcesi olup 934 senesi evâilinde emlâkını vakf ederek sene-i mezbûre şevvâlinin on ikinci Şâhin Bey-Şâhinzâde
günü vefât etmişdir. Ebû Eyyûb Ensârî Hazretleri’nin türbesi civârında medfûndur. Vakfından Amasyalıdır. Ahî Receb Mahallesi eşrâfından meşâhîr-i züamâdan Mehmed Bey’in
cûz-hânlarına vazîfe ta’yin etmişdi. Birâderi Mirza Bey ümerâdandır. oğludur. Pederi’nin vefâtında zeâmetine vâris [70] ve defâetle Rus muhârebelerinde bulunarak
Amasya Alaybeyi oldu. 1203’de Miralay olduğu halde yine Rus hârbine gidip fedâkârâne
Şâhî Ahmed Çelebi-Eminzâde çalışırken şehîden vefât etdi. Mahdûmu el-Hâc Mehmed Ağa Amasya a’yânındandır.
Amasya vâlisi Şehzâde Sultân Ahmed’in matbah emîni Süleyman Bey’in oğludur.
Amasya’da tevellüd ve tahsîl-i ilim ve edeb edib cizye kâtibi oldu. Ba’dehû Amasya [67] vâlisi Şücâeddîn Tekür Sinan Bey
olarak gelen Şehzâde Sultân Mustafa’ya intisâb ederek divânı ketebesinden oldu. 960 senesi Amasya’da medresesi olan Emîr Mübârizeddîn Halife Alp ya’nî Halfet Gâzi’nin
mahdûmudur. Yukarıda “Tekür Sinan Bey Emîr el-Hâc Şücâeddîn” diye tercemesi yazılıydı.
Ba’zı evrâk-ı resmiyyede “Emîr-i kebîr Şücâeddîn Halîfe Alp” şeklinde yazılmış olduğundan
burada yazıldı.
121 Büyük emirlerin iftihârı, Şâh Melik Bey bin Erdoğdu Bey. (Haz.)
374 375
378
