Page 376 - 6-8
P. 376
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Bu şûbelerin her birinden nice ricâl-i devlet yetişdi. Kadızâde Nişâncı Mehmed Paşa,
Mahmûd Paşa, Seydî Ahmed Paşa meşhûrdur. Hatibzâdelerden sadr-ı esbak Nâilî Abdullah
Paşa yetişti. İstanbul’da bir şube açdı. Muslîzâdelerden Bodur Mustafa Paşa vüzerâdandır.
Bu sülâleden Muslîzâde Hâfız Ahmed Kâmilî Efendi 1298’de bilâ-veled dünyadan gitdi.
Malikânelerin hâsılâtı hazîne-i devletden zabt edildi. Akarâtı elden çıkarıldı. 1331 harîk-i
müdhişinde hamamı da mahv olup şimdi ne evkâfından eser ne de evlâdından haber kalmadı.
Şâh Mehmed Bey-Beyzâde
Amasya Hükümdârı Hacı Şâdgeldi Paşazâde Seyyideddîn Mehmed Bey’in evlâdından
yukarıda tercemesi geçen Dâvud Bey’in mahdûmudur. Pederinin Timur harbinde vefâtına
binâen züamâdan [54] oldu. Çelebi Sultân Mehmed Hân’ın istiklâline hizmet ederek ümerâdan
olup sancaklara çıktı.
816’da Çelebi Sultân’ın müstakillen tahta cülûsunda Çorumlu Sancağı Beyi ve 824’de
Samsun Beyi görüldü. Sonra Sivas Beyi olup 836’da ma’zûlen Amasya’da vefât etdi. Halfet
Gâzi Mezârlığı’nda ceddi türbesinin civârında medfûndur. Seng-i mezârı müşkilât ile bulundu.
Şâh Mehmed Efendi-Müftîzâde
Amasya müftüsü Mevlânâ Musliheddîn Mûsâ Efendizâde Abdurrahman Çelebi
mahdûmudur. Amasya’da Cuma Efendi’den tahsîl-i ulûm edib ders-i âm oldu. Ba’dehû
Kazasker Amasyalı Abdurrahman Efendi’den mülâzemetle müderris ve ba’zı kasabâta ve bilâd-
ı cesîmeye kadı oldukdan sonra bin hudûdunda vefât etdi. Ulemâ-yı kudâtdan idi.
Receb Mahallesi’nde İskender Çelebi Türbesi’nin hizâsı şârkîsinde bir ufak bahçe içinde
peder ve ceddi yanında medfûndur. Seng-i mezârı zâyî olduğundan târih-i vefâtı tesbit
edilemedi. 995’de ber-hayat olduğu ba’zı evrâkdan anlaşıldı. [55]
Şâh Mahmûd Çelebi-Hattât 116
Şâh Melik Bey-Emîr Celaleddîn 117
Havzalıdır. Oranın ümerâsından Şemseddîn Mehmed bin Kunduz Bey’in oğludur. Halk
arasında “Kunduzoğlu” demekle meşhûrdur. Ceddi Kunduz Bey 610’da Sultân İzzeddîn
Keykavus tarafından feth edilen Sinop Muhârebesinde yararlıklar göstermekle ümerâdan
olmuştu.
Pederi Mehmed Bey de 640’da Tatar muhârebesinde şecâatiyle temâyüz etmişdi. Bunun
vefâtında Havza ve havâlîsi emîri oldu. Emîr-i kebîr Muîneddîn Süleyman Pervâne Bey’in
sahâbeti sâyesinde fevkalâde nüfûz ve ikbâl kazandı. Hayli muhârebelerde yararlıklar gösterdi.
Nüfûzunu Samsun ve Sinop ve mülhakâtına kadar yürüttü.
675’de Mısır Türklerine karşı muhârebe eden Moğol ve Selçuk beylerinin fevkalâde
meşgûliyetinden istifâdeye kıyâm ederek ma’iyyet-i mevcûdesiyle Amasya’ya hücûm etdi. Vali
kâim-i makâmı olan Emîr İzzeddîn Gül Bey’i mağlûb ve katledip Amasya vilâyetini de zabt ve
istîlâ eyledi. Birinci bâbın bu zamana âid vekâyii sırasında tafsîl [56] edildiği üzere Tokat,
Çorum, Canik vilâyetlerini de istîlâ ederek i’lân-ı istiklâl edib Bozok vilâyeti üzerine yürüdü.
Bundan maksadı Kayseriyye’ye kadar gâlibâne gelen Mısır Hükümdârı Melik Zâhir
Baybars ile temin-i irtibât ederek hükûmetini takviye etmekti. Bu esnâda Melik Baybars
Kayseriyye’den kalkıp Mısır’a dönmüş, Amasya vâlisi Seyfeddîn Torumtay Amasya ahvâline
vâkıf olmuşdu.
116 Müellif “Şâh Mahmud Çelebi-Hattât” tercemesini boş bırakmıştır.(Ed.)
117 Emîr-i müşârün-ileyhin adı “Şah Melik” olduğu ve nâsihlerin sehven “Mâh Melik” şeklinde yazdıkları sonradan
anlaşıldı. Binâenaleyh, birinci bâb’da yazılan “Mâh Melik” adı “Şâh Melik” olduğu tashîh olunur.
371
375