Page 371 - 6-8
P. 371
Amasya Tarihi Cilt: 11
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Ceddi Ebûbekir Bey’in terceme-i hâli yukarıda yazıldı. “Bekir Beyzâde Palabıyık”
Şâkir Mustafa Efendi-Bâkizâde demekle meşhûrdur. Amasya’da doğdu. Amasyalı Zühdî İsmail Paşa’nın Ağalığında Enderûn-
Amasyalıdır. Mevâlî-i devriyyeden es-Seyyid el-Hâc Mehmed Efendi’nin mahdûmudur. ı Hümâyûna girip orada tahsîl ve terbiye gördü.
Amasya’da Payaslı el-Hâc Mehmed Efendi’den tahsîl-i ulûm edib İstanbul’a gitdi. Orada ba’zı Yukarıda tercemesi geçen Amasya eşrâfından Yenicelizâde Ahmed Paşa’ya dâmâd olup
ulemâdan ikmâl-i tahsîl ederek girdiği tarîk imtihânında muvaffak olduğundan kasabât ve Enderûnda rikâb ağalarından olduğu esnâda 1222 senesi rebîülevvelinde Sultân Selim-i Sâlis’in
bilâda kadı oldu. Yirmi otuz yıl kadar icrâ-yı kazâ edib 1254 sâlinden sonra vefât etdi. Ulemâ- hal’inde taşra çıkdı. Ba’dehû kapıcıbaşılıkla devr-i hidemât edib 1237 senesi cumâdelûlâsında
yı kudâtdan idi. gümrük emîni oldu.
Beş yıldan ziyâde emânetde îfâ-yı hizmet edib 1242 senesi şevvâlinde infisâl etdi.
Şâmî Ahmed Halvetî-eş-Şeyh Şemseddîn Alagöz Baba Ba’dehû vezîr [38] kapı kethüdâsı ve 1252’de Zecriyye muhassılı olup 1255’de Sultân
Tercemesi yukarıda geçen “Alagöz Baba” Şemseddîn Ahmed Şâmî’dir. Şam’dan Abdümecid Hân’ın cülûsundan az sonra azliyle Amasya’ya gönderildi.
Amasya’ya hicretinde Şamlılar Mahallesi’nde ikâmet ve Şâmîlere riyâset eden bir pîr-i âlî-kadr Amasya’da Köprübaşı Mahallesi’nde kâin târihî konağında ikâmet ve ceddînin evkâfına
olup evlâdı “Şâmîzâde” likle meşhûrdur. Bunlardan Tâceddîn İbrâhim, Kadı Necmedddîn nezâret ederek 1267’de vefât etdi. Aşağı Pîrler civârında medfûndur. Seng-i mezârında
Ömer Çelebi’lerle Mustafa Bey meşhûrdur. “Mehmed Şâhid Bey” diye mahkûkdur. Mahdûmu Abdüllatîf Bey ve birâderi ‘İzzed Ahmed
Bey ve dâmâdı da Çapanzâde Hamza Bey’dir.
Şâmî Mustafa Çelebi-Şâmîzâde Birâderiyle mahdûmu İstanbul’da bilâ-veled vefât etdiklerine binâen ceddînin vakfına
Amasyalıdır. Eş-Şeyh Şâmî Ahmed Halvetîzâde Halil Çelebi mahdûmudur. Amasya’da kerîmesi ve ba’dehû kerîmezâdesi mütevellî olmuş ve satılan muhteşem ve târihî konağı da
tahsîl-i ilim ve hat ederek [35] hutût-ı mütenevviada mahâret ve edebiyyata intisâbıyla iştihâr Kadızâde Mustafa Necib Efendi’ye ba’dehû “Kara Hâfız” demekle meşhûr Kalaycızâde Hacı
ve Amasya vâlisi iken Sultân Bâyezîd-i Sânî divânı ketebesi zümresine iltihâk etdi. Mehmed Ağa’ya ba’dehû Kırmacızâde el-Hâc Mehmed Şükrü Efendi’ye intikâl etmiş ve 1333
886’da Sultân-ı müşârün-ileyhin cülûsunda İstanbul’a gidip mâliye kaleminde istihdâm yangınında kâmilen yanmışdır. Bu konak Alaca Hamamlarının erkeklere mahsûs kısmı ittisâl-
edilerek Anadolu kethüdâsı ve buradan Sancak mutasarrıfı oldu. 910 hudûdunda vefât etdi. i şarkîsinde idi. Şimdi ne hamamlardan ne konaklardan eser yokdur. [39]
891’de “Kâtib-i Hazine-i Âmire Mustafa Çelebi” diye görülen bu zât olacaktır. Hattât, edîb,
şâir idi. Şâhidî Ali Bey-Güzel Ahmedzâde
Amasyalıdır. Amasya vâlisi Şehzâde Sultân Ahmed bendegânından Güzel Ahmed Bey’in
Şânî Hüseyin Çelebi-Şeyh Hamîdzâde oğludur. 918’de Şehzâde-i müşârün-ileyhin ihnâkında pederiyle Amasya’dan ihrâc edilmişdi.
Amasyalıdır. Sığır Pazarında dere kenarında Câmii olan Pîr el-Hâc Hâce Mehmed Çelebi Sultân Süleyman’ın cülûsunda İstanbul’a gidip medrese tahsîli gördü.
bin el-Hâc Hâce Süleyman Çelebi mahdûmudur. İstanbul’da Kemal Paşazâde Ahmed Ba’dehû pederi gibi sipâhi olup Amasya vâlisi olan Şehzâde Sultân Mustafa’ya intisâb
Şemseddîn Efendi’den ulûm-ı edebiyyeyi ahz ederek mülâzımı oldu. ederek vatanına geldi. Müşârün-ileyhin maiyyetinde sipâhiler kethüdâsı olup 960’da Sultân
Ba’dehû akrabâsından defterdâr İskender Çelebi maiyyetinde ketebe-i mâliyeden olup Süleyman’ın da’vetiyle Şehzâde Ereğli’ye vüsûlünde bâ-fermân-ı pâdişâhî i’dâm edildiğini
Bağdat seferine beraber gitdi. Orada eniştesi İskender Çelebi’ye isnâd edilen töhmetde [36] müteâkib şehzâdenin dâmâdı Ahmed Paşa ile birlikte i’dâm edildi.
şerîk gösterildiğinden yukarıda yazıldığı üzere 941 senesi ramazanının yirmi sekizinci günü Oldukça maârif ve ulûma âşinâ, güşâde-meşreb, tab’an latîf, şâir olup “Gülistân”ı şerh ve
Bağdat’da maktûlen vefât etdi. Üdebâdan kerîm, şâir bir zât idi. Mâliye tezkîreciliğinde râkibi şehzâdenin hüsn-i teveccühâtını celb etmişdi. Şehzâde-i müşârün-ileyhin son muallimi olan
olan Nakkaş Ali Çelebi’nin siâyetine kurbân olup gitdi. Sürûrî Efendi ile musâhabat ve letâifi vardır. Bu da “Gülistân”ı Amasya’da şerh etdi. [40]
Şânî Süleyman Çelebi-Şânlı 113 Şâh İbrâhim Çelebi-Hâce Sultân
Amasyalıdır. Amasya yeniçerilerinin yazıcısı olup gerek mûsikîde ve gerekse âlât-ı İlarslanlıdır. Amasya’nın şimâlinde kâin İlarslan Nahiyesi’nde evlâd-ı Selçûkiyyeden
mûsikî isti’mâlinde mâhir, destâncı bir şâir olduğundan “Şanlı Çelebi”, “Şanlı Ağa” diye iştihâr Emîr İzzeddîn Hasan Şâh bin Alparslan Şâh bin Sultân Tâceddîn Altunbaş bin Sultân
etmekle “Şânî” kendisine mahlas oldu. Şeyh Alizâde es-Seyyid Ahmed Rüşdi Efendi’nin Gıyaseddîn Mes’ûd-ı Selçûkî sulbünden doğdu.
“Tezkere-i Şu’arâ Zeyli”nde muhtasar tercemesi yazılan bu şâir, oldukça erbâb-ı maârifden Amasya hükümdârı Hacı Şâdgeldi Paşa’nın zamanında İlarslan Çiftliği’nde ikâmet ve
olup 1121 Rus muhârebesinde merdâne hizmetlerine mükâfâten hil’âtle taltîf edilmiş 1135’de Devâtdâr Ahmed Paşa’nın zamân-ı vilâyetinde icrâ-i ticaret ederek “Hâce Sultân” unvânıyla
vefât etmişdir. Gâyet şecî’, cesûr, kâtib, bir halk şâiri idi. Bir destânını elde etdim oda yandı. iştihâr etdi.
Rindâne ve hamâsetkârâne sözlerdi. 804’de Timur Hân tarafından Amasya Valiliğine ta’yin edilen Kara Devletşâh’a karşı
Amasya emâretini iddi’aya kıyâm etmekle aralarında cereyân eden niza’-ı müsellah esnâsında
Şâhid Mehmed Bey-Bekir Beyzâde vefât etdi. Amasya vâlisi Şehzâde Çelebi Sultân Mehmed Hân’ın Bolu’da olduğu esnâda boş
[37] Amasyalıdır. Amasya hükümdârı Hacı Kutluşâhzâde Hacı Şâdgeldi Paşa evlâdından kalan Amasya emâreti hayli ricâli ümîde düşürmüşdü. Mahdûmu Hâce Hasan Şâh Çelebi yetim
ve dergâh-ı âlî kapıcıbaşılarından es-Seyyid el-Hâc Abdullah Bey bin Abdî Bey bin mîrlivâ-yı olduğundan Çelebi Sultân Mehmed’in nâil-i sahâbeti oldu. [41]
Mısır el-Hâc Osmân Bey bin Anadolu vâlisi vezîr Ömer Paşa bin mîrlivâ Ebûbekir Bey’in Hâce Hasan Şâh oğulları Tâceddîn İbrâhim, Hayreddîn Hızır, Selim Çelebilerdir. Selim
mahdûmudur. Çelebi kerîmesi Ayşe Hundî Hâtun Sultân Bâyezîd-ı Sânî halîlesi ve Sultân Selim Hân-ı Evvel
vâlidesidir. “Hatûn Sultân” demekle meşhûr idi.
113 1112’de Amasya yeniçerilerinin serdâr vekili olan Süleyman Ağa bin Ahmed Ağa bu olsa gerek. Bunun oğlu
Mehmed Ağa’dır. 1145’de serdâr olmuşdu.
366 367
370
