Page 39 - 6-8
P. 39
Amasya Tarihi Cilt: 9
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Efendi-Hâfız Çelebi Hüseyin Ağa-Hacı Kasımoğlu es-Seyyid
Amasyalıdır. Ayas Ağa Câmii müezzini Ali mahdûmudur. Hıfz-ı Kur’ân etdikden sonra Amasya’nın Gümüşlüzâde Mahallesi’nden es-Seyyid Hasan Ağa’nın oğludur.
Giridli Hâfız Mehmed Efendi’den tahsîl-i vücûh-ı kıraat ve ulemâdan ahz-ı ulûm edib ta’lîm ve Gençliğinde yeniçeri olup on dokuzuncu bölüğe kaydedildi. Ba’dehû tefeyyüz ederek ocak
tedrîse başladı. çorbacılarından oldu.
1100’de Amasya ulemâsının mahzarıyla Ayas Ağa Câmii İmâmı ve 1105’de Hamza Bey Siyâdet ve şecâati, ocağın kendisine muhabbetini celb eylediğinden Dâmâd İbrâhim
dersiyesi mutasarrıfı Mehmed Efendi’nin vefâtı [100] üzerine yine Amasya ulemâsının hüsn-i Paşa’nın himmetiyle kethüdâyeri oldu. Ba’dehû muhzır ağalığıyla dâhil-i katar olduysa da 1143
şehâdetiyle dersiyye-i mezkûre uhdesine tevcîh edilerek Henizke Karyesi ve Yenice Mezrası senesi recebinin on üçünde vefât etdiği yeniçeri defterinde görüldü.[104]
Malikânesi mutasarrıfı oldu.
Bunun üzerine ferağ-ı bâl ile talîm-i vücûh-ı Kur’ân’a muvâzabet ve tedrîs-i fünûna Hüseyin Efendi-Dedezâde el-Hâc
mülâzemet ederek imâmet vazîfesini bi-hakkın ifâ etdi. Muahharan üstâzının irtihâlinde Köprülüdür. Eşrâfdan el-Hâc Mustafa Efendi bin el-Hâc Mahmûd Ağa bin Büyük Ali
şeyhülkurrâ olduğu halde 1129 senesi rebîülevvelinin on yedisinde dâr-ı naîme irtihâl etdi. Ağa bin Dede Hacı Yûsuf Efendi Ağa mahdûmudur. Amcası el-Hâc Hüseyin Ağa’nın
Âlim, kâmil, mukrî savt ü edâsı güzel bir zât idi. Mahdûmu Hâfız Mustafa Efendi’dir. yardımıyla enderûna girib tefeyyüz etdi.
Orada dârüssaâde ağası yazıcılığı dâiresinde terakkî ederek hâcegândan olmuşdu.
Hüseyin Efendi-Topçuzâde el-Hâc 1134’de azliyle Köprü’ye gönderildi. 1135’de Köprü’deki dükkânlarını ve emlâkını vakf edib
Amasyalıdır. Kudâtdan Mehmed Efendi bin sâbıkü’t-terceme Hüseyin Efendi’nin mütevellî oldu. 1146 ramazânında vefât etdi. Ecziye-i şerîfe tilaveti, hayrı vardır.
mahdûmudur. Amasya’da tahsîl-i ulûm edib İstanbul’a gitdi. Orada târik-i kudât imtihânına Mahdumu Mehmed Efendi mütevelli olup 1165 ramazânında fevtiyle kerîmezâdesi
girib kazandığından kasabât ve bilâda kâdı oldu. 1131’de Amasya’da ihtiyâr-ı tekâüd edib 1135 Mehmed Efendi mütevellî oldu. 1213 rebîülâhirinde bu da fevt olup oğulları Hüseyin ve Yahya
hudûdunda vefât etdi. Ulemâ-yı kudâtdan idi. Mahdûmu Ali Remzi Efendi ve diğeri Recai Ağalar mütevelli oldu.
Mehmed Efendi’dir.[101]
Hüseyin Efendi-Ders-i âm
Hüseyin Bey-Kara Amasyalıdır. Zanbak Mehmed Çelebizâde İsa Ağa’nın mahdûmudur. Amasya
Amasyalıdır. Ahî Sabıkeddîn Mahallesi ahâlîsinden Doğan oğlu Abdullah Bey bin Ömer ulemâsından ve hâssaten Ya’kûb Paşa müderrisi Halîl Efendi’den ikmâl-i tahsîl ederek ders-i
Bey bin Doğan Bey’in mahdûmudur. Ceddi Doğan Bey mîr-livâ olup Bağdad harbinde şehîden âm oldu. Yıllarca Mehmed Paşa medresesinde tedrîs-i ulûm ederek “Ders-i âm Efendi” diye
vefât etdi. Pederi de meşâhîr-i züamâdandır. Bunlar Cebeci Devlethan Bey’in ahfâdından ve iştihâr etdi.
Baba İlyas Horasânî evlâdındandır. Ba’dehû Mehmed Paşa Câmii kürsî şeyhi ve Dârülhadîs-i Osmân Çelebi müderrisi olup
1099 vak’asında ibrâz-ı hizmet ederek zeâmetle taltîf edildi. Ba’dehû kal’a-yı bâlâ 1147 sâlinden sonra vefât etdi. ‘Âlim, kâmil, vâ’iz olup “Zanbak Dedezâde” demekle meşhûr
müstahfızlarından olup tedrîcen terakkî ederek kale kethüdâsı ve 1113 şa’banında Moramol bir sâlih-i mebrûr idi.
Malikânesi mutasarrıfı ve kal’a-yı bâlâ dizdârı oldu.
1121’de Amasya Alaybeyi olup 1124’de azl edildi. 1127’de sânîyen Amasya Alaybeyi Hüseyin Efendi-Kırmacızâde el-Hâc
olup Mora harbine gitdi. 1129’da yine azl edilib 1131 senesi saferinde sâlisen Amasya Alaybeyi Amasyalıdır. Ulemâdan el-Hâc Mehmed Efendi bin Ali Ağa bin Kırmacı Mehmed
ve zilhiccesinde Amasya mütesellimi oldu. Ağa’nın mahdûmudur. Amasya fuzalâsından mütevellîzâde el-Hâc Ahmed ve İkincizâde el-
1132’de Abdülbâki Ağa’yı kâ’im-makâm nasb ederek [102] sancâğı teftîşe me’mûren Hâc Abdullah Sânî Efendilerden ikmâl-i tahsîl ederek ders-i âm ve Dârülhadîs-i Osmân Çelebi
gitdi. 1132 zilhiccesinde avdet edib îfâ-yı vazîfeye devam etdi. Ancak 1133 senesi müderrisi oldu.
cumâdelâhiresinde Amasya mutasarrıfı Ahmed Paşa’nın azliyle ma’zûl oldu. Ba’dehû İstanbul’a gidip bi’l-imtihân 1115’de İstanbul müderrisi olarak mevâlîye
1135’de dördüncü defa Amasya Alaybeyi olup 1136’da İran harbine me’mûren gitdi. niyâbetle iştihâr etdi. 1123’de [105] Anadolu kudâtından görüldü. 1133 senesi cumâdelûlâ
Hemedan Kal’asının fethinde yararlığı görüldüğünden mîr-livâ olup Dergüzin Sancağı’yla gurresinde Amasya kâdısı ve 1135’de meclis-i a’yân âzası ve 1136’da Sivas kâdısı oldu.
1137’de Hemedan Kal’ası muhâfızı oldu. 1139 senesi evâilinde orada vefât etdi. Şeci’, işgüzâr, 1138’de İran harbi iâne meclisi reisi olup imdâd-ı seferiyye takdîminde hidemât-ı
ümerâdan idi. meşkûresi görüldü. Rütbe-i ilmiyyesi de Sahn’a kadar geldiğinden 1141’de Tebriz mollası olup
Mahdûmları Hasan, Ali Mustafa Ağalar yeniçeri olmuşlardı. Hacı Ali Ağa Yeniçeri gitdi. 1143’de avdet edib vazîfe-i tekâüd verildi. 1151 senesi evâilinde vefât etdi.
a’yânından olup “Kara Hüseyin oğlu” demekle meşhûr bir serdâr idi. 1161’de vefât edib Âlim, fakîh, usûl ve fürû’a vâkıf, zî-servet olup a’yân-ı ulemâdan idi. Mahdûmları el-Hâc
oğulları Abdülkerîm, Mustafa Ağalardır. Abdullah, Mehmed Emin, Ahmed Efendilerdir. Kırmacızâde sülâlesi bu zâtın himmetiyle
Amasya serdârı Hacı Abdî Ağa demekle meşhûr olan Abdülkerîm Ağa 1203’de vefât edib iştihâr edib zamanımıza kadar şöhreti devam etdi.
oğulları Hüseyin, Mehmed, Veli Ağalardır. Amasya serdârı el-Hâc Mehmed Ağa da 1239’da
vefât edib oğulları [103] Halîl, Hasan, Abdî, el-Hâc Ali Ağalardır. Bunların hepsi de “Kara Hüseyin Bey-Kurdzâde el-Hâc
Hüseyin oğulları” demekle meşhûr idiler. Amasya eşrâfından Mustafa Bey bin el-Hâc Ahmed Bey bin Kurd Mehmed Bey’in
Ceddim Abdî Ağa Amasya’da ma’rûf olup 1269’da vefât etdi. Oğulları Ahmed, Mustafa, mahdûmudur. Hayreddînzâde Ali Bey’le yıllarca uğraşıb 1117’de yalnız Mehmed Paşa vakfına
Osmân, el-Hâc Mehmed Ağalardır. Bunlara da “Abdî oğulları” dendi. Pederim el-Hâc Mehmed mütevellî ve 1124’de amcası Ali Beyle müştereken Hızır ve Mehmed Paşalar’ın [106] evkâfına
Ağa, Amasya’da servet ü yesârıyla meşhûr olup 1331 senesi recebinde vefât etdi. Muharrir-i mütevellî ve Ali Bey’in vefâtında müstakillen mütevellî oldu.
fakîr bunun mahdûmudur.
28 29
38
