Page 412 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Şemsi Mehmed Çelebi-İbrîzâde
Amasyalıdır. Meşâhîr-i ulemâdan İbrîzâde Abdurrahman Efendi bin Muhyiddîn Mehmed
Çelebi mahdûmudur. Pederinden ve Amasya ulemâsından tahsîl-i ulûm ederek Amasya vâlisi
Şehzâde Sultân Ahmed’in dâire-i devletine intisâb edib divân-ı zümre-i kitâbete iltihâk etdi.
[179]
918’de Şehzâde’nin irtihâlinde Amasya vâlisi Şâdî Paşa’ya intisâb edib bir müddet sonra
kâtib-i divânı ve bunun irtihâlinde İstanbul’a gidip defterdâr-ı şıkk-ı evvel Amasyalı İskender
Çelebi’ye intisâb ederek Konya defterdârı oldu.
941’de İskender Çelebi’nin şehâdetinde azledilip 943’de Sivas defterdârı oldu. 945’de
Şehzâde Sultân Mustafa’nın Amasya vâlisi olarak vürûdunda defterdârı olup Amasya’ya geldi.
951’de vefât etdi. Ulemâ ve şuarâdan olup tab’an zarîf ve edîb idi. Müşkilât ile bulduğum bir
gazeli Acı Musluk harîkinde yandı.

Şemsî Mehmed Bey-Şemsî Paşazâde
Amasyalıdır. Şemsî Paşazâde Ali Bey’in kerîmezâdesi ve züamâdan Ali Bey’in
mahdûmudur. Biraz tahsîl-i maârif edib züamâdan ve ba’dehû dayısı Şemsî Paşazâde Ahmed
Paşa hazinedârı ba’dehû kâtib-i divânı ve Paşa’nın Kapdân-ı deryâ vekaleti’nde tersâne
muhâsebecisi oldu.
Ancak Sadr-ı a’zam Köprülüzâde Fâzıl Ahmed Paşa’yı biraz gücendirdiğinden 1074’de
azledilip on yıl kadar menkûbâne [180] imrâr-ı hayat etdi. 1084’de Merzifonî Kara Mustafa
Paşa’nın himmetiyle yeni fethedilen Kamaniçe ve 1087’de Tımışvar defterdârı olup 1091’de
ma’zûl ve ba’dehû merhûm oldu. Kâtib, muhâsib, erbâb-ı şiir ve inşâdan idi.

Şinasî Ahmed Efendi-Kâtib
Amasyalıdır. Yeniçerilerden Tânişoğlu Mehmed Ağa’nın oğludur. Eyyâm-ı civânîde
yeniçeri olup tahsîl-i maârife çalıştı. Kitâbet ve kıraat öğrenip yazıcı oldu. Bu esnâda meşâhîr-
i a’yân ve üdebâdan Rahtuvân Mehmed Paşazâde Hacı İbrâhim Bey’in bezm-i irfânına
mülâzemetle şiir ve inşâdan hissemend oldu.
İran muhârebâtında yararlığı görüldüğünden ocağında terakkî edib Şâhin Ağa’ya intisâb
ederek müşârün-ileyhin yeniçeri ağalığında kâtib-i divânı oldu. Şâhin Paşa’nın 1149’da
vefâtıyla dâmâdı olan Amasyalı Hüseyin Ağa’ya intisâb etdi. Bunun da ağalığında kâtibi ve
paşalığında divân efendisi olduğu halde 1168’de vefât etdi. Edebiyâta müntesib, hoş sohbet idi.
[181]

Şinâsî Hasan Dede-Hacı Dedezâde, es-Seyyid
Amasyalıdır. Amasya Mevlevîhânesi şeyhi Ahmed Dede Efendi’nin mahdûmu ve es-
Seyyid Kamî Mehmed Dede’nin birâderidir. Kürd Hâfızzâde İrfânî Osmân Efendi’nin halka-i
tedrîsinde edebiyât, Arabiyye ve Farisiyyeyi tahsîl edib pederinin terbiyesini gördü.
1190’da pederinin vefâtıyla meşîhat umarken İsmail Dedezâde Feyzullah Dede’ye tevcîh
edilmesinden muğber olup Konya’ya gitdi. Çelebi Efendi âsitânesine mürâcaatla 1194’de
Feyzullah Dede’nin ref’inden Amasya Mevlevîhânesi şeyhi olarak geldi. On yıl kadar icrâ-yı
meşîhât etdi.
Ancak birâderi es-Seyyid Feyzullah Dede’nin teşebbüsâtıyla 1204’de ref’edilip
İstanbul’a gitdi. Çünkü Caniklizâde Mikdâd Ahmed Paşa’ya şiddet-i intisâbı onun Amasya’dan
azli üzerine bunun da azline bâdî olmuşdu. Beşiktaş Mevlevîhânesi’nde ikâmet etdiği esnâda
1206 senesi şevvâlinde vefât etdi. Edîb, şâir, küşâde meşreb idi.

407
411