Page 415 - 6-8
P. 415
Amasya Tarihi Cilt: 11
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Şevket Ahmed Bey-Zeynelzâde Şehabeddîn Ahmed Çelebi-Sarı Şeyh
Amasya a’yânından ve dergâh-ı âlî kapıcıbaşılarından Zeynelzâde es-Seyyid el-Hâc İzzet Amasyalıdır. Abdullah bin Ali oğludur. Amasya fuzalâsından Mevlânâ Fahreddîn Osmân
Süleyman Ağa’nın oğludur. Biraz tahsîl görüp muhâsebe kaleminde terakkî ederek muhâsebe Çelebi halka-i tedrîsinde [194] vesâir ulemâdan ikmâl-i tahsîl edib ders-i âm ve Devâtdâr
başkâtibi, ba’dehû kazâlara müdür olup Zile kazâsından ma’zûlen 1278’de İstanbul’da vefât Ahmed Paşa’nın zamanında hânkâh-ı Mes’ûdî şeyhi ve vakfı nâzır ve mütevellîsi oldu.
etdi. Erbâb-ı gayretden idi. [190] Ba’dehû Amasya vâlisi olan Şehzâde Çelebi Sultân Mehmed’e intisâb edib mevkiini
muhâfaza etdi. 805’de Kara Devlet Şâh’ın muhâliflerinden olduğu münâsebetle Topal Timur
Şevket Süleyman Efendi-Gürcüzâde Hân’ın hafîdî Kara Mehmed Sultân’ın tahkikât için Amasya’ya geldiği esnâda firâr edib Halep
Amasyalıdır. Gürcüzâde Mustafa Paşa’nın kölesi Gürcü İbrâhim Ağa’nın oğludur. vâlisi Emîr Şeyh Müeyyedî’ye ilticâ etdi.
Pirînçci Mahallesi’nde doğdu. Gürcüzâde Osmân Paşa’nın dâiresine girip biraz tahsîl-i maârif Emîr Şeyh bunun ilim ve fazîletini akıl ve fetânetini takdîr ederek maiyyetinde bıraktı.
etdi. Paşa’nın Rumeli vâliliğinde hazinedârı ve ba’dehû bir müddet Silistre defterdârı oldu. Ba’dehû nâil-i saltanât oldukda imâm-ı sultânî olup ulemâ-yı Mısrıyye’nin merci’ ve mültecâsı
1217’de müşârün-ileyhin Anadolu vâliliğine naklinde beraber bulunup 1218’de i’dâmı olduğu halde 815’de Şam’da vefât etdi. Kibâr-ı ulemâdan fâzıl, zâhid, gâyet müteşerri’, natûk,
üzerine açıkta kaldı. Ba’dehû Gürcüzâde Hâfız Ali Paşa’ya intisâb edib 1223 zilhiccesinde elsine-i selâse ile mütekellim bir zât idi. Mahdûmu Salahaddîn Mehmed Çelebi ma’rûfdur.
müşârün-ileyhin Kapdân-ı deryâlığında tersâne rûznâmçecisi ve azlinde divân efendisi olduğu
halde 1234 sâlinde vefât etdi. Mahdûmları Ali, Osmân Beylerdir. Şemseddîn Ahmed Bey-Biçeroğlu
Amasyalıdır. Kibâr-ı ümerâdan Biçeroğlu Nureddîn Hamza Bey’in mahdûmudur. Sultân
Şevket Mustafa Bey-Çaycızâde Murâd-ı Sânî Amasya vâlisi iken [195] intisâb edib sipâhi zümresine iltihâk etdi. Ba’dehû
Amasya a’yânından ve Hâtunîye Mahallesi eşrâfından Çaycızâde el-Hâc Ali Rıza Efendi kapıcıbaşı ve 836’da ümerâdan görüldü. 838’de Tokat sancağı beyi olup 844’de Karaman
bin el-Hâc Mehmed Efendi’nin mahdûmudur. [191] harbinde bulundu. Bu esnâda Amasya vâlisi Şehzâde Alâeddîn Bey’in maiyyetine me’mûr olup
846’da şehzâdenin vefâtında Amasya’da mukîm ve 847’da merhûm oldu. Kibâr-ı ümerâdan idi.
Şehabeddîn Ahmed Bey-Sunguroğlu el-Hâc
Amasyalıdır. Yukarıda tercemesi geçen Emîr Seyfeddîn Sungur Dizdâr’ın mahdûmudur. Şehabeddîn Ahmed Paşa
Amasya ve Tebriz’de tahsîl-i ilm edib Arap, Türk, Fars, Moğol dillerini öğrenmiş olduğundan Amasya ümerâsından Abdül Bey’in mahdûmudur. Fatih Sultân Mehmed Hân’ın Amasya
Moğol Hükümdârı Sultân Mehmed Olcaytu Hân’ın teveccühâtını kazandı. vâliliğinde ma’iyyet-i ümerâsından olup, birinci cülûsunda isbât-ı sadâkat ederek Sultân
Hayli müddet Hân’ın hazine-i hâssası kitâbetini yaptı. Ehliyet ve istikâmeti Murad’ın ikinci cülûsunda menkûb olmuşdu.
görüldüğünden hususât-ı mâlîyede istihdâm edilerek Amasya müstevfîsi olup geldi. Ebû Saîd 855’de Fatih müşârün-ileyhin ikinci cülûsunda iâde-i ikbâl ederek İstanbul’un fethinde
Bahadır Hân’ın zamanında ümerâdan olup mükerreren Mısır’a, Hicâz’a sefâretle gidip geldi. yararlığına binâen beylerbeyi oldu. 862’de Sırbistân harbinde şehîden vefât etdi. Mahdûmları
Bu sûretle Hân’ın fevkalâde i’timâdını kazanıp ümerâ-yı [192] hâssasından olduğu halde 737 Durak, Dursun Beylere zeâmet ihsân ve zevcesiyle kerîmelerine vazîfeler tahsîs edildi. [196]
sâlinde Tebriz’de vefât etdi. Kibâr-ı ümerâ ve ulemâdan idi.
Mahdûmları Hızır, Hamza, Abdullah Çelebilerdir. Bunlara “Hacı Ahmedoğulları” dendi. Şehabeddîn Ahmed Efendi-Ferferîzâde es-Seyyid
Emîr Hayreddîn Hızır Çelebizâde Tâceddîn İbrâhim Çelebi olup “Ahmedî” demekle meşhûr Amasyalıdır. Kibâr-ı a’zâdan ve sâdât-ı kirâmdan es-Seyyid Muhyiddîn Mehmed Ferferî
olan şuarâdandır. Emîr Nureddîn Hamza-i Rumî de kibâr-ı ümerâdandır. Emîr Abdullah Çelebi mahdûmu ve “Akbilek” demekle meşhûr Molla Bahşî Halife’nin kerîmezâdesidir. Pederinden
“Emîr Hâce” demekle meşhûr olup Tebriz’de doğduğu münasebetle “Tebrizî” denmişdir. ve Fâzıl Cum’a Efendi’den ikmâl-i tahsîl edib ders-i âm ve tûl-i müddet Hakâla’da Kâsım Bey
Bunun mahdûmu Mevlânâ Cemâleddîn Safer Şâh-ı Rûmî, süferâ-yı Osmaniyye’dendir. Bunun Medresesi müderrisi oldu.
mahdûmu Ali Paşa’dır. Ba’dehû kazâya rızâ verip hayli bilâd-ı mühimmeye kadı olarak iştihâr etdi. 981’de
Torumtay Medresesiyle ihtiyâr-ı tekâüd ederek bir kaç yıl sonra vefât etdi. Kibâr-ı ulemâ ve
Şehabeddîn Ahmed Bâlî Çelebi-Şeyh Evrânzâde kudâtdan idi. Birâderi Derviş Mehmed Çelebi’dir.
Amasyalıdır. Meşâhîr-i ulemâdan Mevlânâ Zeyneddîn Siyavuş bin eş-Şeyh Evrân Çelebi
bin Doğan es-Selgurî, ed-Divriğî mahdûmudur. Pederi ve ceddi Divriklidir. Ceddi eş-Şeyh Şehabeddîn Ahmed Efendi-Şücâ’ Efendizâde
Evrân Çelebi Tokat’da ve pederi Amasya’da medfûndur. Köprülüdür. Köprü Müftüsü Tokatlı Şücâ’ Efendizâde Şemseddîn Mehmed Efendi’nin
Kendisi Amasya’da doğdu. Amasya’da tahsîl-i ulûm [193] edib ders-i âm oldu. Ba’dehû mahdûmu ve Şeyhü’l-harem Hacı İmâdüddîn Paşa ve Şücâeddîn Paşaların birâderidir. Bunlara
birâderi eş-Şeyh Ali Yârî Çelebi ile Sivas’a gidip Kâdı Burhan’ın himâyesinde kaldı. Hacı “Müftîzâdeler” de dendi.
Şâdgeldi Paşazâde Devâtdâr Ahmed Paşa’nın emâretinde birâderi ile Amasya’ya avdet etdi. Köprü’de doğdu. Köprülü Mehmed Paşa’ya intisâbı olduğundan müşârün-ileyhin
Hayli müddet tedrîsâtına devam edib Abdurrahman bin Mehmed el-Muslihî Amasya sadâretinde İstanbul’a gidip [197] Ağaları silkine dâhil oldu. Okuyup yazma öğrenip
kâdı’l-kudâtı olduğu esnâda Amasya nâibi olarak tanındı. 801’de Kâdı-i Sivas olup sânîyen Köprülüzâde Fâzıl Ahmed Paşa’nın himmetiyle 1076’da Gelgiras Haremeyn evkâfı mütevellîsi
Sivas’a gitdi. Ancak 803’de Topal Timur Hân’ın Sivas’ı vurmasında kaçıp Amasya’ya ilticâ oldu.
etdi. Birâderi Hacı İmâdeddîn Paşa 1080’de vâlide kethüdâsı oldukda masraf kâtibi ve 1084
805’de Çelebi Sultân Mehmed Hân’ın Amasya hükümdârı olduğu esnâda müşârün-ileyhe saferinde birâderinin vefâtıyla muhâsebe-i haremeyn birinci halîfesi ve 1088’de dârüssaâde
intisâb edib mukarreblerinden olduğu halde 812’de vefât etdi. Meşâhîr-i ulemâ ve kudâtdan idi. ağası Yûsuf Ağa’nın başyazıcısı oldu.
Mahdûmu Mevlânâ Şükrullah Çelebi kudât ve müverrihînin ser-efrâzıdır.
410 411
414
