Page 45 - 6-8
P. 45

Amasya Tarihi Cilt: 9
               Amasya Tarihi 9-12. Cilt                                                           Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR            Amasya Tarihi 9-12. Cilt                                                           Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

                     Hüseyin Ağa-Carullahoğlu el-Hâc                                                                                        1154’te Sadr-ı a’zam Zanalızâde es-Seyyid el-Hâc Ahmed Paşa’nın sâye-i ikbâlinde Ocak
                     Köprülüdür.  Oranın  a’yânından  el-Hâc  Mehmed  Ağa  bin  Carullah  Ağa’nın  oğludur.                           ağalarından  oldu.  Bâ’dehû  yeniçeri  [124]  ağası  İskefsirli  es-Seyyid  Hasan  Ağa’nın
               Pederinin vefâtında erbâb-ı yesârdan olmakla teayyün edib 1156’da Köprü a’yânı oldu.                                   teveccühâtını kazanıb kethüdâ-yeri ve 1157’de mahzır ağalığıyla dâhil-i katar oldu. Bâ’dehû
                     1157’de  Köprü  müftüsü  el-Hâc  Mustafa  Efendi  ile  araları  uygun  olduğundan  sene-i                        sırasıyla  seksûncu-başı,  1159  zilhiccesinde  zağarcı-başı,  1160  saferinde  kul  kethüdâsı  olub
               mezbûrenin şa’bânında Köprü kâdısı el-Hâc Sâlih Efendiyi ba’zı eşirra mahkemede basıb şehîd                            1161 senesi rebîülevvelinin yirmi beşinde yeniçeri ağası oldu.
               etdiklerinden dolayı her ikisi de maznûnen [121] Amasya’da bir müddet habs ve tevkîf edildi.                                 Tam dört ay ağalık edib sene-i mezbûre recebinin yirmi beşinde isnâd-ı rehâvetle azl
                     Ba’de’t-tahkîkât bunların marifetleri ve ta’lîmâtlarıyla kâdının öldürüldüğüne dâir edille-                      edilib Tekfur Dağı şehrine gönderildi. Altı yıl kadar orada mensî bir halde kalıb 1165 senesi
               i sübûtiye görülemediğinden her ikisi itlâk edildi. 1167’de sânîyen Köprü a’yanı olduysa da                            saferinde  sadrâzam  olan  Bahir  Mustafa  Paşa’nın  kethüdâsı  Amasyalı  Mustafa  Ağa’nın
               tecâvüzâtından  dolayı  1168’de  ma’zûl  ve  menkûb  1179’da  vefât  etdi.  Oğulları  Ali,  Hasan                      himmetiyle 1167 senesi cumâdelûlâsında bâ-rütbe-i mîr-i mîrâni Köstendil sancâğı mutasarrıfı
               Ağalardır.                                                                                                             ve Hotin Kal’ası muhâfızı oldu.
                                                                                                                                            1168  senesi  recebinde  Tırhala  sancâğı  mutasarrıfı  olup  Hotin  muhâfazasında  kaldı.
                     Hüseyin Efendi-Çevikce Şeyhi el-Hâc                                                                              Kalenin muhâfazasında gösterdiği ikdâm ve gayretine binâen vezâretle Girid vâlîsi ve 1170
                     Amasyalı  Ömer’in  mahdûmudur.  Halvetiye  meşâyihinden  eş-Şeyh  İbrâhim  Efendinin                             senesi rebîülevvelinde Rûmeli vâlîsi ve 1171 senesi rebîülevvelinde Özi muhâfızı oldu.
               hizmetinde tahsîl-i maârif-i sûfiyye ve tekmîl-i sülûk ederek 1142’de Çile-hâne Mahallesi’nde                                1172  senesi  şa’bânında  Belgrad  vâlîsi  ve  zilhiccesinde  [125]  ba’zı  şikâyetler  üzerine
               kâin Çevikce Tekkesi şeyhi oldu. Otuz sekiz yıl icrâ-yı meşihât, zikr ü ibâdet ederek 1180 senesi                      Köstendil mutasarrıfı  olup  oradan kaldırıldı. Yapılan tahkîkâtda şikâyetlerin bî-esâs  olduğu
               şevvâlinin yirminci günü dâr-ı naîme rihlet etdi. Kibâr-ı meşâyih-i kirâmdan bir pîr-i zâhid,                          anlaşılmakla 1174 senesi recebinde sânîyen Belgrad vâlîsi ve 1175 senesi cumâdelûlâsında
               vâiz-i kâmil, âlim, âmil idi. Kibâr-ı Halvetîyeden eş-Şeyh Ömer Efendi’nin dâmâdı idi.                                 kaptân-ı deryâ olup İstanbul’a geldi.
                                                                                                                                            Fakat sadrâzam Ragıb Mehmed Paşa’nın fikrine harekâtı muvâfık gelmediğinden iki ay
                     Hüseyin Ağa-Şerîfzâde es-Seyyid el-Hâc                                                                           sonra azl edilib selefi Hasan Paşa’nın i’zâm edildiği Resmo sancâğı mutasarrıfı oldu. 1176
                     Amasyalıdır.  Amasya  müftüsü  Zanalı  es-Seyyid  el-Hâc  Ahmed  Efendizâde  [122]  es-                          senesi  recebinde  Ragıb  Mehmed  Paşa’nın  vefâtıyla  Hamza  Hâmid  Paşa  sadrâzam  oldukda
                                                                                                                                                                                                                               17
               Seyyid Şerîf Mehmed Efendi’nin mahdûmudur. Vüzerâdan Amasyalı Hacı Kadîrzâde Köse Ali                                  ricâsıyla sene-i mezbûre şevvâlinin sekizinci günü Amasya sancâğı mutasarrıfı olarak geldi.
               Paşa’nın dâiresine intisâb edib İstanbul’da terbiye gördü.                                                                   Amasya’da Receb Mahallesi’nde binâ etdirdiği konağında iki yıl kadar ikâmet edib 1177
                     1154 senesi muharreminde müşârün-ileyhin vezâretle Diyârbekir vâlîsi olduğunda selâm                             senesi rebîülâhirinde üçüncü defa sadrâzam olan Bahir Mustafa Paşa’nın himmeti sâyesinde
               ağası olup beraber gitdi. 1155 senesi şevvâlinde Sivas’a gelip Sivaslıların paşadan şikâyetlerine                      1178 senesi şa’bânında ibkâ-yı vezâretle İçil mutasarrıfı olarak harbe memûr ve 1180 senesi
               azl ve müsâderesinde Amasya’ya geldi.                                                                                  şevvâlinde sânîyen Girid vâlîsi ve 1182 saferinde Anadolu muhâfızı olduğu halde 1183 senesi
                                                                                                                                                                                                          18
                     1159  senesi  cumâdelâhiresinde  nakîbü’l-eşrâf  kâ’im-makâmı  olup  1160 senesi                                 rebîülevvelinde orada vefât etdi. Şecî, mukdim, müdebbir bir vezîr idi.  [126]
               rebîülevvelinde isti’fâ ederek yine İstanbul’a gitdi. 1161’de nişâncı olan Ragıb Mehmed Paşa                                 Mahdûmları İbrâhim Selîm, Mehmed Sâdık Beyler’dir. Kethüdâsı Cebecizâde es-Seyyid
               dâiresine intisâb edib ağalarından oldu.                                                                               Osmân Paşa, hazinedârı Türedizâde el-Hâc Süleyman Ağa silahdârı sipâhi el-Hâc Deli Hüseyin
                     1170 senesi rebîülâhirinde sadrâzam olan Paşa ile beraber Haleb’den İstanbul’a gelip                             Ağa ve İmâmı Hâfız Mehmed Efendi’dir.
               müşârün-ileyhin sâye-i ikbâlinde sipâhiler kethüdâsı, 1174’de sipâhiler ağası oldu. 1176’da
               Ragıb Mehmed Paşa’nın irtihâline binâen kapıcı-başılıkla ba’zı vilâyete umûr-ı mühimme için                                  Hüseyin Ağa-Semercioğlu el-Hâc
               gönderildi. 1181 hudûdunda vefât etdi.                                                                                       Amasyalıdır.  Serdengeçdi  ağalarından  el-Hâc  Hasan  Ağa’nın  oğlu  ve  altıncı  bölükde
                                                                                                                                      mukayyed  yeniçeri,  bâ’dehû  Amasya  serdârı  1144’te  serdengeçti  ağası  olup  İran
                     Hüseyin Ağa-Şerîfzâde es-Seyyid el-Hâc  [123]                                                                    Muhârebatı’nda hayli müddet kaldı. 1168’de turnacı-başı pâyesini aldı.
                     Köprülüdür. Oranın eşrâfından ve Kubadzâde Adil Bey ahfâdından Şerîf Osmân Ağa bin                                     Yıllarca Amasya serdârı, 1176’da meclis-i a’yân âzâsı, 1178’de Rusya harbinde Amasya
               Süleyman Ağa’nın oğludur. Pederinin vefâtında Lâdik ve Kadıçayırı’nda malikânesi olan Adil                             Yeniçerileri’nin  firâr  etmeyeceklerine  kefil,  1179’da  Amasya  sancâğı  muhâfızı  olup,  1184
               Bey’in vakfına mütevellî olarak teayyün etdi. Birkaç defa Köprü a’yânı olup 1182 hudûdunda                             senesi evâhirinde vefât etdi. Yeniçeri a’yân-ı zâbitânından nâfizü’l-kelîm bir merd idi. Oğlu el-
               vefât etdi. Kerîm, hânedân idi.                                                                                        Hâc Hasan Ağa’dır.

                     Hüseyin Paşa-Türedizâde                                                                                                Hüseyin Ağa-el-Hâc Uzun
                     Amasyalıdır. Tercemesi yukarıda yazılan Amasya Serdârı Türedi oğlu Ahmed Ağa’nın                                       Köprülüdür. A’yândan Dedezâde el-Hâc Abdullah Ağa bin Ahmed Ağa’nın oğludur. Bir
               mahdûmudur.  Kırk  dokuzuncu  bölükte  altıncı  olarak  kaydedilen  bir  yeniçeri  olup  1141’de                       müddet Köprü a’yânı ve ba’dehû Merzifon mütesellimi olup 1186’da vefât etdi. Mahdûmu es-
                                   16
               Revân harbine gitdi.                                                                                                   Seyyid [127] el-Hâc Mehmed Ağa ve diğer mahdûmu da es-Seyyid el-Hâc Ebûbekir Ağa ve
                      Orada gösterdiği şecâat ve liyâkatıyla kendisini yeniçeri ağası vekili olan Şâhin Mehmed                        birâderi el-Hâc Yûsuf Ağa’dır. Diğer Köprü a’yânından Dedezâde el-Hâc Hüseyin Ağa bin el-
               Ağa’ya  beğendirdiğinden  Revân’ın  fethinde  Revân  Ağası  nasb  edib  kendisine  dâmâd  etdi.                        Hâc Yahya Ağa olup Ayşe Hânım vakfı mütevellîsi ve Köprü a’yânı olduğu halde 1186’da bilâ-
               Bâ’dehû kayın pederi yeniçeri ağası oldukda İstanbul’a gelip baş-karakullukcu oldu.                                    veled vefât etdi. Birâderi el-Hâc Mehmed Ağa’dır.



                                                                                                                                      17  “Şem’danîzâde Tarihi”nde ve Sicillât-ı şer’iyye’de böyle yazılıdır.
               16  Amasya sicillât-ı şer’iyyesinde bu zâtın künyesi ve Revan harbine azîmeti ve Amasya Serdârı olduğu yazılıdır.      18   Mehmed  Süreyya  Bey  “Sicill-i  Osmani”de  Macar  Hasan  Paşa  ile  bu  zâtın  terceme-i  hallerini  bir  birine
                 Yeniçeri defteri’nde “Hüseyin Ahmed Amasiye” künyesiyle mukayyed olduğu görüldü.                                       karıştırmışdır. Kuyûd-ı resmîye ve tevârîh-i muhtelifeden bu terceme alınmışdır.

                                                           34                                                                                                                     35
                                                           44
   40   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50