Page 48 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Evâhir-i hayatında ömrünü tefsîr ve hadîs tedrîsine hasr ederek mükerreren icâzet verdi.
Beydâvî Tefsîrini ve Sahîh-i Buharî ve Müslimi hatm ederek imrâr-ı hayat etmekde iken 1191
senesi rebîülevvelinde ulemâ ve a’yânın ısrârına binâen Amasya müftüsü olup 1192 senesi
receb-i şerîfinin evâilinde dâr-ı naîme irtihâl etdi.
Gâyet fâzıl, muhakkik, ulûm-ı akliyyede yegâne-i asr olup, gâyet müteşerri’, âbid,
müfessir, muhaddis, meşâhîr-i fukahâdan olduğu Iydîzâde es-Seyyid Abdürrahim Efendi
“Kitâbü’l-mecmu’ ‘ani’l-meşhûd ve’l-mesmû’”unda yazıyor. Ürgüblü el-Hâc Ahmed
Efendi’nin şöhret-i ilmîyesi bunun irtihâlinden sonra başlar. Mahdûmu el-Hâc Hâfız Mustafa
Efendi’dir. [131]

Hüseyin Ağa-Kurdzâde es-Seyyid el-Hâc
Amasya eşrâfından ve Hızır ve Mehmed Paşaların evkâf-ı mütevellîsi es-Seyyid Mahmûd
Bey bin Mustafa Bey’in mahdûmudur. Pederinin irtihâlinde müşârün-ileyhimânın evkâfına
mütevellî ve meclisi a’yân âzâsı olup 1194 hudûdunda vefât etdi. Hânedân idi.

Hüseyin Ağa-Deli
Amasyalı Mehmed’in oğludur. Seksenbeşinci sipâhi bölüğüne kayd edilib muhârebâtda
yararlılıkları görülmekle 1172’de terakkîye nâil olup yevmîyesi 30 akçeye çıkarıldı. Sipâhi
defterinde künyesi “Deli Hüseyin Mehmed Amâsîye 18” diye görüldü.
Bâ’dehû Râkım Mehmed Paşa’nın silâhdârı olup müşârün-ileyhin irtihâlinde Amasya’ya
gelip 1184’de Rus Muhârebesine gitdi. Cüret ve cesaretiyle kendisini tanıdıb Yeğen Ali
Paşa’nın vezâretinde silâhdârı olduğu halde 1196 hudûdunda vefât etdi. Cesûr, şecî idi.
Mahdûmu Mehmed Ağa a’yândandır. Evlâdı Üçler Mahallesi’nde vardır.

Hüseyin Ağa-Hacı Feyzullahzâde el-Hâc
Amasya eşrâfından el-Hâc Ömer Ağa bin el-Hâc İsmail Efendi bin [132] el-Hâc
Feyzullah Efendi’nin mahdûmudur. Tercemesi geçen Hacı Feyzullahzâde el-Hâc Hüseyin
Ağa’nın yeğeni ve dâmâdıdır. Dâiresinde terbiye görüb ilm ü kitâbet öğrendi. Bâ’dehû
kethüdâsı ve 1173’de meclis-i a’yân âzâsı oldu.
Amcasının irtihâlinde nüfûz ve servetinden fevkalâde istifâde edib 1186’da baş-a’yân ve
1187 senesi rebîülevvelinde Canikli Hacı Ali Paşa tarafından Amasya mütesellimi oldu. Fakat
paşanın tahakkümünden bî-zâr olup recebinin selhinde isti’fâ ederek Erzurum vâlîsi olan kaynı
Yeğen Ali Paşa’nın nezdine gitdi.
Orada Yeğen Ali Paşa’nın kethüdâsı ve 1190 senesi zilka’desinde kaynı tarafından Sivas
mütesellimi oldu. 1193 senesi şa’bânında Canikli Hacı Ali Paşa ile Cabbarzâde Mustafa Bey
arasında muhâlif-i rızâ-yi âlî-yi harb olduğundan şa’bânın yirmi dördünde kaynı Amasya
mutasarrıfı oldukda tarafından Amasya mütesellimi olarak geldi.
1194 senesi ramazânında kaynı Köstendil Sancağı’na nakl-i me’mûriyet eylediğinden
beraber gidip 1197’de Yeğen Ali Paşa Cidde vâlîsi [133] ve Şeyhü’l-harem oldukda beraber
hâc edib sene-i mezbûrenin zilhiccesinde Mekke-i Mükerremede vefât etdi. Kibâr-ı a’yândan
müdebbir, hânedân bir zât idi.

Hüseyin Efendi-Arabacızâde el-Hâc
Amasyalıdır. El-Hâc Osmân Ağa bin Çorumlu Arabacı Ali Ağa’nın mahdûmudur.
Yukarıda tercemesi yazılan amcasından ve Amasya müftüsü Çorumlu es-Seyyid el-Hâc Ali
Efendi’den ve üstâz-ı meşhûr Laz İbrâhim Efendi’den ikmâl-ı tahsîl ederek ders-i âm-ı meşhûr
oldu.
Hayli müddet Sultân Bâyezîd Câmii vâizi ve ser ü haddi el-Hâc Mustafa Efendi’ye
müsevvid ve emînü’l-fetvâsı olup 1192 senesi recebinde Fâzıl Hüseyin Efendi’nin irtihâli
üzerine Amasya müftüsü oldu. Üç yıl kadar makâm-ı fetvâda kaldı.

37
47