Page 575 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 12
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Abdullah Efendi-Dizdârzâde es-Seyyid
Amasya müftüsü el-Hâc Hüseyin Efendi’nin oğludur. Bu da Ürgüplü Hacı Ahmed
Efendi’nin oğludur. Ders-i âm ve bir müddet Halfet Gâzi müderrisi oldu. Ancak Caniklizâde
Tayyâr Mahmûd Paşa’yı kendisinden memnûn edemediğinden 1215’de azledilip 1223’de
Yörgüç Paşa va’ziyyesiyle kayrıldı. 1235’de vefât etdi. Âlim, vâ’iz idi.

Abdullah Efendi-Müftüzâde
Gümüşlüdür. Meşâhîr-i ulemâdan Gümüş müftüsü Hacı Osmân Efendi’nin oğludur. Bir
müddet Amasya’da Payaslı Hacı Mehmed Efendi’den tahsîl-i ulûm edib İstanbul’a gitdi. Orada
ikmâl-i tahsîl ederek ders-i âm ve 1205’de müderris-i be-nâm oldu. [63]
Fâtîh Câmiinde yıllarca tedrîs-i ulûm ederek ikmâl-i devre-i medâris edib dârü’l-hadîs-i
Süleymaniye müderrisliğinden 1228 muharreminde Eyüp mollası oldu. İkmâl-i müddet-i örfiyye
edib 1234’de Şâm ve 1237 gurre-i muharreminde Medîne-i Münevvere mollası oldu.
Bir sene-i kâmile olan müddet-i örfiyyesi esnâsında ifâ-yı menâsik-i hâc ederek 1238
senesinde avdet ve İstanbul kadılığına sırası geldiği esnâda 1240 senesi evâsıtında dâr-ı bekâya
rihlet etdi. Meşâhîr-i ulemâdan fâzıl, müteşerri’, gâyet fakîh bir zât idi.

Abdullah Ağa-Mândîr
Amasya yeniçerilerinden olup “Türkmenoğlu” demekle meşhûrdur. Rus
Muhârebeleri’nde şecâ’at ve cesâretiyle temâyüz ederek alemdâr ve mükerreren serdâr oldu.
Yeniçeri-talebe vak’alarında şirret ile iştihâr edib son def’a olarak 1241 senesi recebinde
Amasya serdârı ve ma’zûl oldu. Zilka’desinde Yeniçeri ocağı söndürülmüş ve zilhiccede gelen
fermân-ı padişâhî üzerine öldürülmüştür. Yeniçeri sanâdîdinden idi. Hafîdi “Helvacı Şeyh” [64]
demekle meşhûr Hazreti Abdullah Nakşîbendî’dir.

Abdullah Efendi-Kapancızâde el-Hâc
Amasya a’yânından el-Hâc Mehmed Ağa bin Kapancı el-Hâc Ahmed Ağa’nın oğludur.
Ürgüplü Hacı Ahmed Efendi tilmîzi müftü Suruklu Hacı Hâfız Alî Efendi’den ikmâl-i tahsîl
edib ders-i âm ve mucîz oldu. On beş yıl kadar meclis-i hâciyân ve a’yân a’zâsı ve Yörgüç Paşa
imâreti nakîb ve vâ’izi olduğu hâlde 1242’de vefât etdi. Ulemâ ve a’yân-ı memleketten idi.
Oğulları Hâcegân-ı dîvân-ı hümâyûndan Hacı Ahmed Zekî Efendi ile Yörgüç Paşa Câmii imâm
ve hatîbi Hacı Ahmed Fâzıl Efendi’dir.

Abdullah Efendi-Sarı-Ahmedzâde es-Seyyid el-Hâc
Mevâlîden Sarı Ahmedzâde el-Hâc Mehmed Efendi bin Abdullah Ağa’nın oğludur.
Amasya’da Payaslı Hacı Mehmed Efendi’den ikmâl-i tahsîl edib ders-i âm ve 1233’de
amcazâdesi es-Seyyid Mehmed Tâhir Efendi’nin vefâtıyla Tayyâr Mahmûd Paşa müderrisi ve
a’yân-ı ulemâdan oldu. 1242 senesi şevvâlinde vefât etdi. Âlim, halûk, bir zât idi. Oğulları
Mehmed Ârif, Mustafa Efendiler mezkûr medreseye müştereken müderris olmuşlardır. [65]

Abdullah Efendi-Şeyh Nakşîbendî
Taşköprülüdür. Ulemâdan Hâfız el-Hâc Alî Efendi bin Mehmed oğludur. Taşköprü
Kasabası’nda hıfz-ı Kur’ân ve mukaddimât-ı ulûmu tahsîl ettikten sonra Amasya’ya geldi.
Fâzıl-ı meşhûr Fenârcîzâde Hacı Evliyâ Halîl, Ürgüplü Hacı Ahmed ve müfessir-i meşhûr Hacı
Abdünnebî Nâbî Efendilerden ikmâl-i tahsîl ederek ders-i âm oldu.
Yıllarca neşr-i ulûma himmet ederek fazl ü kemâli teayyün ettiğinden 1222’de Halfet
Gâzi müderrisi ve 1223 şa’bânının evâ’ilinde Âkifzâde es-Seyyid Abdürrahîm Efendi’nin
azline binâ’en Amasya müftüsü olduysa da 1224 senesi gurre-i muharreminde selefi
müftülüğüne nasbedildiğinden ma’zûl oldu.

572
574