Page 570 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Abdullah Efendi-Uzun Müftü
Aybatsalıdır. Mehmed bin Abdullah oğludur. Vâlidesi tarafından sâdât-ı kirâmdandır.
Gençliğinde Amasya’ya gelip Mehmed Paşa Medresesi’nde ikâmet ve Çorumlu Müftü Hâfız
es-Seyyid Mehmed, Tokatlı Müftü Şeyh es-Seyyid Mustafa, meşhûr Akdağlı el-Hâc Mustafa
Efendiler’in halka-i tedrîsâtına mülâzemet ederek ikmâl-i tahsîl edib [46] ders-i âm oldu.
Lisânı açık, ifâdesi düzgün mütâla’ası geniş olduğu münâsebetle talebe-i ulûm arasında
fevkalâde iştihâr edib hayli cem’iyyete muvaffak oldu. Mükerreren icâzet verip şâkirdân-ı irfânı
çoğaldı. A’yân ve halkın ve hâssaten fuhûl-i ulemânın teveccühlerine mazhar olduğundan
1168’de Hüseyin Ağa müderrisi olarak temâyüz etdi.
Hüsn-i hâl ve fâzl-ı kemâline binaen üç def’a Amasya müftüsü ve meclis-i a’yân a’zası
oldu. Evâhir-i ömründe farîza-i Hacı da îfâ ederek emîr-i müderrisînin irtihâlinde re’îsü’l-ulemâ
olduğu hâlde 1182 senesi ramazânında dâr-ı bekâya irtihâl etdi. Mehmed Paşa Mezârlığı’nda
medfûndur.
Fuhûl-i ulemâdan fâzıl, usûl ü fürû’da mâhir, ulûm-i akliyye ve nakliyyede muhakkik,
tab’an latîf, âbid ve müteşerri’ bir zât idi. Âkifzâde es-Seyyid Abdürrahîm Efendi “el-Mecmu”
adlı eserinde bunu senâ eder. Mahdûmları Hâfız es-Seyyid Mehmed, Mustafa Efendilerdir.
Bunlara da “Uzun Müftüzâdeler” dendi.

Abdullah Efendi-Ayntâbîzâde es-Seyyid
Esbak Amasya müftüsü ve Hüseyniyye müderrisi Ayntâbî el-Hâc [47] Kara Osmân
Efendi’nin oğludur. Allâme Iydîzâde Hacı Âkif Mustafa Efendi’nin halka-i tedrîsine mülâzemet
ederek ikmâl-i tahsîl edib ders-i âm ve yıllarca ders okutup be-nâm oldu.
Akl ü zekâsı ile üstâdının teveccühünü kazandığından ulemânın gözdesi olup 1172
senesinde Hızır Paşa müderrisi oldu. Ba’dehû ba’zı kasabâta kadı olup Zile’den ma’zûl olduğu
hâlde 1173 senesi evâhirinde vefât etdi. Meşâhîr-i ulemâdan fâzıl, edîb, şâir bir zât idi. Üstâdı
kendisine “Fâzıl” demişdi.

Abdullah Ağa-Uzun Abdî
Amasyalıdır. Babası Yeniçeri Abdullah Ağa’dır. Ulûfeciyân-ı yemîn bölüğünde
mukayyed olup terakkî ederek 1174’de kırk dokuzuncu bölük ağası görüldü. 1182’de
ulûfeciyân-ı yemîn ağası olarak Rus Harbi’ne girip 1184’de İbrâ’il Harbi’nde şehîden vefât
etdi. Erbâb-ı hamiyyet ü şecâ’attan idi.

Abdullah Efendi-Hacı Hâfız
Amasya’nın Saz karyesinden Ahmed’in oğludur. “Sazlı Hâce” demekle meşhûrdur. Bu
da Iydîzâde [48] Hacı Âkif Mustafa Efendi’nin halka-i feyzinde ikmâl-i tahsîl ederek ders-i âm
ve Şâmîce Mahallesi’nde Hacı Halîl Ağa Câmi’ine hatîb ve imâm oldu.
Mahallesi eşrâfından Amasya şehir kethüdâsı Türedizâde el-Hâc Süleyman Ağa
Narlıbahçe’de medresesini ikmâl ettikde üstâdının tavsiyesiyle 1167’de ilk müderrisi oldu. Bu
vazîfesini de hüsn-i îfâ ederek 1189’da vefât etdi. Meşâhîr-i ulemâdan müteşerri’, halûk bir zât
idi. Evlâdına “Sazlıoğulları” dendi.

Abdullah Efendi-Kırmacızâde es-Seyyid el-Hâc
Amasyalıdır. Meşâhîr-i kudât ve a’yân-ı ulemâdan el-Hâc Hüseyin Efendi’nin oğludur.
Ulemâdan tahsîl-i ulûm edib ba’zı kasabâta kadı ve meclis-i hâciyân ve a’yân a’zası oldu.
Aralıkda Hüseyin Ağa müderrisi de olup sonra azledilerek 1191 hudûdunda vefât etdi. Meşâhîr-
i a’yândan ilm ü ma’rifeti az, akl ü tedbîri kâfi servet ü sâmânı düzgün, sofrası açık bir zât idi.

567
569