Page 38 - muze
P. 38
Döküm Tekniği: Bu teknik daha çok erken dönemlerde kullanılmış olup, iki
eşit yarım kalıbın birbirine bağlanarak, erimiş metalin içine dökülmesine dayanır. 200
Soğuduktan sonra, pullar birbirine bağlanan kanallardan, yuvarlak bir bronz
çubuktan testere veya keski ile kesilerek ayrılmış, sonrasında birbirine bağlanan iki
kalıp ayrılarak sikkeler kalıptan çıkarılmıştır. 201 Resimsiz ve yazısız madeni para,
küçük kalıplara döküldükten sonra yuvarlak çubuklardan ya da ince tabakalar haline
getirilmiş madenlerden kesilerek elde edilmiştir. 202 Sikke ve madalyon yapımına
elverişli olan bu teknikte, ilk olarak kalıp içinde eritme, daha sonra ise önceden
üzerine resim kazınmış sikke kalıpları yardımıyla darp yapılmıştır. 203 Başlangıçta
doğal maden külçesi (elektron), normal ağırlığına göre kullanılmıştır. Her maden
külçesinin teker teker ve tekrar tartılması gerekmiş, sonradan bu doğal topaklar
eritilip, belli bir ağırlığa göre ayarlanmıştır. 204 İnsan eli karıştığı andan itibaren
şüpheli basımları engellemek için sivri bir çivi ile sikkede bir çukurluk
oluşturulmuştur. Bu kontrol vuruşu sadece özel bir yöntem olarak kral ve soyluların
hazinelerinde uygulanmıştır. Vuruş anında sikkenin kaymasını engellemek için
sikkenin altına uzun, ucu şekilli demir levha ya da parçalar konulmuştur. Bu levhaya
başlangıçta basit hatlar oyulmuş, sonrasında belli tasarımlar kazınarak sonunda
gerçek anlamda resimler çizilmeye başlanmıştır. 205
Şekil 2.4. Döküm Tekniği
206
200 İlhan Çavuş, Uşak Müzesinde Bulunan Pers Sikkeleri, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uşak 2019, s. 26.
201 Ahmet Yuka, Kayseri Arkeoloji Müzesi’nde Bulunan Bizans Sikkeleri, Atatürk Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum 2012, s. 41.
202 Atlan, 1947-1967 Yılları Side Kazıları Sırasında Elde Edilen Sikkeler (Antalya Bölgesinde
Araştırmalar), s. 3.
203 Celile Morrısson, Antik Sikkeler Bilimi Nümismatik Genel Bir Bakış, çev. Zeynep Çizmeli Öğün,
Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 2002, s. 67.
204 Karwıese, Antik Nümizmatiğe Giriş, s. 20.
205 Çavuş, Uşak Müzesinde Bulunan Pers Sikkeleri, s. 26.
206 Karwıese, Antik Nümizmatiğe Giriş, s. 20.
29