Page 173 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 1

i'tibâr olunarak ulemâdan "Ahmed Efendi" müderris olmuş ve ba'dehû silsile-i ulemâya tâbi'
olarak tevcîhi icrâ edilmiş ve 1098 'de "Hacı Efendizâde el-Hâc Ömer Efendi" müderris olup
mükerreren "Hasan Efendi" ile azl ü nasb olunmuşdur.
1115'de "Ömer Efendi" mahlûlundan "Halîl Efendi" 1137'de vefâtıyla meşâhîr-i
muhaddisînden "Hıfzîzâde el-Hâc Hâfız Osmân Fâ'ik [297] Efendi" ve 1151'de vefâtıyla
meşâhîr-i ulemâdan zâhid-i meşhûr "Akdâğî eş-Şeyh Mustafa Efendi" ve 1158'de terk-i tedrîs
edib ulemâdan "Abdullah Efendi" ve 1164'de fevtiyle nısfına "Mustafa Efendi" ve nısf-ı
diğerine "Kara İbrâhim Efendi" müderris olmuşlardır.
1174'de "Mustafa Efendi"nin vefâtıyla "Karamânî Ahmed Efendi" ve 1176'da kasr-ı
yediyle "el-Hâc Osmân Fâ'ik Efendizâde es-Seyyid el-Hâc Abdülganî Efendi", ba'dehû
mahdûmu "Molla Osmân" ve ba'dehû bunun mahdûmu "Molla Ali" Efendiler nısf-ı tedrîse
mutasarrıf olmuşlar ise de 1237'de kasr-ı yediyle ulemâdan "İnepazarlı Hâfız es-Seyyid
Abdullah Şâkir Efendi" ve 1248'de fevtiyle mahdûmu "Abdullah Efendi" ve 1266'da bunun da
fevtiyle amcası "İnepazarlı es-Seyyid el-Hâc İsmâ'îl Hakkı Efendi" müderris ve 1273'de
vefâtıyla oğulları "Mustafa, Mehmed Nûrî" Efendiler nısf-ı tedrîse mutasarrıf olmuşlardır.
1173'de "Kara İbrâhim Efendi"nin vefâtıyla ulemâdan "es-Seyyid İbrâhim Efendi" ve
1178'de vefâtıyla fuzalâdan "el-Hâc Hüseyin Efendi" ve 1192'de vefâtıyla ulemâdan "el-Hâc
Osmân Efendi" ve 1218'de "Taşköprülü Hâfız el-Hâc Abdullah Efendi", ba'dehû mahdûmu "eş-
Şeyh Mehmed Ârif Efendi" ve 1281'de vefâtıyla ulemâdan "Hasan Efendi", ba'dehû "Ali
Kayazâde Mustafa Efendi" [298] müderris olduğu hâlde vefâtıyla oğulları "Mehmed Sa'îd,
Hüseyin Kemâlî, Ahmed Niyâzî" Efendiler diğer nısf-ı tedrîse tasarruf etmişlerdir.
22- "Tayyâr Paşa Medresesi": Meydân Köprüsü’nün şimâl-i garbîsinde Ehlî Hâtun
Tekkesi yerinde ve türbesi ittisâlinde olup "Canikli Hacı Ali Paşazâde Tayyâr Mahmûd Paşa"
tarafından 1218'de binâ ve evkâfı tanzîm edilmişdir. Bu medrese ahşâb olup Yeşilırmak
kenârında mükemmel bahçesi vardır. "Meydân Köprü Medresesi" de denir. 1288'de harâb
olduğunu gören "Şirvânîzâde Mehmed Rüşdî Paşa" tecdîden ta'mîr etdirmişdir. Bu medreseye
ibtidâ fuhûl-i ulemâdan "Payaslı el-Hâc Mehmed Efendi" müderris olup 1225'de vefâtıyla
kibâr-ı ulemâdan "es-Seyyid Mehmed Tâhir Efendi" ve 1233'de "es-Seyyid el-Hâc Abdullah
Efendi" müderris ve 1242'de fevtiyle oğulları "Mehmed Ârif, Mustafa" Efendiler ile "Fazlîzâde
es-Seyyid Abdüsselâm Efendi" müştereken vazîfe-i tedrîse mutasarrıf oldular ise de 1246'da
ref'lerinden ulemâdan "Yenicelizâde es-Seyyid Mehmed Efendi" ve 1248'de fevtiyle "es-
Seyyid Mustafa Efendi" ve 1257'de fevtiyle kibâr-ı ulemâdan "Hoca Hâfız Mehmed Efendi"
müderris ve 1275'de fevtiyle oğulları "Ömer Vehbî, Hasan Sıdkî" Efendiler müştereken vazîfe-i
tedrîse mutasarrıf olup evkâfı zâyi' ve medrese de harâb [299] olmuş iken 1313'de ders-i âm
"Gürcî Mehmed Efendi" tecdîde kıyâm ve fevkalâde ikdâm ederek i'ânât ile itmâm etmiş ve
fahrî müderris olmuşdur.
23- "Abdullah Paşa Medresesi": Sofular Mahallesi’nde paşa-yı müşârün-ileyhin câmii
avlusunda olup, 890'da "Dârü'l-Hadîs" olmak üzere "Abdullah Paşa" tarafından binâ ve
mahdûmu "Abdî Bey" tarafından vakfiyesi 907'de tanzîm edilmişdir. Bu Dârü'l-Hadîs, câmi-i
şerîfin iç kapısı önünde kâ'in boşluğun iki tarafında ikişer odadan ibâret olup boşluğun üzeri
dahi büyük bir kubbe ile mestûrdur. Bu Dârü'l-Hadîs'in odaları ufak ve dershânesi câmi-i
şerîfdir.
"Şermîzâde Takiyyeddîn Osmân Efendi" ve müderris-i meşhûr "Abdî Efendi" gibi
fuzalâ bu Dârü'l-Hadîs'e muhaddis olup tertîb-i medârisde hamsîn râddesinde i'tibâr edilmişdir.
1098'de "Mahmûd Efendi" ve 1101'de "Hâfız Ömer Efendi" ve 1124'de vefâtıyla mahdûmu
"Hâfız Abdullah Efendi" ve 1136'da ref'iyle ders-i âm -ı meşhûr "Diyârbekirli İsmâ'îl Efendi"
ve 1142'de ders-i âm "Ortaköylü es-Seyyid Abdülvehhâb Efendi" ve 1145'de fevtiyle "Osmân
Efendi" ve 1147'de "Ahmed Efendi" ve 1169'da vefâtıyla "eş-Şeyh Mustafa Efendi" ve 1177'de
şeyhü'l-kurrâ "Hâfız Osmân Efendi" ve 1179'da vefâtıyla "Osmân Efendi" [300] ve 1204'de
"es-Seyyid Hâfız Osmân Efendi" ve 1228'de "es-Seyyid Mehmed Efendi" müderris ve 1246'da

160
172