Page 33 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

ve böylece eserini pek zengin ve şâyân-ı itimad bir mecmua haline getirmiştir. Eğer Amasya
Tarihi tamamen intişar edecek olursa öyle modaya tabi kitaplar gibi iki üç senelik bir hayata

değil, ebedî bir mevcudiyete kesb-i istihkak eyleyecek ve erbâb-ı ilme daimi bir müracaatgâh

52
olacaktır.”
Cemal Yasar da babası hakkında yazmış olduğu bir yazısında Atatürk’ün Amasya Tarihi

için “Amasya adı altında gerçek Türk tarihidir. Varlığımızın en emin kaynakları Amasya
Tarihindedir” dediğinini belirtmiştir.
53

1.9. Diğer Eserleri

1. Evkâf-ı Hümâyun Nezâretinin Târihçe-i Teşkîlâtı ve Nüzzârın Terâcim-i Ahvâli
(İstanbul 1335). İbnü’l-emin Mahmud Kemal ile birlikte kaleme aldıkları bir eserdir. Hüseyin

Hüsâmeddin eserin tarihçe kısmını yazmıştır. Eser Nazif Öztürk tarafından sadeleştirilerek
yayımlanmıştır.
54

2. Temel: Hüseyin Hüsameddîn Türk dilinin çeşitli yönlerini keşfetmek için yıllarca
uğraştığını, pek çok uygulamalar yaptığını, sonunda adını Temel koyduğu eserini yazdığını

ifade etmektedir. “Türk dilinde harflerin vaziyet ve ma’nalarını, kelimelerin teşkilât ve

iştikaklarını keşf ve isbât etmek” amacıyla yazdığını belirttiği eserin 1926’da sadece
mukaddimesi İstanbul’da yayımlanmıştır. Amacı Türkçe’nin bilimsel bir dil haline gelmesini

sağlamaktır. Temel’in birinci cüz’ü, İfâde-i Merâm, Türk Dilinde Harfler ve Taksimatı, Temel
ve Yedek Harfler, İydil Harfler, Harekeler ve Envâ‘ı, Noktalar, Harflerin Ma‘naları,

Kelimelerin Teşkilâtı Sîgaların Envâ‘ı ve Istılahâtı, Ak Kelimesi Hakkında Tatbikât
55
bölümlerinden oluşmaktadır.

3. Paşa Armağanı: Paşa kelimesinin Türkçe olduğunu göstermek amacıyla kaleme
alınmıştır. Tarih-i Osmanî Encümeni üyesi olarak dil alanındaki çalışmalara yaşadığı dönemde

katkı sunan Hüseyin Hüsameddîn Efendi, Mustafa Kemal Paşa’nın dil konusunda görüşlerine

başvurduğu kişilerdendir. Türk Tarih Tezi ve Güneş-dil teorisi etkisiyle yazılmış olduğu
“Dünyada ilk medeniyeti, şarlığı kuran Türklerin dili bütün dillerin temeli olacak denlü

52 Çimen , a.g.m., s. 136-151.
53 Menç, Abdîzâde ..., 2012.
54 Turgut Akpınar, “Hüseyin Hüsâmeddîn Yasar”, TDV İslam Ansiklopedisi, 1998, c. 18, s. 551-552.
55 Erol Öztürk, Amasyalı Hüseyin Hüsâmeddîn'in Temel Adlı Eserinin Birinci Cüz'ü. Electronic Turkish Studies,
2013,8(1).
30

32