Page 38 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

İstanbul’a gidip Kalenderhâne Medresesi’nde kalıp Tokâdîzâde el-Hâc Ahmed Nûreddîn
Efendi’nin dersine devam etmiş ve tatil günlerinde de Sultân Fâtih, Sultân Bâyezîd, Sultân

Süleymân, Şehzâde, Ayasofya, Köprülü, Râgıb Paşa, Nûr-ı Osmâniye, Molla Murâd, Âşir

Efendi, Hamîdiye, Es'ad Efendi kütüphânelerinde mevcûd olan tarih kitaplarını ve mecmua ve
risaleleri okuyup 1312’de Girit ve 1313’de Sûriye vilâyetlerine gittiğinde Hanya’da Kâdiriyye

ve Şâm-ı Şerîf’de Zâhiriyye kütüphanelerinde araştırmaya devam etmiştir. Daha sonra Hicâz’ı
dolaşıp İstanbul’a ve müteâkiben Amasya’ya döndüğünde, pek çok kişiye mürâcaat ederek

evlerindeki eski kitâpları, defterleri, berâtları, vakfiye sûretlerini, icâzetnâmeleri, evrâk ve
risaleleri incelemiştir. Aynı zamanda bu dönemde gördüğü bir rüya onu fazlasıyla etkilemiştir.

Bu rüyayı şu şekilde anlatmaktadır:

“Kuş Köprü başında Dersi Tamâm Efendi ile Burma Minâre karşısındaki mezârlık içinde
ağacın dibinde medfûn olan zâtın mezâr taşları olduğu hâlde kitâbeleri bulunmadığından

isimleri ne olduğu anlaşılamamış idi. Bunların kim olduklarını taharrî ve istiknâh ve
ihtiyârlardan istifsâr etdiğim esnâda ibtidâ Dersi Tamâm Efendi’yi, ba'dehû Hıfzîzâde Osmân

Fâ'ik Efendi olduğunu ve ağacın dibinde medfûn bulunduğunu anladığım zâtı rü'yâda görüp

kendilerini bana ta'rîf ve şöhret ve ensâblarını i'lâm ve tahkîk için Amasya mahkemesi
sicillâtını taharrî ve Osmân Fâ'ik Efendi de kendisinin kütüphânesinde bir eseri olduğunu ve

bulup mütâla'a etmekliğimi ihtâr etmeleri üzerine her ikisini de mütâla'a ederek söylediklerini
ayniyle buldum.”

Müellif daha sonra Amasya mahkemesi sicillerini iki defa el kadar kağıtlara kadar tedkîk

etmiş ve farklı yıllarda Köprü, Lâdik, Mecidözü, Çorum, Merzifon, Hacıköyü, Bursa, Selânik
şehirlerini ziyâret ederek bu yerlerden pek çok kaynak toplayarak eserini yazmaya

65
başlamıştır. Abdîzâde Hüseyin Hüsameddîn Nîksâr’da görev süresinin bitiminde mukaddime
ve birinci bölümü tamamlamıştır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı’nda

Amasya Tarihi’nin müellif tarafından yazılmış bir nüshası bulunmaktadır. Bu nüshada eserin
ismi “es-Sefînetü’r Râsiye fî Târih-i Amasya” şeklinde yazılmıştır. Bir müsvedde nüsha olduğu

anlaşılan bu yazmada “Amasyalı Abdîzâde Hüseyin Hüsameddîn Efendi’nin eseridir” notu

düşülmüştür. Toplam 428 sayfadan sonra bir de fihrist bölümü eklenmiş olup fihrist bölümünün
başında “es-Sefînetü’r Râsiye fî Târih-i Amasya cüz-i evvelin defter fihristidir” yazılmış

olduğu görülmektedir. Bu nüshada sayfa kenarlarında ve kapakta pek çok not, soy ağacı

65 Amasya Tarihi, C.1, s. 334-340.
35

37