Page 36 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

çok tarih kitabı ve vakıf kaydından faydalanarak Alaaddin Bey’in Osman Gazi’nin büyük oğlu
61
olduğunu ispatlamaya çalışmıştır.
3.Sultan Altunbaş: Bu makalede Sultan Mesud’un oğlu Gazi Çelebi ile ilgili rivayetler

aktarıldıktan sonra Sultan Altunbaş’ın kendisine ait iki vakfiye ile babası Sultan Mesud adına
tanzim ettirdiği vakfiyedeki bilgilerden yararlanarak, Moğolların Amasya civarından

çıkarılmasından sonra Sultan Altunbaş’ın Simre hükümdarı olarak Amasya havalisinde hangi
tarihlerde hüküm sürdüğü, türbe ve zaviyelerinin yerleri de tespit edilerek tarih kitaplarındaki

eksik ve yanlış bilgiler tashih edilmiştir. Ayrıca vakfiyelerde imzaları bulunan kadı ve
şahitlerden yola çıkılarak Amasya’daki devlet adamları ve Amasya eşrafının kimlikleri tespit

62
edilmeye çalışılmıştır.
4. Molla Fenari: Mecmuadaki dördüncü biyografik makalesinde Amasya Müverrihi
Hüseyin Hüsameddîn imzası görülmektedir. Osmanlı’nın ilk Şeyhülislamı olarak tarihe

kaydedilmiş olan Molla Fenari’nin terceme-i hâlinin vefatından bir asır sonra yazılabildiğinden
bahisle terceme-i hâline bazı efsaneler karışmış olduğunu, bununla beraber ne tarih-i hayatı ne

de tarih-i vefatının doğruca tespit edilemediğini belirterek bulabildiği vesikalara dayanarak
onun terceme-i halini yeniden tetkik ettiğini belirtmiştir. Makalesinde “Enbâi’l-gumr fî ebnâi’l-

umr”, Defter-i Mücedded Anadolu, Şakâyık-ı numaniye, Kitab-ı fî ahvâli’l-acâib ve’l-garâib

gibi kaynaklardan tashihler yaparak Molla Fenari’nin biyografisini yazmıştır. Molla Fenari’nin
63
ilmî müzakere ve mübahaselerden hoşlandığı, fakat münazarayı sevmediğini belirtmiştir.
5. Orhan Bey Vakfiyesi: Bu makalede müellif H.1231 tarihli bir vakfiyeden hareketle

hüccet, vakfiye ve i’lamların tarihi kıymetine vurgu yaptıktan sonra bu vakfiyenin aydınlattığı
konuları beş maddede açıklamıştır. Bu maddelerde yer alan bilgiler vasıtasıyla Kadı Mahmud

bin Seyyid Ahmed’in önemli devlet ricalinden olmasına rağmen, Taşköprülüzade’nin Şakâyik-
i Nu’maniye Fî Ulemâi’d-Devleti’l Osmâniyye isimli biyografik eserinde yer almadığını

belirtmiştir. Vakıf kayıtları vasıtasıyla görev yıllarını belirlemiş, vakfiyede adı geçenlerin
isimlerinin ve kimliklerinin doğruluğu, yine vakfiye kayıtlarında Orhan Bey’in vezirinin halk

arasında Sinan Paşa diye meşhur olan Mevlânâ Sinanüddin Yusuf Paşa olduğunu ifade etmiştir.

Dolayısıyla Sinanüddin Yusuf Paşa’nın beşinci vezir ve ilk vezir olarak bilinen Hayreddin Halil
Paşa’nın da yedinci Osmanlı veziri olduğunu, ilk Osmanlı vezirinin Kemaleddin Mehmed Paşa

61 Hüseyin Hüsâmeddîn, “Alaaddin Bey” (Osman Gazi’nin en büyük oğlu), Türk Tarih Encümeni Mecmuası, S.
5, (82), 1Eylül 1340/1 Eylül 1924, s. 307-318; S. 6 (83), 1 Teşrin-i Evvel 1340/1 Ekim 1924, s. 380-384; S. 8 (85),
1 Mart1341/1 Mart 1925, s.128-133; S. 9 (86), 1 Mayıs 1341/ 1 Mayıs 1925, S. 9 (86), 1 Mayıs 1341/ 1 Mayıs
1925, s. 200-210.
62 Baş, a.g.m., s. 195.
63 Hüseyin Hüsâmeddîn, “Molla Fenari”, TOEM, S. 19, s. 148-158; S. 95, 1 Teşrin-i Evvel 1926, s. 368-383.
33

35