Page 31 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

yazdığı beyitler üzerine duygularını şu şözleriyle dile getirmiştir: “Ah Amasya! Beni kendi
uğrunda yıllarca fedakârane ve kimseden yardım görmeksizin çalıştıran ve bu şâir-i kadir-

şinâsı sükkân-ı kirâmına duâ-hân eden, seni bütün maârifiyle, sanayiğiyle hayrat ü evkâfıyla

müessesât-ı diniyye ve medeniyyesiyle asırlarca yükselten âl-i cenâb, keremkâr, kadir-şinâs
46
ricâlin ve senin şerefindir.”
Zaman zaman aşırı Amasya sevgisi nedeniyle yine eleştirileceğini tahmin eden Abdîzâde

Hüseyin Hüsameddîn bu eleştirilere Amasya yöneticilerinden Hacı Şadgeldi padişah ile ilgili

bilgi verirken şu şekilde cevap vermiştir: “Bu emâret-i müstakilleyi, hükümdârlarını, beylerini
ve bunların evlâdını Amasya ve Amasyalılık şerefine îcâd eden Amasya Müverrihi değildir.

Amasya Müverrihi'nin yegâne hizmeti, Amasya'da şânlı sûretde hükûmet etmiş, sonradan adı
sanı unutulmuş bir hükûmet ve emâret-i müstakilleyi, bunu kuranları, yaşayanları ancak bir

sâ'ika-i hamiyyetle hiçbir tarafdan en ufak bir himâyet ve mu'âvenet görmeksizin, hâssaten bu

47
uğurda bütün varlığını sarf ederek bulup meydâna çıkarmakdır.”
Bir başka yerde Amasya ile ilgili duygularını “Amasya, vahdet-i milliyye sâyesinde

ikbâlin en yüksek zirvesine çıkarak en yüksek refâh ve medeniyyet görmüş, en büyük fâtihlere,
en şânlı kahramânlara vatan olmuş, gerek ilmen ve gerek iktisâden en yüksek irfân ve sa'âdete

ermişdi. Amasya, yüksek medreseleriyle, fâzıl müderrisleriyle, âlim şâ'irleriyle, hâzık
tabîbleriyle, mütefennin üstâdlarıyla, mâhir hattâtlarıyla muhteşem bir dâru'l-irfân, şanlı bir

dâru'l-fünûn, mu'azzam bir merkez-i medeniyyet olmuşdu. Amasya, yetişdirdiği fâtih
pâdişâhları, vezîr-i a'zamları, vezîrleri, kadı-askerleri, beylerbeyileri, nişâncıları, monlâları,

vâlîleri, fâzılları, kâmilleri, âlimleri, üstâdları, hattâtları bütün Türkiye târîhinin medâr-ı

48
iftihârıdır.” şeklinde ifade etmiştir.
Birinci ciltte bulunan Amasya güzellemesi de onun şehre duyduğu sevginin en önemli

yansımasıdır.

1.8. Atatürk ile Münasebeti

Amasya Tarihi ve Tarih-i Osmanî Encümeni mecmuası ve İkdam Gazetesi’ndeki yazıları

Türk dili ve tarihi alanındaki çalışmalarıyla dönemin ilgi odağı haline gelen Abdîzâde Hüseyin

46 Amasya Tarihi, c. 9, s. 388.
47 Amasya Tarihi, c. 3, s.114-116.
48 Amasya Tarihi, c. 3, s. 265.
28

30