Page 415 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 3

Muhammed Bey'in bu hezîmetini haber alan birâderi İzzeddîn Ca'fer Bey de Samgarlu
Hızır ve Tâc Kızıloğlu Hayreddîn Beyler'le birleşip Kayseriyye'yi zabt etdi. Dulkadiroğlu Halîl
Bey bin Karaca Bey de Ca'fer Bey'e mu'în olduğundan zâten intizâmı ve kuvve-i ma'neviyyesi
bozulmuş olan Muhammed Bey'in askeri ilk müsâdemede târumâr oldu. Muhammed Bey de
dervîş kıyâfetine girip Sivas'a kaçdı. Bir tekke bucağına sindi.
Karamânoğlu Süleyman ve Alî Beyler, kazandıkları bu muvaffakiyetle tecdîd-i kuvvet
ederek Konya'yı kurtarmağa gitdiler. Hacı Kutlu Şâh ile muhârebeler etdiler. Sonunda galebe
edib Konya'yı harben aldılar.
Hacı Kutlu Şâh, ikinci def'a Konya'dan ric'at edib Sivas'a geldi. Kayseriyye'de ikinci
def'a emîr olan İzzeddîn Ca'fer Bey tarafından [57] vâlî olarak kemâ-fi's-sâbık Sivas'da
hükûmet umûrunu tedvîre başladı. Eski nüfûzunu tedrîcen i'âde etdi.
Müneccimbaşı el-Hâc Ahmed Efendi "Câmiu'd-Düvel"inde yine Âl-i Eretna faslında
diyor ki: "Eretnazâde Muhammed Bey, Karamânîler harbinden münhezimen firâr edib dervîş
kıyâfetinde Sivas'a geldi. Bir zâviyeye gizlendi. Birâderi Ca'fer Bey'in Sivas'da vâlîsi olan İbni
Kürt olup Muhammed Bey'in uşşâkından biri idi.
Vâlînin ba'zı havâssı, Muhammed Bey'in kalender kıyâfetinde Sivas'a gelip falan
tekkede gizlendiğini vâlî Hacı Kutlu Şâh'a haber verdi. Vâlî tebdîl-i kıyâfetle mütenekkiren o
tekkeye gitdi. Muhammed Bey'i gördüğü anda tanıdı. Muhammed Bey'e kendisini bildirdi. Onu
alıp ikrâm ve izzetle dâ'ire-i hükûmete getirdi. Kendisini taht-ı emârete iclâs ederek Hâce Ali
Şâh'ı da celb ve istimâlet ve ona vezâretini i'âde etdi." 490
Emîr Nâsıreddîn Muhammed Bey, üçüncü def'a serîr-i ikbâle cülûs ederek Hacı Kutlu
Şâh emîrü'l-ümerâ makâmında durdu. Hâce Alî Şâh eski makâmını buldu. Fakat bütün umûr-ı
hükûmet Hacı Kutlu Şâh'ın re'y ve tedbîrine müfevvaz oldu.
Sultân Tâceddîn Altunbaş, üçüncü def'a hal'ından pek ziyâde müte'essir olmuşdu.
Çiftliğine avdetinde kemâl-i te'essüründen hastalandı, yetmiş [58] yaşını mütecâviz bir pîr-i
fânî olduğu hâlde birkaç ay sonra vefât etdi. Çiftliği olan Şeyh Savcı Karyesi'nde şimdiye kadar
"Gâzi Çelebi Mezârı" diye meşhûr olan yerde defn edildi (758).
Sultân Altunbaş'ın dört şehzâdesi pek meşhûr idi: Mes'ûd, Alp Arslan, Keykubâd,
Keyhusrev. Bunların her biri Amasya havâlîsinde kendilerine tahsîs edilen çiftliklerde
oturdular. Şehzâde Mes'ûd oğlu Kılıç Arslan Bey'in Sivas emîri olduğu karîben görülecekdir.
Bu esnâda Amasya kadılığına kibâr-ı ulemâdan Mevlânâ Pîr Nizâmeddîn Mahmûd bin
Muhammed el-Cürcânî nasb edildi. Çünkü İmâd Çelebi tarafından mahdûmu diğer Nizâmeddîn
Mahmûd Çelebi Amasya nâibi idi. Mevlânâ İmâd'ın vefâtıyla Amasya kadılığı münhal
olmuşdu. 491
Hacı Kutlu Şâh, hemşehrîsi olan Hâce Alî Şâh ile birleşdi. Bunların tedbîr ve
mu'âvenetiyle Muhammed Bey, birâderi Ca'fer Bey'i ber-taraf edib Kayseriyye vilâyetini aldı.
Amasya beyleri iki gruba ayrılmışlardı. Bir bölüğü Amasya emîri olan Halifetzâde Şücâ'eddîn
Süleyman Bey tarafdârânı idi. Pervâne ve Gül Beyoğulları bu tarafı iltizâm ediyorlardı.
Yağmuroğlu Sârımeddîn İbrâhim Bey de Süleyman Bey'e muvâfakat ederdi.
İkinci grub Hacı Kutlu Şâh tarafdârânı idi. Bunların başında Torumtayoğlu Mu'îneddîn
Süleyman Çelebi meşhûr idi. [59] Mahdûmu Muhammed Çelebi ile Sunkur ve Biçaroğulları
da bu tarafı iltizâm ediyordu.
Kezâlik Tokat beyleri de iki fırka olmuşlardı. Bir fırkası Tokat emîri Tuli Beyzâde
Tâceddîn İbrâhim Bey tarafını, diğer fırkası da Hacı Kutlu Şâh'ı iltizâm ediyorlardı. Hacı Kutlu
Şâh'ı sevenlerin başında Kavulluoğlu Celâleddîn Muhammed Bey vardı. Bunun aşîreti, avenesi
çokdu. Aşîretine "Kavullu" denirdi. Kâbilîzâde demekle meşhûr idi.

490 Burada Müneccimbaşı, "fe-bitedbîrihimâ zafera Muhammed Beg bi-ahîhi Ca'fer ve katelehû" diyor. Ca'fer
Bey'in bu târîhde i'dâm edildiğini iddi'â ediyor. Hâlbuki 788 senesinde Ca'fer Bey'in ber-hayât olduğu
vakfiyesiyle sâbitdir.
491 Bunların imzâları bu sûretle bulunmuşdur.
712
414