Page 416 - 1-4_2
P. 416
Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya emîri Süleyman Bey, Tokat emîri İbrâhim Bey'le müttefikdi. Her ikisi de
Eretna Hânoğlu Nâsıreddîn Muhammed Bey'e inkıyâd etmekde idi. Hacı Kutlu Şâh, kendi oğlu
Şâdgeldi Bey'e revâ görülen mu'âmele-i sâbıkadan pek müte'essirdi.
Binâ'en-aleyh Hacı Kutlu Şâh, Amasya ve Tokat'da olan tarafdârlarıyla bi'l-muhâbere
büyük mahdûmu Şihâbeddîn Ahmed Şâh'ı bir kuvve-i kâfiye ile Tokat'a gönderdi. Ahmed Şâh
Tokat'a tekarrub etdikde Kâbilîzâde Celâleddîn Muhammed Bey bütün kuvvetiyle Ahmed Şâh'ı
istikbâl edib Tokat'a suhûletle indirdi. Kendisi Tokat emîri oldu.
Ahmed Şâh, Tokat emîrinden aldığı kuvveti kendi kuvvetine zamm ederek daha dilîrâne
bir sûretde Amasya'ya doğru yürüdü. Amasya emîri Süleyman Bey, Ahmed Şâh'a karşı harb
edecek kadar kavî değildi. Bu sebebden Ahmed Şâh, suhûletle Amasya'yı zabt ederek Amasya
emîri oldu. [60]
Şihâbeddîn Ahmed Şâh
Hacı Kutlu Şâh'ın büyük mahdûmu olup 759 senesinde ikinci def'a Amasya emîri oldu.
Torumtayzâde Süleyman Bey ile Sunkur Beyzâde Süleyman Bey Amasya vilâyetinin idâresine
vaz'-ı yed ederek Ahmed Şâh'a vekâlet etmekde idiler.
Hacı Kutlu Şâh, Amasya ve Tokat'ı aldıkdan sonra daha kuvvet buldu. Karamânîler'e
hücûmunu tekrâr etmek azminde idi. Lâkin Eretna Hânzâde Muhammed Bey, mâ'il olduğu
gençleri tekrâr başına toplayıp eski sefâhatiyle meşgûl olmuş, Hacı Kutlu Şâh ile Hâce Alî Şâh
aleyhinde işret âleminde atıp tutmağa başlamış, her ikisini de fenâ hâlde kızdırmışdı.
Hacı Kutlu Şâh ile Alî Şâh, Muhammed Bey'i bu sefâhatinden vazgeçirmeye çalışdılar.
Buna imkân görmeyince onu ifnâ edib yerine birâderini geçirmeye azm etmişlerdi. Muhammed
Bey, bunların azm ve niyyetinden haberdâr olduğu anda kaçıp Karaman hükümdârı Süleyman
Bey'e ilticâ ve dehâlet etdi. Ca'fer Bey de üçüncü def'a taht-ı emârete oturdu (760).
Müneccimbaşı el-Hâc Ahmed Efendi "Câmiu'd-Düvel"inde diyor ki: "Muhammed Bey,
Hacı Kutlu Şâh'ın nüfûz ve ma'rifeti sâyesinde tekrâr emîr oldukdan sonra eski hiffet ve
sefâhatine avdet etdi. İbni Kürd ile Hâce Ali kendisinden mütevehhim olup sû'-i kasda kıyâm
etdiler. [61] Muhammed Bey sû'-i kasdı duyup kaçdı. Karamânoğlu Süleyman Bey'e ilticâ
etdi".
Karamânoğlu Emîr Şücâ'eddîn Süleyman Bey, Eretna memâlikini istîlâya bir vesîle olur
ümîdiyle Muhammed Bey'i ikrâm ve izzetle kabûl etdi. Fakat Konya vâlîsi olan birâderi
Alâ'eddîn Alî Bey bu kabûlü muvâfık görmedi. Çünkü Muhammed Bey'in yüzünden
Karamânîler çok ziyân görmüşlerdi.
Bununla beraber Karamânoğlu Süleyman Bey, Eretna memâlikini istîlâ sevdâsına
düşdü. Tedârik eylediği askerini Alâ'eddîn Bey'in idâresine verip Kayseriyye ve Sivas üzerine
gönderdi. Buraları suhûletle elde edeceğini ümîd ediyordu.
Lâkin Hacı Kutlu Şâh müdebbir, umûr-ı harbe vâkıf, zâbit bir zât idi. Karamânîler'in
harekâtını tarassud edib teşebbüsâtına vâkıf oldukda büyük mahdûmu Ahmed Şâh'ı Sivas'a celb
edib diğer mahdûmu Şâdgeldi Pâdişâh'ı Amasya emâretine nasb etdi.
Emîr Seyfeddîn Şâdgeldi Pâdişâh
Hacı Kutlu Şâh'ın ikinci mahdûmu olup 760 senesi şevvâlinde Amasya emîri olarak
geldi. 492 Amasya'da Mevlânâ Fahreddîn İlyâs bin Cemâl-i Aksârâyî'den okumuş, güzel tahsîl
görmüş ulemâdan olmuşdu. [62] Meşhûr Cemâleddîn Muhammed Aksarâyî kendisinin şerîk-i
dersi, refîk-i irfânı idi. 493
492 Bundan evvel Kayseriyye emîri olup Amasya'ya Kayseriyye'den geldiği zann olunur.
493 Bu Cemâl-i Aksarâyî emîr-i müşârün-ileyhi "el-Es'ile ve'l-Ecvibe" adlı eserinde "Seyfü'd-dünyâ ve'd-dîn" diye
tavsîf ve telkîb etmişdir.
713
415