Page 428 - 1-4_2

Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Bundan sonra Erzincân emîri Hüseyin Bey vefât etmişdi. Kılıç Arslan, Erzincân'da
yıllarca oturmuş, nihâyet Hüseyin Bey'le arası açılıp Sivas'a gelmişdi. Hüseyin Bey'in vefât
haberini duydukda Alî Bey'i Erzincân'ın zabt ve istîlâsıyla kendisinin Erzincân emâretine ta'yîn
edilmesini teşvîk ve teklîf ediyordu.
Hâlbuki Erzincân emâreti, Irâk'da hükûmet eden Celâyirî nüfûzu altına girmiş, Hacı
Şâdgeldi Paşa'nın himâyesini görmüş, Hüseyin [94] Bey'in yerini Burâkzâdeler'den
Mutahhereddîn Tayarten Bey tutmuşdu (781).
Alî Bey'le vezîri Kadı Burhân, Kılıç Arslan'ın teklîfini kabûl ederek Erzincân üzerine
yürümüşlerdi. Celâyirî neslinden Tuğrul Bey, bu hareketden haberdâr oldukda Elbistân emîri
Dulkadiroğlu İbrâhim Bey'den ve Amasya emîri Kutlu Beyzâde Hacı Şâdgeldi Paşa'dan
istimdâd etdi.
Kadı Burhân, Erzincân kalesinin metânetini ve askerinin şiddetli müdâfa'asını görünce
Kayseriyye emîri Cüneyd Bey'den kuvve-i mu'âvine taleb ederek kaleyi feth etmeye
savaşıyordu.
Bu esnâda bir tarafdan Dulkadiroğlu İbrâhim Bey, bu tarafdan da Hacı Şâdgeldi
Paşa'nın büyük mahdûmu Seyyideddîn Muhammed Bey kuvve-i imdâdiyyeleriyle Erzincân'a
yetişdiler. Erzincân askeriyle birleşdiler. Kuvve-i imdâdiyyesiyle gelen Cüneyd ve Eretnazâde
Alî Beyler'in askerlerini bozup dağıtdılar. Buradan da hâ'ibâne döndüler.
Eretnazâde Alî Bey, gerek vak'a-i sâbıkadan ve gerek Erzincân'ı himâye etmesinden
dolayı Hacı Şâdgeldi Paşa'dan intikâm almağa pek ziyâde hâhişgerdi. Erzincân'dan Sivas'a
geldiğinden az sonra bütün kuvvetiyle Amasya üzerine yürüdü.
Hâlbuki Alî Bey'in kuvve-i umûmiyyesi Amasya'nın zabt ve teshîrine kâfî derecede
değildi. Bununla beraber Amasya'da tâ'ûn hükmünü icrâ ediyordu. Bu azîmeti haber alan Hacı
Şâdgeldi Paşa tabî'î kuvvetlerini, askerlerini cem' ederek mukâbele etmeye hâzırlanıyordu. [95]
Eretnazâde Alî Bey büyük bir debdebe içinde Kazâbâd'a gelmişdi. Fakat kendisine lâyık
bir hasım olan tâ'ûn kendisini derhâl yakaladı. Birkaç gün içinde îcâbına bakıp 782 senesi
cumadelâhiresinin yirmi beşinci çarşamba günü rûhunu aldı. Halkı şehvet ve ihtirâsından
kurtardı.
Alî Bey'in erkân-ı devleti olan Kadı Burhân, Seydî Hüsâm, Kılıç Arslan Amasya fethi
azîmetinden vazgeçip Hacı Şâdgeldi Paşa'ya karşı i'tizâr ederek döndüler. Çünkü kuvvetlerinin
za'îf olduğunu bildikleri cihetle Hacı Şâdgeldi Paşa'dan korkuyorlardı.
Emîr Alâ'eddîn Alî Bey, Eretna Bey'in ikinci mahdûmu idi. Fakat sefâhetde pederinden
üstün çıkdı. Gâh Kayseriyye'de gâh Sivas'da mükerreren emîr oldu. Mükerreren hal' edildi. Ne
emâretinde bir adâlet, ne kendisinde bir meziyyet yokdu. Yedi yaşında Muhammed Bey
nâmında bir mahdûmunu bırakdı.
Kadı Burhân, Alî Bey'in cesedini ve asker ve eskâlini alıp Tokat'a döndüler. Orada
cesedi türbesine defn edib Sivas'a doğru hareket etdiler. Fakat Hacı Şâdgeldi Paşa, ma'iyyet-i
askeriyyesiyle Amasya'dan kalkıp Tokat üzerine yürümüşdü.
Hacı Şâdgeldi Paşa, kuvvet ve şevket i'tibâriyle ümerânın ser-efrâzı, tedbîr ve fazîlet
i'tibâriyle ulemânın mümtâzı idi. Kadı Burhân, bunu takdîr ediyor, herkesden ziyâde bundan
korkuyordu. 509 [96]
Hacı Şâdgeldi Paşa, gerek Sivas'ın içinde ve gerek havâlîsinde olan beyleri ve büyükleri
celb ve istimâlet ederek Sivas'ı memâlikine ilhâk etmek istiyordu. Hacı Şâdgeldi, tab'an
mu'tedil, âlim, âdil bir zât idi. Sivas'ın ba'zı erkânı ve halkı kendisine pek mâ'ildi.
Fakat Seydî Hüsâm gibi Alî Bey'in meclûbu olan ricâl-i memleket, Alî Bey'in yedi
yaşındaki oğlu Muhammed Bey'i taht-ı emârete geçirmek istiyorlar, buna da bir türlü cesâret
edemiyorlardı.

509 Kadı Burhân'ın tasvîbiyle yazılan menâkıb-nâmesi Bezm ü Rezm'inde bunu şöyle ta'bîr ediyor: "Ez-cümle
Hacı Şâdgeldi ki be-kesret-i sevâd u vüfûr-ı isti'dâd ma'rûf u mevsûfest. Ez-her tarafî hücûm hâhed kerd ve
Kılıç Arslan ki dem-i ez-emâret mî-zened hod-râ vâris-i mülk dâned ez-fıtrî dîger hareket hâhed nümûd".
725
427