Page 503 - 1-4_2
P. 503
Amasya Tarihi 1-4. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi Cilt: 3
Zünnûn Şâh'ın kumanda etdiği ihtilâlcilerin üzerine ibtidâ Karaman beylerbeyi İskender
Paşazâde Hurrem Paşa serdâr olup hayli mîrlivâlarla beraber harbe girdi. Serdâr ile İçil,
Kayseriyye beyleri şehîd ve ordu münhezim oldu.
Zünnûn bundan kuvvet bulup Tokat havâlîsini vurdu. Kazova'ya kadar geldi. Önüne
gelen kasabaları harâb etdi. Burada Sivas beylerbeyi Hüseyin Paşa Amasya, Tokat, Arabkir,
Malatya beyleriyle beraber olup Zünnûn ordusuyla harbe girdi.
Zünnûn ibtidâ galebe edib Malatya beyi Yularkısdı Sinan Paşazâde İskender, Amasya
beyi Koçi Beyler şehîd oldu. İkinci hücûmda Hüseyin Paşa kolu galebe edib Zünnûn Şâh
vuruldu. Ordusu dağıldı.
Fakat ihtilâlciler, Hüseyin Paşa'nın ordusuna bir gece baskını yapdılar. Hüseyin Paşa
yaralandı, ordusu dağıldı. Müte'âkiben Diyârbekir beylerbeyi Hüsrev Paşa yetişdi. Erbâb-ı
ihtilâli kılıçdan geçirdi. Fakat Hüseyin Paşa, Sivas'a vusûlünden birkaç gün sonra vefât etdi.
Kalender Şâh'ın kumanda etdiği erbâb-ı ihtilâl üzerine de sadr-ı a'zam İbrâhim Paşa
serdâr olup Anadolu beylerbeyi Behrâm, Karaman beylerbeyi Mahmûd Paşalar'la hayli sancak
beyleri beraberdi. Bunlar da ibtidâ münhezim [295] ve Mahmûd Paşa ile Alâ'iyye beyi Mustafa
Paşa şehîd oldu.
Ba'dehû Kalender'in kuvvet bulan etbâ'ından çokları tenvîrât ve in'âmât-ı mahsûsa ile
elde edildi. Bakiyyeleri üzerine "Belâlı Mehmed Ağa" ile "Deli Pervâne Bey" me'mûr
olmuşlardı. Bunlar bütün kuvvetleriyle çalışıp erbâb-ı ihtilâli târumâr etdiler. Belâlı Mehmed
Ağa kapıcılar kethüdâsı, Deli Pervâne müteferrika oldu. Amasya sancağına da Abdullah Bey
ta'yîn edildi.
Abdullah Bey
İsfendiyâroğulları'ndan Kızıl Ahmed Beyzâde olup Bolulu'dur. 933 senesi zilka'desinde
Amasya sancağı beyi Koçi Bey'in şehâdetine binâ'en Amasya beyi olup geldi. Sivas
beylerbeyiliğine de sâniyen Trabzon beylerbeyi İskender Paşa ta'yîn edildi.
Lâkin ihtilâlcilerin harbinden dolayı Amasya'da yine ufak tefek hâdiseler oldu. Koçi
Bey'in şehâdetiyle livânın idâresi müşkilâta uğradı. Çünkü Amasya'nın Öz Nâhiyesi'nde pek
çok eşkıyâ vardı.
Amasya müftüsü Nûreddîn Hamza Efendi, bu müşkilâtdan dolayı isti'fâ edib İstanbul'a
gitdi. Amasya fuzalâsından Hüseyniyye müderrisi ve Sultân Bâyezîd Kütüphânesi hâfız-ı
kütübü meşhûr Musliheddîn Mûsâ Efendi Amasya müftüsü ve Sultâniyye müderrisi oldu.
Husrev Paşa Diyârbekir'e avdet etdikden sonra ihtilâlciler yine toplanıp Zünnûn
Şâhoğlu Halîl Bey riyâsetinde ihtilâle [296] devâm etdiler. Zünnûn'un halîfesi olan meşhûr
Hubyâr Baba, Halîl Bey'in müsteşârı idi.
Bunlar Turhal üzerinden gelip Varay taraflarında temekkün ederek Amasya'yı tehdîd
etmeğe başladılar. Amasya beyi Abdullah Bey ma'iyyetine aldığı kuvvetle Varay nâhiyesinde
harben bunları ta'kîb ederek Artukâbâd'a kadar gitdi. Orada vâki' olan muhârebede bu da şehîd
oldu. Velî Bey Amasya beyliğine ta'yîn edildi.
Velî Bey
Amasya ümerâsından Hacı Nevrûz Beyzâde İlyâs Bey'in oğludur. 934 senesi
rebî'ulâhirinde Abdullah Bey'in şehâdetine binâ'en Amasya sancağı beyi oldu. Amasya
alaybeyiliğinden neş'et etdi. Sivas vâlîsi İskender Paşa da Trabzon'a i'âde edilip "Fil Ya'kûb
Paşa" Sivas beylerbeyi oldu.
Velî Bey, Artukova vak'asında fedâkârâne çalışarak nâm almış bir bahâdırdı. Sancağı
güzel korudu. 935 senesinde Mecidözü havâlîsinde zuhûr eden ihtilâli kendisi istîsâl ederek
eşkıyâyı yıldırdı. Bu sene Budin harbine me'mûren Rûmeli'ne gitdi.
936 senesi muharreminin sonlarında Amasya müftüsü kibâr-ı fukahâdan Musliheddîn
Mûsâ Efendi vefât etdi. Üçler Mahallesi'nde kâ'in hânesi bahçesine defn edildi. Yerine Amasya
800
502