Page 101 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 6
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Ebûbekir Ağa-Kasâb Bekiroğlu el-Hâc
Amasya serdârı Abdullah Ağa’nın oğludur. Yeniçeri, birinci bölüğünün alemdârı,
ba’dehû Amasya serdârı olarak temâyüz etdi. 1223’de serdengeçdiler ağası olup Rus harbine
gitdi. Avdetde yine Amasya serdârı olup turnacı-bâşı pâyesi aldı. Hâciyân meclîsine a’zâ da
olup 1235 hudûdunda vefât etdi.

Ebûbekir Efendi-Mengülcüzâde el-Hâc
Amasya ulemâsından el-Hâc İbrâhim Efendi bin Ali’nin mahdûmudur. Ulemâdan
tahsîl-i ilm edib Saçlı el-Hâc Mahmûd Efendi’ye dâmâd olarak teayyün etdi. Hâciyân meclisine
a’zâ iken 1239’da şehir kethüdâsı olup 1241 senesi şevvâlinde ma’zûl ve ba’dehû meclis-i a’yân
a’zâsı olduğu halde 1248 sâlinden sonra vefât etdi. Erbâb-ı ma’ârif ve a’yândan bir hânedân idi.

Ebûbekir Efendi-Dedezâde es-Seyyid el-Hâc
Merzifonludur. Birâderzâdesi olup Merzifon’da gördüğüm Dedezâde es-Seyyid
Mehmed Hilmî Efendi’nin ta’rif ve beyânı üzere Köprülü Mehmed Paşa’nın kayın pederi Dede
[304] Yûsuf Ağa’nın ahfâdından es-Seyyid el-Hâc Mehmed Ağa bin es-Seyyid Ebûbekir Ağa
bin el-Hâc Mehmed Ağa bin el-Hâc Hüseyin Efendi’nin mahdûmu ve silahdâr-ı şehriyâri es-
Seyyid Abdullah Ağa’nın hemşîrezâdesidir.
Dayısı müşârün-ileyh es-Seyyid Abdullah Ağa’nın delâletiyle genç yaşında enderûn
mektebine girdi. Sarây-ı hümâyûnda tahsîl-i ilm ü kemâl ederek tefeyyüz edib 1224’de baş-
kollukçu, 1233’de baş-çuhadâr-ı şehriyârî oldu. 1243 şevvalinde bu hizmetten afv edilip yine
enderûnda kaldı.
1244 senesi rebiülevvelinde Sultân Mahmûd-i Sânî’ye kahvecibaşı, 1245 recebinin
yirmi birinde hazîne-i hümâyûn kethüdâsı, 1247’de silahdârlık makâmının ilgâsıyla enderûn-ı
hümâyûn nâzırı olarak Sultân Mahmûd’un fevkalâde teveccühlerini kazandı. 1250 senesi
muharreminde pederi ve 1251 senesi ramazânında kendisi vefât etdi. Ebû Eyyüb Ensârî türbesi
civârında medfûndur.
Âlim, âkil, sâdık, müttakî, kerîm olup Merzifon ve Hasankale’de hayrâtı, birer câmi ve
mektebi, pederinin de Hacı Hamza kasabasında bir medresesi vardır. Bu medrese vakfiyesi
1249 târîhinde tanzîm edilip kuyûd-ı vakfiye idâresinde [305] müsecceldir. Bu vakfiyesinde
pederi “es-Seyyid el-Hâc Mehmed Ağa bin es-Seyyid Ebûbekir Ağa bin Mehmed Ağa” diye
mezkûrdur.
Birâderi es-Seyyid el-Hâc Hüseyin Ağa 1266’da vefât edib mahdûmu es-Seyyid
Mehmed Hilmî Efendi meşâhîr-i şu’arâ-yı Merzifon’dan idi. 1330’da vefât etdi. Sâhib-i
tercemenin mahdûmu erkân-ı harb kâ’im-makâmlarından es-Seyyid Mehmed Süheyl Bey
1293’de rakıdan vefât etdi. Sefîh, müskîrâta mübtelâ idi.

Ebûbekir Efendi-Nâbî Efendi Yeğen el-Hâc
Amasya fuzalâsından müfessir-i meşhûr el-Hâc Abdunnebî Nâbî Efendi’nin birâderi
Hâfız Ali Efendi bin Hüseyin Ağa bin Kalender bin Mûsa bin Halîl’in mahdûmu ve Türkmen
el-Hâc Ebûbekir Efendi’nin kerîmezâdesidir. Amasya’da doğup amcasından ve Payaslı el-Hâc
Mehmed Efendi’den ikmâl-i tahsîl ederek ders-i âm ve Payaslı Hacı Mehmed Efendi’ye dâmâd
oldu.
1231’de icâzet verip mücîz ders-i âmlardan iken 1232’de Çerkeşli Mehmed Efendi’nin
mahlûlünden Ebûbekir Paşa Medresesi müderrisi oldu. Bir yıl sonra ma’zûl olup 1234’de bâ-
imtihân ikinci def’a medrese-i mezbûre müderrisi 1238 senesi [306] cumâdelûlâsının üçüncü
günü Amasya müftüsü oldu.
1239 senesi recebinde zuhûr eden Yeniçeri-Talebe vak’asında ihtifâ etdiğinden şa’bânın
yirmi üçüncü günü azledildi. 1242 senesi zilhiccesinde Amasya yeniçerilerinin katl ve nefyi
hakkında erbâb-ı şûrâya muvâfakat etdiğinden yeni teşekkkül eden meclis-i a’yân a’zâsı oldu.

96
100