Page 108 - 6-8
P. 108
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Lâdik kasabasında Şeyh Ahmed-i Kebîr sahibü’l-hâlin zâviyesi kurbunda yaptırdıkları üç adet
çeşme mesâlihine 826 şa’bânında mülklerini vakfederek tevliyetini hayâtda oldukça [327]
vâlideleri Paşa Hâtun’a ve irtihâlinden sonra hemşîreleri İhsân Paşa Hâtun’a ve ba’dehâ
evlâdına şart etdiler.
Bu şerâ’iti hâvî olan vakfiyeleri Bâb-ı âlî mahzeni evrâkında bulunup istinsâh edildi. Bu
vakfiye pek târîhî ve şâyân-ı dikkat bir vesîka olduğundan buraya aynen nakledildi. Vakfiye
şöyledir:
تبث .ىلاعلا امهل رفغ ايسامآ ةنيدمب ىضاقلا ىحلصملا نمحرلا دبع نب دمحم هررح ىدنع باتكلاذه نومضم ىرج
كلاممو تاقوتب ىضاقلا ريمأ نب نسح ىلاعلا الله ىلإ ريقفلا هررح .هرخآ هتداهش مقر ىلع تملعأ نم ةداهشب ىدنع هنومضم
[328] هررح اهنع لوقنملا اهلصلأ ةقفاوم ةروصلا هذه . ةأمنامثو نيثلاثو نيتنثا ةنس نوميملا رفص نم رشع عساتلا ىف مورلا
.امهنع ىفع روصنملا ركسعلاب ىضاقلا دمحأ ىديس نب دمحم
افارتعو ارارقإ اعرش هريراقأ هتحص لاح شملساب نب اشاپ نامثع جاحلا نب ىلع ىجاح زعلأا فرتعاو رقأام ركذ اذه
ىنسح ةروكذملا هتخأ ىتنبو روكذملا اشاپ نمثع جاحلا تنب نوتاخ اشاپ ةامسملا تسلا هتخأ لبق نع ةلاكو نييعر ش نيحيحص
نب اياقو ىقدلالا ررحملا حلاص نب ميركلا دبع زعلأا ةداهشب كلذب نهنع هتلاكو توبث دعب ليعمسا كلم ىتنب زورهاشو اشاپ
ديدحتلا نع ةينغتسملا قيدلا ةظوفحم برقب ةنئاكلا رانيپ قآ ةيرق ةلمج نم مهسأ ةثلاث عيمج نأ روكذملا اشاپ نمثع جاحلا
:نويعةثلاث هحلاصم ىلع فقو اهناكم ىف اهترهشل
ىف ةنئاك ةثلاثلاو اديوس برقب ايسامآ ىف ةنئاك ةيناثلاو كانه ةنئاكلا ةيوازلا برقب ةروكذملا قيدلا ىف ةنئاك اهدحأ
.ايسامآ ةنيدم لامعأ نم ةكسن اخ ةيرق برقب شاط ريمأب فرعي عضوم
] 329 [ كلذب امهنع هتلاكو توبث دعب نيتروكذملا زورهاشو هاش ىنسح لبق نع ةلاكولاب روكذملا ىلع ىجاح رقأو
تنب اشاپ ناسحا امهتخأ اهدعبو ةروكذملا نوتاخ اشاپ امهملأ روكذملا فقولارمأ ىف ةيلوتلا نأ نيروكذملا نيدهاشلا ةداهشب
اشاپ زورهش ىرخلأااهتخلأ مث اهدلاولأ اهدعبو روكذملا ليعمسا كلم تنب اشاپ ناسحا امهتخلأ اهدعبو ةروكذملا ليعمسا كلم
.برقلأاف برقلأا مث اهدلاولأ مث ةروكذملا
عقو امهم نويعلا حلاصم ىلإ فرصي ىقابلاو ىلوتملل روكذملا فقولا نم لصي ام سدس نأ روكذم ىلع ىجاح رقأو
نيرشعو تس ةنس مظعملا نابعش نم رشع ىداحلا ىف ررحو كلذ ىرجو ىلوتملل نوكي لاإو اهريغو ةمرملا نم جايتحلإا
.ةيرجه ةأمنامثو
نمحرلا دبعو دمحأ نب الله دعسو ىلودلا ىلع نب كب نسحو ىضاقلا ماريب نب دمحم روكذملا ليكولارارقإب هب دهش
ظفاحلا ليلخ نب ميهارباو ىئانبلا ايحي جاحلا نب دومحم ادختكو بيطخلا ردا قلادبع نب دارم ىجاحو ىحلصملا دمحم نب
ىساويسلا ىحلصملا ميحرلا دبعو نميلس نب ىفطصمو ليلخ نب ىجاح هروطو ىرقنعلا ىسوم نب نسحو ىبن نب نيسحريمأو
ىوضقلا نميلس نب دمحأ ىجاحو رمع هجاح نب ىلع ىديسو
[330]Şu vakfiyenin içinde, üstünde, altında ne kadar zevât ve kudât ve şuhûd var ise
hepsinin terâcim-i ahvâli târîhimizin bu bâbında yazılıdır. Sırası geldikçe görülür. Burada izâhât
vermeye lüzûm yokdur.
İhsân Paşa, vakfiye mûcebince Paşa Hâtun’un vefâtından sonra bu vakfa mütevelli olup
takrîben 841 hudûdunda vefât etdi. Mahdûmları Ahmed, Mehmed Beylerdir. Bunlara
“Çelebiler” de dendi. Amasya’da Yukarı Hamam’a “Çelebiler Hamamı” denmekdedir.
Ahmed Bey-Serkis Gâzi
Amasyalıdır. Amasya’nın fethinden mukaddem İltekin Gâzi’nin tenvîr ve irşâdı üzerine
kabûl-i İslâm eden Amasya Ermenilerindendir. Turhal kasabasına kadar gelen Sultân Ahmed
Danişmend Gâzi ordusuna müslîm olarak iltihâk edib Amasya fethinde hayli yararlıklar ve
hizmetler gösterdi.
Osmâncık Kal’asına firâr eden Amasya vâlisi Şettât, Jotatiyus adlı prensi Osmâncık
boğazında yakalayan erlerden biri olup Amasya’nın fethinden sonra Geldiklân kasabası beyi
oldu. [331] Çorum’un fethinde hayli himmeti ve şecâ’ati görüldü. Sonra Niksâr beyi olup
Helkine, Karahisâr-ı Şarkî harbinde sâdıkâne çalıştı.
491’de Amasya emîri İsmâil Gâzi, pederi Melîk Danişmend Gâzi’nin vefâtına binâen
Danişmendiyye hükümdârı oldukta Sivas beyi oldu. Ehl-i salîb muharebâtında fedâkârâne
hizmetler ederek 494 senesinde vefât etdi. Sâdık, hâdim-i dîn-i İslâm, bir gâzî idi.
103
107