Page 109 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 6
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Ahmed Bey-Emîr Celâleddîn
Esbak Amasya vâlisi Alâeddîn Alişîr Bey bin Selçuk Bey bin Aydoğdu Bey’in
mahdûmudur. 641’de pederinin Moğol harbinde şehâdeti üzerine emlâk ü emâretine vâris
olarak teayyün etdi.
Sultân Gıyâseddîn Keyhüsrev-i Selçukî vezâretine ta’yîn edilen Amasya kadısı Mevlânâ
Fahreddîn Mehmed bin Mahmûd bin Ali er-Râzî’nin himmetiyle ümerâ-yı Selçukiyyeden olup
675 sâline doğru vefât etdi. “Alişîroğlu” demekle meşhûr idi. Mahdûmu Emîr-i meşhûr
Şehâbeddîn Bahâdır Bey aşağıda gelir. [332]

Ahmed Bey-Emîr Şehâbeddîn
Türkmen ümerâsının meşâhîrinden Bâburlu kabîlesi re’isi Emîr Hüsâmeddîn Bîçâr Bey
bin Bahtiyâr Bey’in mahdûmu Emîr Bahâdır Bey’in oğludur. Sâhib-i a’zam Mü’ineddîn
Süleyman Pervâne Bey’in Moğol hükümdârı Abaka Hân tarafından 676 senesi muharreminde
i’dâm edildiğine binâen cedd ü pederiyle beraber Mısır’a küçük iken firâr etdi.
Orada büyüdü. Moğol hükümdârı Mahmûd Gazan Hân ile Mısır hükümeti arasında
cereyân eden 702 senesi ramazânında muharebede Mısır Türkmenleri ile beraber Moğol
askeriyle harb etdi. Türkler muharebeyi kazandıkları cihetle nâ’il-i emâret oldu.
Bundan sonra Sultân Tâceddîn Altunbaş Selçukî’ye Amasya Simre’sinde saltanat
verildikde Mısır’dan avdetle müşârün-ileyhin hizmetine girdi. 716’da hal’inden sonra vefât
etdi. Amasya’da “Bîçâroğlu” demekle meşhûr bir emîr idi. Mahdûmu Emîr Şerefeddîn Hamza
Bey’dir.

Ahmed Baba-eş-Şeyh Şemseddîn
Amasyalıdır. Abdullah oğlu olup Baba İlyâs Horasânî [333] halîfesi ve yeğeni Behlül
Baba hizmetinde tefeyyüz ederek Babazâde Muhlis Baba’dan sonra Mes’ûdiyye Hânkâhı şeyhi
oldu. Baba İlyâs oğullarının mültezimi olduğundan meşihatı yıllarca devâm etdi.
701’de ba’zı ahvâlinden dolayı azledilip 705’de İbik Baba’nın mürîd-i hâsı olan Tokatlı
Burak Baba’nın teşebbüsâtı sâyesinde sânîyen Mes’ûdiyye Hankâhı meşîhatına geçirildi. 711
senesi zilka’desinde vefât etdi. Âlim, ‘Arab ve Acem edebiyâtına vâkıf, lisânı düzgün, Babayî
tarîkinin kutbu idi. Yerine “Âşık Paşa” demekle meşhûr eş-Şeyh Alâeddîn Ali Âşık Baba geçti.

Ahmed Çelebi-Mevlânâ Şemseddîn ibnü’l-Verdî
Amasyalıdır. Ümerâdan İzzeddîn Gül Bey’in mahdûmu olup “Güloğlu” demekle
meşhûr ve Arapça İbnü’l-Verdî’dir. İbnü’l-Verdî, güloğlu demektir. Mevlânâ Sadreddîn
Mehmed bin Hızr et-Türkmânî, hâssaten Konya kadı’l-kudâtı Sırâceddîn Mahmûd bin Ebî
Bekir el-Ermevî’den ikmâl-i tahsîl ederek Amasya’da tedrîs-i ulûm etdi. Ders-i âm-ı meşhûr
oldu. [334]
Kazandığı şöhret-i ilmîyyesi sâyesinde Torumtay Medresesi müderrisi, 696 senesinden
i’tibâren iki def’a Amasya kadı’l-kudâtı oldu. 912 senesi rebiülevvelinde vefât eyledi. Meşâhîr-
i fuzalâdan, kâmil bir zât idi. Mahdûmu Nâsıreddîn Mehmed Çelebi de kibâr-ı ulemâdandır.

Ahmed Bey-Emîr Şemseddîn el-Lâgûşî
Amasyalıdır. Emîr Mu’îneddîn Süleyman Pervâne Bey’in nezdinde çavuşbaşı olan
sâbıkü’t-terceme Alakuş Bey’in mahdûmu olduğu münâsebetle “Alakuşoğlu” dendi. Bunun
Arapçası “Lâgûşî”dir. Lâgûşî, Alakuşlu, Alakuşoğlu demektir.
Pederi 676’da Pervâne Bey’le beraber i’dâm edildiğinden birçok zevât ile beraber
Mısır’a gidip avdetde Pervâne Beyzâde emîrü’l-ümerâ Azizeddîn Mehmed Bey’e hizmet
ederek bunun sâye-i ikbâlinde Sultân Mes’ûd Selçukî’ye 696’da vezîr oldu.
698’de Sultân-ı müşârün-ileyhin hal’i üzerine vezâretden ma’zûl olup 699 senesi

104
108