Page 28 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

te’dîbinde ibrâz-i şiddet edib isyâna müşâreket eden zenginler musâdere ve ifnâ etmekle
şikâyetlere ma’rûz olduğundan 1038 senesi evâhirinde azledildi.
1039 senesinde halefi Kansu Paşa Hudeyde’ye geldikde Muha’ya çekilip oturmakda
iken Kansu Paşa ref’-i rakîb, yâhud hırs-i mâl için Muha’ya ansızın hücûm ve harb ederek bî-
çâreyi mağlûb ve ifnâ, emvâlini gasb ve yağma eylediyse de [53] kendisine de yaramayıp sonra
o da maktûl oldu. Aydın Paşa gâyet cesûr, şedîd, zâbıt, müdebbir bir bahadır idi. Sülâlesi İltekin
Gâzi kadar mazbût olup mahdûmu Ali Bey ve kerîmesi Emine Hanım olup dâmâdı Amasyalı
Kara Sipâhî demekle meşhûr Mehmed Ağa’dır. Ali Beyzâde Habîb, Süleyman Beyler 1110
sâlinden sonra İstanbul’da vefât etmişlerdi.
Ceddi Mehmed Ağa bin Habîb Çelebi bin Mir-livâ Aydın Bey de Sipâhî meşâhîr
indendi. Birâderi Mir-livâ Şeyh Mehmed Beyzâde Habîb Ağa sipâhîler ağası olup Girit
harbinde şehîd oldu. Emîr Hasan Alânî, nâm-ı diğer Saz malikânesi bunların tasarruflarında idi.

Aydın Ağa-Habîbzâde
Amasyalıdır. Şehir kethüdâsı el-Hâc Mehmed Ağa bin Habîb Ağa’nın oğludur. Bu da
sipâhîlerden olup Amasya kethüdâyeri, Tokat voyvadası ve Amasya beytü’l-mâl emîni oldu.
Sonra Amasyalı Kapıcızâde el-Hâc Ahmed Paşa’ya bostancıbaşılığında intisâb edib Kaptan-ı
Deryâlığında [54] kethüdâsı oldu. Paşanın azl ve i’dâmında menkûben Amasya’ya gelip 1131
sâlinden sonra vefât etdi.

Ayık Bay-Emîr Sârimeddîn
Amasyalıdır. Ümerâdan Kaya Bey’in oğlu ve Gâzi Şâh Bey demekle meşhûr Pehlüvân
Şâh Bey’in birâderidir. Meşâhîr-i ümerâdan olup Hacı Şâdgeldi Paşa zamanında Geldiklân
emîri olmuşdu. Çelebi Ahmed Paşa-yı Devâtdâr emâretinde vefât etdi.

İbrâhim Bey-Gâzi Hayreddîn
Amasyalıdır. Ümerâdan olup İçerişehir’de ikâmet eden Subaşı Emîr Mübârizeddîn
Mûsâ Bey bin Sevindik Bey’in oğludur. Pederi Sultân Mes’ûd-i Selçûkî zamanında subaşı
olarak iştihâr etmişdi. Pederinin vefâtında makâmına kâ’im olup sonra Amasya candarı, ya’nî
şehr ü kal’a muhâfızı oldu.
Sultân İzzetdîn Keykâvus devrinde kibâr-i ümerâdan olup 618 senesi hilâlinde vefât
etdi. “Subaşıoğlu” demekle meşhûr bir emîr idi. Mahdûmu kibâr-ı ümerâdan Zahîreddîn [55]
Hurşîd Bey ve bunun mahdûmu Emîr Nizâmeddîn Mehmed Bey’dir.

İbrâhim Kimârî-Mevlânâ Bedreddîn Ebu’l-Mehâmid
Amasya’da meskûn Kumarulu yâhud Kımârlı oymağı Türkmenlerinden Halîl bin Sulî
mahdûmudur. Amcası Amasya kadı’l-kudâtı Mevlânâ Evhadeddîn Mahmûd bin Sulî el-
Kimârî’den tahsîl-i ulûm ederek Amasya’da ders-i ‘âm oldu. Yıllarca tedrîs-i ulûm ederek
iştihâr etdi. Emîr Mübârizeddîn Halife Alp Halfet Gâzi Medresesini ikmâl etdikde ilk müderris
oldu.
Bu esnâda Mevlânâ Fahreddîn Mehmed bin Mahmûd-er-Râzî, Mevlânâ Hüsâmeddîn
Yûsuf bin Ebî-Bekr-et-Tebrîzî de Amasya’da tedrîs-i ulûm etmekde idiler. Sâhib-i terceme 628
hudûdunda Amasya kadı’l-kudâtı ve Mevlânâ Reşîdeddîn Mehmed bin Ahmed bin Ebi’r-Reşîd
el-Hemedânî de kâtibi ve nâibi olup on yıl kadar hükûmet etdi.
637’de Baba İshâk Kefersûdî’nin da’vâ-yı nübüvvetle isyânı esnâsında şehîd oldu.
Âlim, kerîm, ebu’l-mehâmid bir zât idi. Mahdûmu Mevlânâ Şemseddîn Mehmed ve hafîdi
Mevlânâ Şehâbeddîn Ahmed de kibâr-i ulemâdandır. Mevlânâ Fahreddîn [56] Mehmed Râzî
Amasya kadısı oldu.

23
27