Page 29 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 6
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

İbrâhim Bey-Emîr Bedreddîn
Amasyalıdır. Ümerâdan Güdüloğlu Tuli Bey bin Türkânşâh bin Emîr Şehâbed-devle
Güdül Bey’in oğludur. Ceddi Türkânşâh, Sultân Mes’ûd-i Selçukî’nin kerîmezâdesi olduğu
münâsebetle evlâd-i benât-i Selçukîyedendir. Birâderi Mübârizeddîn Halîfe Alp ile Sultân
Alâeddîn Keykubâd-i Selçukî devrinde Melîkül-ümerâ olmuş, 637 senesinde Baba İshâk
harbinde şehîden vefât etmişdir.
Mahdûmu emîrü’s-sevâhil Şücâ’eddîn Hâbil Bey meşhûrdur. Bunun evlâdı
Hâbiloğulları demekle iştihâr ederek zamânımıza kadar yaşamaktadırlar. Bunun mahdûmu eş-
Şeyh İzzeddîn Hasan Bey’dir. Amasya vâlisi meşhûr Tulî Hân Sultân bunun mahdûmu ve Sivas
vâlisi Eretna Hân da bunun dâmâdıdır. Evlâdından Hâbilzâde, Seydî Alizâde, İskenderzâde,
Şa’bânzâde kolları pek meşhûrdur. Kadızâdeler de bunlardan bir kol olacakdır. [57]

İbrâhim-Mevlânâ Kemâleddîn Ebû İshâk
Amasyalı Mûsâ oğludur. Amasya’da neşr-i ulûm ve kazâ eden Mevlânâ Sadreddîn
Mehmed bin Hızır et-Tiflisî ve Mevlânâ Ziyâ’eddîn İsâ bin Ali el-Hakkârî gibi fuzalâdan
istifâde ve ahz-i ulûm ederek ders-i ‘âm oldu.
Ba’dehû Medrese-i Mes’ûdiyye müderrisi olup yıllarca neşr-i ulûma çalıştı. 699’da
tanzîm edilen Pervâne Bey vakfiyesine şâhid olup 710 sâlinden sonraca vefât etdi. Meşâhîr-i
ulemâdan idi. Mahdûmu Sadreddîn İshâk Çelebi Samsun müderris ve kadısı olmuşdu.

İbrâhim Cemâleddîn Aksarâyî
Aksaraylıdır. Dürer-i Kâmine’de mezkûr olduğu üzere İlyâs bin Ali mahdûmudur.
Havâs ve avâm arasında Cemâleddîn Aksarâyî diye meşhûr olduğundan aşağıda Cemâleddîn
İbrâhim Aksarâyî tercemesine mürâca’at oluna.

İbrâhim Tâceddîn Bey-Âhî Dayı
Amasyalıdır. Amasya vâlîsi Hâbiloğlu Zeyneddîn Tûlî Hân Bey bin eş-Şeyh Emîr
İzzeddîn Hasan Bey bin Emîr Sücâ’eddîn [58] Hâbil Bey bin Emîr Bedreddîn İbrâhim Bey bin
Tûlî Bey bin Türkanşâh bin Emîr Şehâbe’d-devle Güdül Bey’in oğludur. Sultân Eretnazâde
Emîr Nâsıreddîn Mehmed Bey’in kayınbirâderi ve bunun mahdûmu Alâeddîn Ali Bey’in dayısı
olduğu münâsebetle Âhî Dayı dendi.
Pederinin eyyâm-i emâretinde Tokat Emîri olmuşdu. Bu emâretde mükerreren bulundu.
Tokat’ta yıllarca emâret ederek ikâmet etdi. Orada bir zâviye yaptırdı. Bu zâviye Âhî Dayı
Zâviyesi diye meşhûr oldu. Sultân Eretnazâde Ali Bey’in zamân-ı emâretinde vefât etdi.
Mahdûmları Emîr Kemâleddîn Kâmil, Celâleddîn Hâbil Beyler bu zâviyenin vakfiyesini tanzîm
etdirdiler. Kâmil Bey’in oğulları Tokat’da ve Hâbil Bey’in oğulları Hasan, Abdulhalîm Beyler
Amasya’da kaldılar.

İbrâhim Bey-el-Hâc Tâceddîn
Amasyalıdır. Baba İlyâs Horasânî evlâdından Hacı Kutlu Beyzâde Hoca Alâeddîn Ali
Şâh bin el-Hâc Nûreddîn Kutlu Bey bin Cemâleddîn Fîrûz Bey bin el-Vezîr Şemseddîn
Mahmûd Tuğrâyî bin Baba İlyâs Horasânî mahdûmudur.[59] Sultân Eretna Hân’ın vezîri olan
pederinin eyyâm-ı ikbâlinde güzel bir tahsîl-i âlî gördü. Ba’dehû ümerâdan olup Emîr
Nâsıreddîn Mehmed Bey’in emâretinde Kayseriye Vâlisi ve pederinin i’dâmında menkûb
olduysa da pederinin kâtili olan Mehmed Bey’in husamâsıyla birleşip onu i’dâm ederek Sivas
emâretine istilâ etdi.
Eretnazâdeleri kâmilen Sivas’dan çıkarıp müstakîlen emîr-i Sivas oldu. Bir aralık
Kayseriye, Divriği, Harput vilâyetlerini de istilâ ederek dâ’ire-i emâretini genişletdi. Lâkin
Kayseriye Kadısı Burhâneddîn Ahmed’in muhâlefetine tesâdüf ederek Kayseriye’yi kaybetdi.
Ba’dehû yine istilâ ederek tarafından vâlî gönderdi.

24
28