Page 333 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 7
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

İsmâil Efendi-Doğlalı
Mecitözü kazâsı dâhilinde Doğla köyünden İbrâhim’in mahdûmudur. Amasya‘ya genç
iken gelip Canikli el-Hâc Mehmed ve Şeyhü’l-ulemâ Sipâhi Hâfız Ömer Efendilerden ikmâl-i
tahsîl edib ders-i âm oldu.
Çeribaşı Mahallesi’nde ikâmet ve Sultân Bâyezîd Câmiinde tedrîse muvâzabet ve cuma
günleri ve leyâlî-i mübârekede Çeribaşı Câmiinde [225] vaaz ve nasîhat ederek imrâr-ı hayât
ve 1278’de vefât etdi. Âlim, sâlih, kânî, vâiz bir zât idi.

İsmâil Efendi-Hacıoğlu
Amasyalıdır. Amasya‘da sâkin esnâfdan Diyarbekirli Hacı Mahmûd bin Mehmed bin
Ahmed mahdûmudur. Şeyhü’l-ulemâ Sipâhi Hâfız Ömer Efendi’den tahsîl-i ulûm-ı şer’iyye
edib bir müddet ders-i âm ve 1258’de Kapancızâde el-Hâc Hüseyin Zeki Efendi’nin yaptırdığı
muvakkithânesinde muvakkit oldu.
Muahharan Sultân Bâyezîd Câmii vâizi olup yıllarca halkın ahlâkını tehzîbe ve efkâr-ı
dîniyyesini tenvîre bezl-i makdûr etdi. Şeyh Hacı Hamza Efendi’nin çıkardığı Ali-Muâviye
meselesinde Ehl-i sünnet mezhebini müdâfaa edib 1293 senesi şa’bânının selhinde perşembe
günü dâr-ı naîme irtihâl etdi.
Âlim, gâyet müteşerrî, zâhid, sâlih bir vâiz-i meşhûr idi. Uzun boylu, gâyet müşekkel,
mehib, vakûr, gâyet nazîf, natûk, latife-gû, tarîkattan müctenîb, meşâyih-i zamana mu’teriz,
şer’-i şerîfe pek mütemessik idi. Hacı Hamza Efendi’nin hicviyâtına karşı muzhikât-ı latîfesi
vardır. [226] Oğulları Batpazarı esnâfından Mehmed Zeki, Hasan Efendilerdir.

İsmâil Efendi-Darendelizâde el-Hâc
Hacıköylüdür. Oranın eşrâfından el-Hâc Ömer Fevzi Efendi bin Mustafa Ağa’nın
mahdûmudur. Müftî-i kazâ Ankaralı Abdullah Efendizâde Ali Efendi’den mukaddimât-ı ulûmu
okuyup 1266’da Amasya‘ya geldi.
Fuzalâdan İbikli el-Hâc Hasan, Şirvânî el-Hâc İsa Efendilerden beş yıl kadar tahsîl-i ulûm
ederek 1271’de İstanbul’a gitdi. Burada fuzalâdan Müftüzâde es-Seyyid Ahmed Hâzım
Efendi’den ikmâl-i tahsîl ederek 1275’de Mekteb-i nüvvâba girdi.
1277’de mektebden râbi’a derecesinde şehâdetnâme alıp Koçkiri kazâsı nâibi oldu.
1279’da müddet-i örfiyyesini ikmâl edib Hacıköyü’ne avdet etdi. 1280’de üstâdı Müftü Ali
Efendi’nin vefâtına binâen Gümüşhacıköyü Müftüsü oldu.
1285’de Hicâz’a gidip yirmi beş yıl bilâ-infisâl tedrîs ve iftâ ile iştigâl ve kazânın
terakkîyâtına hasr-ı âmâl [227] ederek 1305 senesi saferinde vefât etdi. Fâzıl, gâyet fakîh, sahî,
vecîh, halûk, misâfir-perver, nâfizü’l-kelim, Amasya‘da mer’iyyü’l-hâtır, müdebbir, âlî-
himmet, afîf, müteşerrî bir zât idi.
Mahdûmları, halefi olan Hâfız Mustafa Tevfik Efendi ile el-Hâc Abdullah Ağa ve birâderi
el-Hâc Mehmed Ağa’dır. Hâfız Tevfik Efendizâde Ali Rıza Efendi Amasya meb’ûsu olmuşdu.
Bunun mahdûmu İsmâil Hakkı Efendi’dir. Hacı Abdullah Ağa 1325’de vefât etdi.

İsmâil Efendi-Şeyhzâde
Fuzalâdan Abdullah Vecîh Efendizâde eş-Şeyh Ahmed Rüşdü Efendi’nin büyük
mahdûmudur. Pederinden ahz-ı ilim ve feyz ederek evkâtını ibâdâta hasredip 1306’da vefât
etdi. Meşâhir-i sulehâdan âbid, müteşerrî, mazinneden bir zât idi. Oğulları Abdullah Vecîh,
Mehmed Dâî Efendilerdir.

İsmâil Hakkı Efendi-Kurtzâde es-Seyyid
Merzifonludur. Oranın müftüsü es-Seyyid el-Hâc Ali Efendi bin [228] el-Hâc Yahya
Efendi bin Kurt Mehmed Efendi’nin mahdûmudur. 1265’de doğdu. Küçük yaşında tahsîl-i

332