Page 404 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Dokuz yıl kadar mevki-i ikbâlinde mekîn olup 814 senesi zilka’desinde dâr-ı bekâya irtihâl etdi.
Üçler’de medfûndur.
Âlim, fâzıl, fakîh, kâmil, müdebbir, âkil, gâyet müteşerri’ bir sûfî-i âmil idi. Üçler
Mahallesi’nde bir hâne derûnunda amcası Niğdelizâde Mevlânâ Feyzullâh Çelebi yanında
medfûndur. Diğer amcası Ya’kûb Çelebi de yanlarındadır.
Mahdûmları Şerefeddîn Hamza, Salâhaddîn Mûsâ, Hüsâmeddîn Hüseyin, Bedreddîn
Mahmûd Çelebilerdir. Bunlara ve [466] bunların ikâmet etdikleri mahalle Sofuzâde dendi.
Hamza Çelebizâde Yûsuf Çelebi, Nişâncı Salâhaddîn Mûsâ Çelebizâde Bâyezîd Çelebi,
Mahmûd Çelebizâde Ahmed, Hüseyin Çelebiler ma’rûftur. Hüseyin Çelebizâde Nişâncı
Mehmed Paşa ve Abdî Ağa bin Hüseyin Çelebizâde diğer Mehmed Paşalar da meşhûrdur.

Bâyezîd Paşa-Sunkurzâde
Amasyalıdır. Meşâhîr-i ümerâ-yı Osmâniyye’den Yahşî Bey bin el-Hâc Îsâ Bey bin
Süleyman Bey bin Sunkur Bey’in mahdûmudur. Pederinin adı kendi vakfiyesinde ve ceddînin
adı Gülçimen vakfiyesinde ve diğer ecdâdı Altunbaş Gâzi Çelebi vakfiyesinde mestûrdur.
Vâlidesi Safâ Paşa Hâtun binti Amasya emîr-i kebîri Beylerbeyi Hacı Şâdgeldi olduğu
vakfiyesinden müstebân olup Amasya’da doğdu. Amasya emîri Mustafa Bey bin Beylerbeyi
Hacı Şâdgeldi Paşa’nın dâmâdı ve Çelebi Sultân Mehmed Hân’ın ma’iyyet-i ümerâsından oldu.
804’de Topal Timur muhârebesinde Çelebi Sultân Mehmed’in [467] ma’iyyetinde
fedâkârâne çalışdı. Ba’de’l-muhârebe beraberce Bolu’ya gidip 805’de Çelebi Sultân Mehmed
Hân’ı kemâl-i selâmetle Amasya’ya getirdi. Bundan sonra Türklük vahdetine birinci sâ’ik olan
Çelebi Sultân’ın istiklâl-i saltanâtı uğrunda unutulmaz hizmetler etdi.
Amasya hükûmetinden ayrılmak isteyen Sivas’ı muhâsara ederek cebren itâ’at etdirdi.
Çelebi Sultân Mehmed’e kuvvetü’z-zahr olarak her muhârebesinde beraber bulundu. Sâdıkâne
ve fedâkârâne mesâisi sâyesinde Çelebi Sultân Mehmed Hân 816’da müstakillen Osmanlı
pâdişâhı olarak Edirne’de taht-ı saltanâta cülûs etdi.
Bunun için 816’da vezâretle Rûmeli Beylerbeyi olup 820 senesi muharreminde sadrâzam
el-Hâc Halîl Paşa’nın vefâtında yerine sadrâzam oldu. Dört yıl kadar Çelebi Sultân Mehmed’e
vezâret edib 824’de Sultân Murâd-ı Sânî cülûsunda makâmını muhâfaza etdi.
Ancak vezîr-i sânî olan Çandârlızâde İbrâhim Paşa’nın istirkâbı yüzünden dâ’iye-i
saltanâtla kıyâm eden Şehzâde Sultân Mustafa üzerine serdâr ta’yîn edildi. Şehzâde [468]
müşârün-ileyh ile yaptığı muhârebede ma’iyyetinin bir kısmı Şehzâde Mustafa tarafına
geçtiğinden esîr oldu.
Yıldırım Sultân Bâyezîd’ın şehzâdesi olan bu Sultân Mustafa kendisini ibtidâ vezîr-i
a’zam nasbetdiyse de Sultân Murâd-ı Sânî’ye sadâkatini ve kendinin aleyhinde tertibâtını
hissetmekle 825 senesi zilhiccesinde Edirne civârında Sazlıdere nâm mevki’de şehîd etdi.
Gâyet şecî’, sâdık, müdebbir, kâmil bir kumândân idi. Amasya’da gâyet mükellef bir
câmii ve imâret-hânesi ve câmii derûnunda hucurâtı şâmil medresesi vardır. Bâyezîd Paşa
Mahallesi bunun nâmıyla meşhûrdur. Kezâlik Bursa’da câmii, medresesi ve imâreti vardır.
Amasya’ya ait vakfiyesi, câmiinin kubbesi aşağısında kuşakvârî mahkûkdur.
Mahdûmları Mehmed, Îsâ, Hamza Beylerdir. Kerîmeleri Hatice, Fatıma, Ayşe
Hânımlardır. Dâmâdları da Hacı Şâdgeldi Paşazâde İkinci Şâdgeldi Bey bin Ahmed Paşa ile
hemşîrezâdeleri Dâvûd, Sinan Paşalardır. Hatîce Hânım’dan hafîdi Mehmed Bey bin Şâdgeldi
Bey’dir. [469]

Bâyezîd Çelebi-Şeyhü’l-kurrâ
Sivaslıdır. Yûsuf mahdûmu olup orada ba’de’t-tahsîl ilm-i kırâ’atte üstâd-ı mâhir oldu.
803’de Topal Timur Hân’ın Sivas’ı istîlâ ve tahrîbi esnâsında kaçıp Amasya’ya can atdı. Burada
ders-i âm, şeyhü’l-kurrâ ve imâm olduğu hâlde 838 sâline doğru vefât etdi. Meşâhîr-i kurrâ ve
ulemâdan idi.

403