Page 529 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 8
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Bu esnâda sadr-ı a’zam olan Pirî Mehmed Paşa kendisine fevka’l-âde hürmet ve ihsânlar
ederek Molla Gürânî semtinde bir zâviye yaptırıp oranın meşîhatını verdi. Ömrünün hitâmına
kadar burada meşîhat, halka va’z ve nasîhat, erbâb-ı ilme nakl-i tefsîr ve hadîs ederek dem-
güzâr oldu.
Ancak Ebu Eyyûb Ensârî kasabasının karşısında vaki’ Sütlüce’de bir sayfiye yaptırıp yaz
günlerini orada imrâr eylediği esnâda 940’ta dâr-ı kudse irtihâl edib sayfiyesinin bir hücresinde
defn edildi. “Şakâyık”da 933’de vefât etdiği mazbûtdur.
Gâyet fâzıl, muhakkik, müfessir, muhaddis, edîb, kâmil, zâhid mazınne-i kerâmet, bir
mürşîd-i hakîkat idi. “Tefsîr-i Beyzâvî”ye bir hâşiye, “Sûre-i Mücâdele”den aşağısına bir tefsîr,
hadîs-i erba’în-i Nebevîye bir şerh ve fenn-i sarfdan “Nevâbi’-i Sarf” bir metn-i metîn yazdı.
Amasya’da hulefâsı vardır. Bunlardan biri Amasya meşâyih-i kirâmından İmâmzâde eş-
Şeyh Hayreddîn Hızır Îcâdî Efendi’dir. [170] Mahdûmu Şemseddîn Mehmed Efendi de
fuzalâdan olup 993’de vefât etdi. Molla Arab, esnâ-yı Zikrullâhda raks ve deverânın harâm
olduğuna dâ’ir yazdığı mektuba fâzılâne ve müskitâne cevâb verdi.

Cemâleddîn Mehmed Çelebi-Molla Çelebi
Amasyalıdır. Şeyhülislâm Amasyalı Zenbilli Alâaddîn Alî Efendi bin Kemâleddîn
Ahmed Çelebi bin Mehmed Çelebi bin İbrâhim Çelebi bin Mehmed Çelebi bin Mevlânâ
Fahreddîn İlyâs Çelebi bin Cemâleddîn İbrâhim Aksarâyî mahdûmu ve amcazâdesi eş-Şeyh
Cemâleddîn Çelebi Halîfe’nin kerîmezâdesidir.
894’de Amasya’da doğdu. Mukaddimât-ı ulûmu pederinden gördü. Bâ’dehû Tâcîzâde
Sa’dî Çelebi’den ve pederinin tilmîz-i-hâssı Amasyalı Kara Sâlih Efendi’den ikmâl-i tahsîl edib
ders-i âm oldu.
Esnâ-yı tedrîsinde devr-i medâris-i mu’tâde ederek Sahn müderrisi oldu. 944 senesi
şevvâlinde Amasya kâdısı olup vatanına geldi. Amasya vâlîsi Şehzâde Sultân Mustafa’nın
mu’allimi Kal’acıklı Seyrek Muhyiddîn Mehmed [171] Efendi’nin 947’de vefâtı üzerine
mu’allim olacağını umardı.
Sultâniyye-i Merzifon müderrisi Hayreddîn Hızır Efendi’nin Şehzâde mu’allimi olarak
Amasya’ya gelmesinden pek ziyâde müte’essir oldu. Şehzâdenin arzûsu hilâfında olarak
Amasya kâdılığından isti’fâ edib Mısır’a gitdi.
Orada bir müddet Arab usûlü üzere tedrîs-i ulûm edib sonra Mansûre ba’dehû Reşîd
kâdısı oldu. Buradan da isti’fâ edib altmış akçe ile ihtiyâr-ı tekâ’üd ederek 968’de vefât etdi.
Mısır’da medfûndur.
Fâzıl, usûlî, edîb, gâyet sâlih, afîf idi. Sanâdîd-i ulemâyı gücendirdiğinden terakkî
edemedi. “Enderûn defteri”nde görüldüğü üzere mahdûmları Mehmed, Mustafa, Ahmed
Çelebilerdir. Mehmed Çelebizâde Abdulbâkî Efendi diyâr-ı Mısriyyede kâdı iken 1010’da vefât
etdi.

Cemâleddîn Mehmed Şâh Efendi-Şeyh İmâdzâde
Amasyalıdır. Sultân Bâyezîd hâfız-ı kütübü ve Amasya müftüsü Musliheddîn Mûsa
Çelebi bin Mûsa Çelebi bin Bâyezîd Çelebi bin [172] eş-Şeyh İmâd’ın mahdûmudur.
Pederinden ahz-ı ulûm ederek ders-i âm ve irtihâlinde Sultân Bâyezîd kütübhânesi hâfız-ı
kütübü oldu.
Ba’dehû Hızır Paşa müderrisi olup tedrîs-i ulûma bezl-i himmet ederek Hüseyniye
müderrisliğine ta’yîn edildi. Buradan livâlara kâdı olup 958’de Trabzon kâdısı görüldü.
Ba’dehû Halfet Gâzi medresesiyle ihtiyâr-ı tekâ’üd edib 970’te vefât etdi. Pederinin yanında
medfûndur. Kibâr-ı kudâttan idi.

523
528