Page 546 - 6-8
P. 546
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Çaruk Şâh-el-Hâc Emîr Sârimeddîn
Amasya ümerâsından Sâlih Bey bin İlyâs Bey’in mahdûmudur. Sipâhî meşâhîrinden olup
Samsun ve Sinop’un fethinde fevka’l-âde yararlığı görüldüğünden ümerâdan oldu.
Amasya vâlîsi Emîr Mübârizeddîn Halîfe Gâzi’nin zamân-ı gaybûbetinde vâlî kâ’im-
makâmı ve bir müddet Amasya cândârı olup Baba İshak Kefersûdî isyânında vefât etdi. Şüc’ân-
ı ümerâdan olup Amasya’da mahallesi vardır.
Amasya’da Hacı Çaruk Mahallesi, Hacı İlyâs Mahallesi’nin garbında kâ’in bir mahalle-i
kâdime olduğu Yakut Paşa vakfiyesinden anlaşıldı. Burada emîr-i müşârün-ileyhin bir mescidi
var idi. Bunun yerine Yörgüç Paşa’nın câmii ve imâreti binâ edildi.
Çakır Bey-Şarabdâr
Amasya vâlîsi Şehzâde Sultân Ahmed’in kölesidir. Beyler Sarâyı’nda küçük yaşından
beri hüsn-i terbiye görüp Şehzâdenin şarabdârı, ba’dehû havâss-ı kurenâsından oldu. 918’de
şehzâde-i müşârün-ileyhin i’dâmında menkûben vefât etdi. Nâfizü’l-kelîm bir kimse idi.
Çakır Ağa-Kethüdâ
Amasyalı Hacı Beyzâde Mehmed Paşa’nın kölesidir. Müşârün-ileyhin dâ’iresinde terbiye
görüp ağalarından oldu. Ba’dehû sipâhî olup Amasya kethüdâyeri olarak ta’ayyün etdi. Eşkiyâ
ve Abaza muhârebâtında devlet tarafdârı [220] olarak hizmetler eyledi.
Sonra Dizdâr Sinan Ağazâde Mehmed Paşa’nın dâ’iresine girip bölük-başı, ba’dehû
kethüdâsı oldu. Revân ve Bağdad muhârebelerinde isbât-ı vücûd edib 1049’da vefât eyledi.
Şecî’, iş-güzâr idi. Evlâdına “Çakıroğulları” dendi. Bunlardan Hasan Ağa ma’rûfdur.
Çâkerî Ahmed Çelebi-Handân Ağazâde
Amasyalıdır. Üçler Mahallesi’nde câmi-i şerîfi olan Sa’dî Çelebi kölesi ve dâmâdı
Handân Ağazâde Abdulbâkî Ağa’nın oğludur. Ulemâdan tahsîl-i ma’ârif edib Müderris Abdî
Efendi’nin niyâbetinde kâtibi oldu.
Ba’dehû Amasya hâsları kâtibi olup tûl-i müddet bu me’mûriyyetinde devâm ederek
1121’de vefât etdi. Erbâb-ı ma’ârifden şâir, hoş-sohbet muhibb-i hânedân-ı risâlet bir zât-ı
sütûde-sîret idi. Birâderi Handân Efendi’dir.
Çavlı Bey-Emîr Sinâneddîn
Amasya Türkmenlerinden Tura Bey’in oğludur. İbtidâ sipâhî[221] olarak Rûm
gazâlarında ve Sinop ve Canik fütûhâtında yararlıklar gösterip sonra Canik emîri oldu.
Karadeniz sevâhili kumândânı olup Rûmlarla çarpışdı.
636’da Baba İshak’ın kıyâm ve isyânında kendisine iltihâk edecek Rûmları tenkîl ve
istîsâl ederek Hacı Mübârizeddîn Armağan Şâh’ın muvaffakiyyâtını teshîl etdi. Ba’dehû sâhib-
i a’zam Mühezzibeddîn Mes’ûd’un ma’iyyetine me’mûr olup Konya’ya gitdi. 641 sâlinden
sonra vefât eyledi. Meşâhîr-i ümerâdan idi. Mahdûmu Emîr Şücâeddîn Haydar Bey’dir.
Çerağ Bey-Yağlu Beyzâde
Amasyalıdır. Ümerâdan Yağlu Murâd Bey’in mahdûmudur. Evâ’il-i hâlinde gâyet güzel,
hüsn ü cemâli ekmel olduğu münâsebetle Âfitâbî gibi pek çoklarını derd-i aşkıyla giryân etmiş
ve Sultân Bâyezîd-i Sânî Amasya’da vâlî iken sarâya almışdı.
Beyler sarâyında güzel bir terbiye gördü. Gürcüstân ve Uzun Hasan şâh muhârebelerinde
zaîm olarak isbât-ı vücûd edib göze girdi. Ba’dehû Alaybeyi ve Sultân [222]Bâyezîd Han’ın
cülûsundan sonra ma’iyyet-i pâdişâhî ümerâsından oldu.
540
545

