Page 581 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 8
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

1124’de Abdullah Efendi’nin meşîhat-ı sânîyesinde altmışlı pâyesiyle Karahisâr-ı Şarkî
kazâsına ta’yîn edildi. Ba’dehû Kayseriyye mollası 1133’de Amasya kâdısı olup 1134’de infisâl
ederek 1135 gurre-i muharreminde Amasya meclis-i a’yân re’îsi oldu.
Ba’dehû Sivas kâdısı ve 1138’de Îrân harbi i’âne meclisi re’îsi olup hizmet ü istikâmetine
binâ’en 1141’de feth edilen Tebrîz mollası oldu. 1143’de avdet edib 1147’de Diyarbekir
mollası olup 1149’da ma’zûlen geldi. 1151’de Dârü’l-Hadîs-i Osmân Çelebi müderrisliği ile
mütekâ’id olup 1163’de vefât etdi.
Âlim, sâlih, servet ü sâmâna mâlik, tarîk-i istikâmete sâlik, nâfizü’l-kelim, a’yân-ı
ulemâdan bir zât-ı sütûde-simât idi. “Hacı Hüseyin Efendi”demekle meşhûrdur. [339]
Mahdûmları el-Hâc Ahmed, Mehmed Emîn Efendilerdir.

Hüsâmeddîn Paşa-Müftüzâde
Amasyalıdır. Çavuşân-ı dergâh-ı âlînin yedinci bölüğünde mukayyed Amasyalı Alî Ağa
bin Hüsâm Ağa bin Alî Çelebi bin Müftü Yahyâ Efendi’nin mahdûmudur. Pederinin 1186
senesi recebinde irtihâli üzerine dergâh-ı âlî çavuşânından olup aynı bölüğe kayd edildi. 1198
târîhli Enderûn defteri’nde ağayân sırasına “Hüsâm Alî Amâsiyye” diye künyesi yazılı görüldü.
Cülûsundan mukaddem Sultân Selîm Han-ı Sâlis’in hizmetine girip kendisini
sevdirdiğinden 1203’de taht-ı Osmânîye cülûs edince kahvecibaşı olup silahdâr-ı şehriyârî
derecesinde bir nüfûz u i’tibâr kazandı. İkbâlini müteneffizân-ı asr çekemediğinden 1207 senesi
muharreminin ikisinde vezâretle Bosna vâlîsi olup İstanbul’dan uzaklaşdırıldı.
Çünkü Sadr-ı a’zam Melek Mehmed Paşa bunun sadârete geleceğinden endişe ediyordu.
Bunun için Bosna’da vücûduna lüzûm-ı kavî gösterilerek Sultân Selîm-i Sâlis iknâ edilmişti.
Bosna’da zuhûr eden karışıklığı müdebbirâne [340] hareket ederek bastırdı.
1209 senesi şevvâlinde Hotin vâlîsi olup Besarabya’ya gitdi. Orada Ruslar’la
Rûmenler’in çevirdikleri entrikayı keşf ederek Eflak ve Boğdan voyvodalarını tazyîke başladı.
Bundan dolayı 1211’de Selânik vâlîliğine nakl edildi. 1212 senesi cumâdelûlâsında dâr-ı
bekâya irtihâl etdi.
Sâdık, müdebbir, afîf bir vezîr idi. Mahdûmu Mehmed Bey dergâh-ı âlî kapıcı-
başılarından olup 1258’de vefât etdi. Bunun evlâdından İsmâ’îl Hakkı Bey, Hacı Velî Ağa’nın
kerîmezâdesi olup 1273 senesi cumâdelâhiresinde vefât etdi. Haydar Paşa’da medfûndur.
Kuşadalı İbrâhim Efendi Hazretleri’nden münîb idi. Hacı Velî Ağa da Amasyalıdır.

Hüsâmeddîn Hüseyin Dede Efendi -Hâcızâde
Amasyalıdır. Amasya Mevlevî-hânesi dedegânından Mehmed Dede bin Sa’îd İbrâhim
Dede’nin mahdûmu ve eş-Şeyh Ahmed Dede Efendi’nin yeğenidir. Amcasından ilm ü edeb
tahsîl edib Mesnevî-hân oldu. [341]
1208’de ammizâdesi Feyzullâh Dede’nin ref’iyle Mevlevî-hâne şeyhi olduysa da diğer
ammizâdesi es-Seyyid Mehmed Kâmî Dede’nin teşebbüsâtıyla 1209’da azl edilip İstanbul’a
gitdi. Orada meşîhatın uhdesine tevcîhi için uğraşırken 1217 sâlinde vefât etdi. Mahdûmları es-
Seyyid Mehmed, Hasan, Alî Rızâ Dedelerdir.

Hüsâmî Abdurrahmân Çelebi-Aşağı Pîrler 251

Hasan Gâzi -Emîr Hüsâmü’d-Devle
Amasya ve Sivas hükümdârı Melik Dânişmend Ahmed Gâzi’nin atabegi ve ser-askeri
Emîr Nâsırü’d-Devle İltekin Gâzi bin Abdurrahmân Artukî mahdûmudur. Melik İsmâ’îl Gâzi

251 Kubâ’da medfûn Şeyh Hüsâmeddîn Hüseyin Efendi’nin mahdûmu ve Hazret-i Pîr İlyâs’ın kerîmezâdesidir.
Terceme-i hâli cild 7, sahife 609’da yazılıdır.

575
580