Page 582 - 6-8
P. 582
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
devrinde nâ’il-i emâret olup müşârün-ileyhin irtihâlinde mahdûmu Melik Sunkur Gâzi atabegi
oldu.
540’da Sultân Mes’ûd-ı Selçukî’nin Amasya’yı istilâsında müşârün-ileyhin ümerâsından
olup çiftliği olan Saz karyesini evlâdına vakf ederek 550 sâlinden sonra vefât etdi. Bu çiftliğe
Emîr Hasan alanı, Sâz mâlikânesi dendi. Meşâhîr-i ümerâdan idi. Mahdûmları Şerefeddîn
Mehmed Pervâne ile Alâaddîn Alî Bey’dir. Birâderi Sehmü’d-Devle Hüseyin Gâzi’dir. [342]
Hasan Baba-eş-Şeyh Ebu’l-Mehâmid Nûreddîn
Amasyalıdır. Baba İlyâs-ı Horasânî birâderi Behlül baba bin Alî bin Ahmed Horasânî
mahdûmudur. Amcasının hânkâhında terbiye görüp ilm ü edeb tahsîlinden sonra bir müddet
silk-i kudâta girdi. Kasabât u bilâda kâdı oldu.
Ba’dehû meslek-i kazâyı terk ederek birâderi Hüseyin Baba’nın Suşehri’ne irsâlinde
Hânkâh-ı Mes’ûdî şeyhi olup nüfûz u i’tibârı artdı. 670 sâline doğru vefât etdi. Âlim, kâmil bir
baba-yı âlim idi.
Hasan Çelebi-Mevlânâ Nûreddîn ez-Ziyârî
Amasya’nın Ziyâre Mahallesi’nden Alî mahdûmudur. Amasya fuzalâsından ahz-ı ulûm
ederek ders-i âm-ı meşhûr olup sonra Halfet Gâzi müderrisi ve 713’de sadrü’l-ulemâ’ ve müftî-
i be-nâm görülüp sonra vefât etdi. Kibâr-ı ulemâ ve fuzalâdan idi. Birâderi Mevdûd bin Alî ez-
Ziyârî’dir.
Hasan Bey-Emîr İzzeddîn Gâzi
Amasya ümerâsından Mehmed Bey bin Aydın Bey bin Alî Bey bin Emîr Hasan Gâzi bin
İltekin Gâzi’nin mahdûmudur. Sultân [343] Kılıçarslan-ı Râbi’ devrinde nâ’il-i emâret olup
Mısır harbine iştirâk etdi. Birçok vekâyi’-i harbiyyede bulunduktan sonra 715 senesi şevvâlinde
vefât etdi. Seng-i mezârı Üçler kabristânında görüldü. Mahdûmu Alâaddîn Alî Bey’dir. Sâz
malikânesi mutasarrıfı idi.
Hasan Bey-Emîr Şeyh İzzeddîn
Amasyalıdır. Emîrü’s-Sevâhil Şücâeddîn Hâbil Bey bin Bedreddîn İbrâhim Bey bin Tuli
Bey bin Türkânşâh bin emîr-i kebîr Güdül Bey’in mahdûmudur. Pederinin irtihâlinden sonra
züamâdan olup Sultân Gıyâseddîn Mes’ûd-ı Selçukî hizmetinde bulundu.
Müşârün-ileyhin hal’inden sonra Amasya’da subaşı olup Sultân-ı müşârün-ileyhin tekrâr
cülûsunda nâ’il-i emâret olarak Amasya cândârı oldu. 708’de Sultân Mes’ûd’un irtihâli üzerine
i’lân-ı istiklâl eden Amasya emîri Alakuşoğlu Şemseddîn Ahmed Bey’in aleyhdârlarıyla
birleşerek 712’de mûmâ-ileyhi öldürüp Sultân Mes’ûd’un şehzâdesi Sultân Tâceddîn
Altunbaş’ı Amasya Simresi’nde tahta iclâs eyledi.
Bunun üzerine Sivas vâlîsi olup gitdi. Şu vekâyi’ [344] Anadolu nâzırı İşboğa Noyin’in
emr ü tasvîbi ile cereyân etmiş olduğundan 716 senesi zilhiccesinde Sultân Altunbaş’ı ha’l edib
i’lân-ı istiklâl etdiği esnâda Sivas emâretinde kaldı.
717 senesi cumâdelûlâsında Emîr Çobanzâde Timurtaş Bey’e Sivas eyâleti tevcîh
edildiğinden büyük bir kuvvetle gelen vâlî-i müşârün-ileyhe teslîm-i vilâyet edib ümerâsından
oldu. Mu’ahharan kerîmesini Timurtaş Bey’in mu’temedi olan meşhûr Eretna Bey’e verip
mevki’ini te’mîn eyledi.
Timurtaş Bey’in vilâyeti zamânında vezîr ve müsteşârı mesâbesinde nüfûz u i’tibârı olup
727 sâlinden sonra vefât etdi. Âlim, âdil, müdebbir bir emîr-i nâfizü’l-kelim idi. Mahdûmu
Amasya emîri meşhûr Zeyneddîn Tuli Han ve kerîmesi Süli Paşa olup dâmâdı Sivas hükümdârı
Sultân Alâaddîn Eretna Bey’dir. Kendisi ve evlâdı “Hâbil Oğulları”demekle meşhûr idiler.
576
581