Page 621 - 6-8
P. 621
Amasya Tarihi Cilt: 8
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Ba’dehû Amasya mübâya’acısı ve 1151’de Samsun emîni olup 1153’de istikâmeti
tebeyyün etdiğinden dergâh-ı âlî kapıcıbaşılığı ile taltîf edildi. 1156’da meclis-i a’yân a’zâsı ve
1158’de başa’yân olup Îrân harbine gitdi. 1161’de vefât etdi.
Meşâhîr-i a’yândan olup Çeribaşı câmi-i şerîfinin kıble tarafında kâ’in konağı mükellef,
sofrası küşâde, hânedân bir zât idi. Câmi-i şerîfin evkâfını tanzîm edib hayli nukûd vakf ederek
tevsî’ etdi. Mahdûmlarından el-Hâc Abdulbâkî, Mehmed Ağalar ma’rûftur.
Hasan Efendi-Ayıntâbîzâde el-Hâc
Amasya ulemâsından Ayıntâbî el-Hâc Mustafa Efendi’nin mahdûmudur. Pederinden ve
Çorumlu Hâfız es-Seyyid Mehmed Efendi’den ikmâl-i tahsîl edib ders-i âm oldu. Pederinin
irtihâlinde mahlûlünden Fîrûz Ağa medresesi müderrisi olup Havza’ya vazîfesi başına
gitmediğinden uhdesinden [473] müderrislik ref’ edildi.
Çünkü servet ve gınâsı ve ticâretle iştigâli olduğundan Amasya’dan ayrılmamışdı.
Mükerreren hâciyân ve a’yân meclislerine a’zâ olarak a’yân-ı memleket sırasına girdi.
Ahyânen Şâmîce Mahallesi mescidinde halka va’z ü nasîhat ve talebe-i ulûma kütüb-i
edebiyye tedrîs ederdi. 1163 senesi evâ’ilinde vefât etdi. A’yân-ı ulemâdan, hânedân olup ulûm-
ı edebiyyede mâhir idi. Evlâdı Ayıntablıoğulları vardır.
Hasan Paşa-Hacı Kâsımzâde es-Seyyid
Amasyalıdır. Gümüşlüzâde Mahallesi eşrâfından Hacı Kâsım Ağazâde es-Seyyid
Mehmed Ağa bin es-Seyyid Hüseyin Ağa’nın mahdûmu ve Tatar ağası es-Seyyid Ömer
Ağa’nın birâderidir. Vüzerâdan Amasyalı Kapucızâde el-Hâc Ahmed Paşa’nın hâsekiliğinde
Enderûn-ı hümâyûna girip Baltacılar ocağına kayd edildi.
Orada hüsn-i terbiye görüp Dâmâd İbrâhim Paşa’ya yazıcılığında intisâb ederek
sadâretinde terakkî edib 1137’de Baltacılar kethüdâsı ve 1141’de Sultân Ahmed Han-ı Sâlis’in
kerîmesi Zeyneb Sultân kethüdâsı olarak temâyüz etdi.[474]
1143 senesi rebîülâhirinde Dâmâd İbrâhim Paşa’nın katli vak’asında ihtifâ edib Sultân
Mahmûd Han-ı Evvel’in cülûsunu müte’âkib Amasya’ya i’zâm ve bir müddet sonra Hüseyin ve
Fîruz Ağaların vakfı tevliyetiyle çerağ edildi.
1147’de afv ü ıtlâk edildiğinden İstanbul’a gidip Zanalızâde es-Seyyid el-Hâc Ahmed
Paşa’ya intisâb etdi. Nişâncılığında dergâh-ı âlî kapıcıbaşılarından olup 1152’de paşa-yı
müşârün-ileyhin sadâretinde kapıcılar kethüdâsı oldu.
1153 senesi cumâdelâhiresinde Amasya’nın Geldiklan ve Turhal nâhiyelerinde zuhûr
eden Kürd eşkiyâsının tenkîl ü istîsâline me’mûren Amasya’ya geldi. Eşkiyânın def’ ü
istîsâlinde muvaffak olduğundan sene-i mezbûre zilhiccesinin yirmisinde bâ-rütbe-i mîr-i
mîrânî Karahisâr-ı Şarkî sancâğı mutasarrıfı oldu.
1155 senesi evâ’ilinde Çankırı, 1157’de Canik, 1161’de sânîyen Karahisâr-ı Şarkî
sancâklarına mutasarrıf olup 1162 senesi cumâdelâhiresinin dokuzunda Amasya mutasarrıfı
olarak Îrân harbine me’mûr oldu. 1163 senesi gurre-i muharreminde [475] Karahisâr-ı Sâhib
sancâğı mutasarrıfı olduğu hâlde 1164 senesi saferinde vefât etdi. Mahdûmları es-Seyyid Alî
Beyle Ömer Paşa’dır.
Hasan Ağa-Peçelizâde el-Hâc
Amasyalıdır. 1108’de maktûlen vefât eden sâbıkü’t-terceme Hasan Paşa’nın
mahdûmudur. Pederinin katlini müte’âkib doğduğundan adına Hasan dendi. Büyük birâderi el-
Hâc Osmân Bey’in himâyesinde büyüdü.
Ba’dehû Ömer Paşazâde el-Hâc Osmân Bey’in dâ’iresine girip baş a’yânlığında
hazînedârı oldu. 1134’de efendisiyle beraber Mısır’a gidip orada Osmân Bey’in emîrü’l-
haclığında Hicâz’a beraber gitdi. Avdette mîr-i mûmâileyhin kethüdâsı olarak hayli servet ü
sâmân edindi.
1158’de Hacı Osmân Bey’in Amasya’ya avdetinde beraber gelip 1160 intihâbında a’yân
meclisine a’zâ oldu. 1165 senesi evâhirinde vefât etdi. Pervâne Bey Mahallesi eşrâfından
615
620