Page 626 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Hasan Efendi-Vâ’izzâde
Enderûn câmii vâ’izi Hâfız Alî Efendi’nin oğludur. Pederinin vefâtında birâderi Hâfız
Abdullah Efendi ile Câmi-i Enderûn vâ’izi oldu. 1205 muharreminde va’ziyyesinden ferâgat
edib birâderine tevcîh edildi. Ba’dehû vefât etdi. Ulemâdandır.

Hasan Dede Efendi-es-Seyyid Mevlevî Şeyhi
Amasyalıdır. Hâcızâde Mehmed Dede bin Hasan bin Hacı Mehmed Çelebi mahdûmudur.
Amasya Mevlevî-hânesi şeyhi es-Seyyid Gavsî Dede Efendi’nin riyâzet-hânesinde tefeyyüz
edib âdâb-ı tarîkatı, edebiyât-ı Fârisiyeyi öğrendi. [490]
1169’da pederinin intikâli üzerine Şeyh Cû’î vakfı mütevellîsi ve ba’dehû mesnevî-hân
olup 1190’da Amasya mutasarrıfı olan Caniklizâde Mikdâd Ahmed Paşa’ya çattı. Bunun
nüfûzu sâyesinde 1194’de ref‘ edilen Feyzullâh Dede Efendi’nin yerine Amasya Mevlevî-
hânesi şeyhi oldu.
1202’de Mikdâd Ahmed Paşa’nın idâresinden Amasya sancâğı kurtarıldıkta Feyzullâh
Dede Efendi’nin teşebbüsâtıyla 1204’de meşîhatten azl edildi. On bir yıl kadar uzlet-hânesinde
imrâr-ı evkât edib 1215’de vefât etdi. Mümtezic, edebiyâta âşinâ idi. Mahdûmları es-Seyyid
Mehmed, Hüseyin Dedelerdir.

Hasan Bey-Yörgüç Paşazâde es-Seyyid el-Hâc
Amasya a’yânından es-seyyid el-Hâc Ahmed Bey bin el-Hâc Ömer Bey bin el-Hâc
Osmân Bey’in mahdûmudur. 1197’de pederinin fevtinde Yörgüç Paşa vakfına mütevellî olarak
meclis-i a’yan a’zâsı ve bir def’a hâcıbaşı oldu. 1216 senesi şevvâlinin onuncu günü vefât etdi.
Hânedân âlî-himmet, sahî bir zât idi. Oğulları es-Seyyid Ömer, Osmân, Hüseyin Beylerdir.
[491]

Hasan Efendi-Canîkli es-Seyyid el-Hâc
Samsun’un Canik nâhiyesinden Halîl Efendi bin Ahmed bin Îsâ mahdûmudur. “Îsâzâde”
demekle meşhûrdur. Amasya’da Çelebizâde el-Hâc Hüseyin ve Ürgüblü el-Hâc Ahmed
Efendilerden ikmâl-i tahsîl edib ders-i âm oldu.
1198’de Sultân Bâyezîd câmii kürsî şeyhi olup 1214’de Caniklizâde Tayyâr Mahmûd
Paşa’nın zulmüyle Samsun’a nefy edilen Sultân Bâyezîd medresesi müderrisi es-Seyyid el-Hâc
Osmân Efendi’nin yerine Sultân Bâyezîd medresesi müderrisi oldu.
Fakat bu müderrisliği kabûlde hayli tereddüd edib sonra bi’l-mecbûriyye kabûl etdiyse de
1216’da vefât etdi. Medrese eski sâhibine verildi. Fâzıl, fakîh, ulûm-ı âliyyede bârî, müttakî,
hadîs u tefsîrde mâhir olduğu “El-Mecmû”da yazılıdır.

Hasan Ağa-Kolçakoğlu el-Hâc
Amasya züamâsından Yüzbaşı Alî Bey bin Kolçak Hasan Ağa’nın oğludur. Gençliğinde
yeniçeri olup tedrîcen terakkî ederek alemdâr oldu. Ba’dehû mükerreren Amasya serdârı [492]
ve 1203’de Rus muhârebesinde yararlığı görüldüğünden Turnacıbaşı oldu.
Avdette yine mükerreren Amasya serdârı olup 1217’de vefât etdi. Meşâhîr-i zâbitândan
ve yeniçeri sanâdîdinden bir kimse idi. Oğlu Hâfız Mehmed Ağa 1239’da vefât etdi. Bunun
oğulları Çavuş Ahmed Ağa Ahıska harbinde 1244’de ve Sâlih Ağa Nizib muhârebesinde
1254’de ve el-Hâc Alî Ağa da 1262’de vefât etdi. Bunlara “Kolçakoğulları” dendi.

Hasan Bey-Cânikli-zâde
Esbak Amasya mutasarrıfı Mikdâd Ahmed Paşa bin Canikli el-Hâc Alî Paşa bin Ahmed
Ağa’nın mahdûmudur. 1190’da Amasya’da doğdu. 1202’de pederi Amasya’dan kaldırıldığı
esnâda beraber gidip 1206’da i’dâm edildikte amcası Battâl Hüseyin Paşa’nın yanına geldi.

620
625