Page 631 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 8
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Hasan Paşa-Akbaşzâde
Merzifonludur. Oranın eşrâfından Akbaşoğlu el-Hâc Mehmed Ağa’nın mahdûmudur.
Hasbâğçe’de bostancı ocağına girip enderûn terbiyesi gördü. Ocağında tefeyyüz ederek hasekî
oldu.
1215 senesi cumâdelâhiresinde Edirne Bostancı-başısı olup 1216 senesi cumâdelûlâsında
azliyle Serbestoğlu Mehmed Ağa ve ba’dehû Tekirdağlı Osmân Ağa Edirne Bostancıbaşısı
oldukta dergâh-ı âlî müteferrikalarından oldu.
Ba’dehû 1231’de sânîyen Edirne Bostancısı olup 1233 târîhli cemâ’at-i müteferrikân-ı
dergâh-ı âlî defterinde “Hasan Merzifon Ser-bostan-ı Bâğçe-i Edirne” diye yazılı görüldü.
1234’de bâ-rütbe-i mîr-i mîrânî Kayseriyye mutasarrıfı oldu.
1236 senesi cumâdelâhiresinde vezâretle İnebolu muhâfızı ve şa’banında İzmir vâlîsi olup
sonra [508] İğne Adası ve havâlîsi muhâfızı oldu. Fakat muhâfazada muvaffak olamadığından
1238’de Edirne civârındaki çiftliğinde ikâmete me’mûr olup 1242 senesi şa’banında vefât etdi.
Müdebbir, gayûr bir vezîr ise de sonunda muvaffakiyet gösteremedi. Külliyetli deyni kaldı.

Hasan Efendi-Ziyâreli el-Hâc
Amasya’nın Ziyâre Mahallesi’nden Mahmûd’un oğludur. Allâme Ürgüblü el-Hâc
Ahmed Efendi’nin tilmîzi olan Mar’aşlı el-Hâc Mahmûd Efendi’den ikmâl-i tahsîl edib ders-i
âm oldu.
Diğer ders-i âm ve Ayşe Hâtun vâkfı mütevellîsi İnepazarlı es-Seyyid Hasan Efendi bin
el-Hâc Ömer bin Resûl 1244’de yek-diğerini müte’âkib vefât etdi. Es-Seyyid Hasan Efendi’nin
mahdûmu es-Seyyid el-Hâc İsmâ’îl Hakkı Efendi’nin tercemesi yukarıda yazıldı.

Hasan Ağa -Hâcıoğlu es-Seyyid el-Hâc
Amasya eşrâfından Hacı Efendizâde es-Seyyid el-Hâc Mustafa Ağa’nın mahdûmudur.
Yeniçeri, alemdâr, mükerreren Amasya yeniçerilerine serdâr olup Rus harbinde turnacıbaşı
oldu. 1238’de beşinci def’a serdâr olup 1239 [509] vak’asında Mihaliç’e ve avdetinden sonra
1241 zilka’desinde ocağın ilgâsında Ankara’ya nefy edildi. 1244’de orada vefât etdi.

Hasan Ağa-Deli Tatar
Kırımlıdır. Bâğçesarây halkından Mustafa’nın oğludur. Küçük yaşında pederiyle beraber
Merzifon’a gelip tavattun etdi. Cür’et ve cesâretiyle temâyüz edib Merzifon voyvodası
Abdullah Ağa’ya intisâb ederek kethüdâsı oldu.
1224’de Rus muhârebesinde yararlıkları görüldüğünden dergâh-ı âlî gediklilerinden oldu.
Ba’dehû Yergöğü muhafızı Hâfız Alî Paşa ma’iyyetine me’mûr olup Merzifon gönüllü başbuğu
olarak 1228’de oraya gitdi. Yararlıklarına binâ’en avdetinde Merzifon voyvodası oldu.
1242’de ma’iyyet-i mevcûdesiyle Rûmeli harbine me’mûren İstanbul’a gidip resm-i geçit
icrâsında Sultân Mahmûd-ı Sânî’nin mazhar-ı takdîri oldu. Dergâh-ı âlî kapıcıbaşılığı rütbesiyle
taltîf edildi. Avdetinde husemâ-yı ikbâli hâssaten Nezîr Ağa tarafından hânesi muhâsara edilip
1244’de [510] ifnâ edildi.
İdâre-i umûra vâkıf, dîndâr, bahâdır, şedîd, cür’et-kâr idi. Oğulları el-Hâc Abdullah,
Halîl, Kâsım Beylerdir. Hacı Abdullah Beyzâde Süleyman, Sâlih Beyler Merzifon eşrâfından
idiler. Süleyman Beyzâde Mehmed Ağa ve Sâlih Beyzâde Alî, Hüseyin Efendilerle erkân-ı harb
mîrâlâylarından esbak nâfi’a vekîli Ömer Feyzi Bey’dir.
Hacı Halîl Bey’in oğulları Mehmed, Ebûbekir, Feyzullâh Ağalar olup Feyzullâh Ağa’nın
oğulları İbrâhim, Alî Osmân, Hasan ve İbrâhim Ağa’nın oğulları ulemâdan merhûm Hâfız
Abdurrahmân Efendi ile zâbitân-ı askeriyyeden Mustafa Bey’dir. Bunlar Merzifon’da büyük
bir â’iledir.

625
630