Page 617 - 6-8

Amasya Tarihi Cilt: 8
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Hasan Efendi-Ece Sultân Tekkesi Şeyhi
Varaylıdır. Hüseyin bin İbrâhim oğludur. Amasya’da tahsîl-i ulûm edib ders-i âm olduğu
esnâda Amasya’nın [458] eski kazâ merkezi olan Varay kasabasında Ece Sultân tekkesi ve
imâreti şeyhliği inhilâl etdiğinden 1099’da mezkûr tekke şeyhi ve vakfı mütevellîsi oldu.
Aralıkta “evlâd-ı vâkıftanım” diyerek tevliyete müdâhale eden sipâhî meşâhîrinden
Osmân Ağa’nın müdâhalesini def’ ederek otuz sekiz yıl kadar mütevellî, şeyh ve kazâ müftüsü
olduğu hâlde 1139 senesi şevvâlinde vefât etdi. Ulemâdan zî-nüfûz bir şeyh idi.
Mahdûmları Hâfız Hüseyin, İbrâhim Efendilerdir. Hâfız Hüseyin Efendi pederinin
mevki’ini işgâl etdiyse de sene-i mezbûre zilhiccesinde vefât edib oğulları İsmâ’îl, Osmân
Efendiler tevliyete mutasarrıf oldu. İsmâ’îl Efendi 1149’da ve Osmân Efendi 1178’de vefât
etdi.
Bunları ta’kîben eş-Şeyh Ömer Efendi bin İbrâhim Efendi bin eş-Şeyh Müftü Hasan
Efendi mütevellî ve şeyhi olup 1191’de vefâtıyla oğulları es-Seyyid Mehmed, Ahmed, Halîl,
Alî Efendilere müştereken tevliyet-i mezkûre tevcîh edildi.
Es-Seyyid Mehmed Efendi 1221’de vefât edib mahdûmu Mehmed Sa’îd [459] Efendi ve
birâderi Halîl Efendi’de 1221’de vefât edib büyük mahdûmu Osmân Efendi hisselerine
mutasarrıf oldu. Bunun diğer mahdûmundan hafîdi Şeyhülislâm Amasyalı Kara Halîl Efendi
bin Mustafa bin Halîl Efendi’dir.
Es-Seyyid Ahmed Efendi 1230’da vefât edib oğulları Ömer, Mustafa, Abdullah ve es-
Seyyid Alî Efendi de 1250’de vefât edib oğulları İbrâhim Efendiler tevliyet ve meşîhat
cihetlerine mutasarrıf olmuşlardır.

Hasan Ağa-Topcuzâde El-Hâc
Amasya’nın Gümüşlüzâde Mahallesi eşrâfından ve Sipâhî a’yânından el-Hâc Mehmed
Ağa bin kethüdâ-yı sadr-ı âlî Sâlih Ağa bin Ahmed Ağa bin Topçu Mehmed Ağa mahdûmudur.
Sipâhî olup hidemât-ı harbiyye ve mîriyyede istihdâm edilerek Ammîzâde Mehmed Paşa’ya
intisâb etdi.
Müşârün-ileyhin vezâretinde kethüdâsı olup hayli nüfûz u i’tibâr kazandı. 1128 senesi
evâ’ilinde paşası i’dâm edildikte Amasya’ya gelip sonra Hicâz’a gitdi. Avdette hâciyân ve
a’yân meclislerine a’zâ olduğu hâlde 1141 senesi [460] evâhirinde vefât etdi.
Amasya a’yânından hânedân bir kimse idi. Oğulları Mustafa, Mehmed, Sâlih Ağalar
ma’rûftur. Mustafa Ağazâde yeniçeri serdârı Hâfız el-Hâc Abdurrahmân Ağa 1219’da vefât
etdi. Bunun birâderzâdesi Mehmed Ağa’nın mahdûmu el-Hâc Sâlih Ağa’dır. Bunun
mahdûmları Mehmed Münîb, Halîl Beyler Amasya eşrâfından idiler. Bunların evlâdı çoktur.

Hasan Efendi-Şehzâde Hâfız
Amasya’da Ahî Sa’deddîn tekkesi Şeyhi Mehmed Efendi’nin oğludur. Torumtay vakfı
mütevellîsi Dursun Beyzâde İbrâhim Bey bin Mehmed Bey’in kerîmezâdesi olduğu
münâsebetle pederinin vefâtında birâderi Abdurrahmân Efendi’yle beraber Torumtay vakfına
mütevellî ve Ahî Sa’deddîn zâviyesi şeyhi oldu.
Fakat İbrâhim Bey’in diğer kerîmezâdelerinden olan Gürcüzâde İsmâ’îl ve İbrâhim
Beylerle teyzezâdesi Hasan Ağa’nın tevliyet da’vâlarıyla yıllarca uğraşdı. Gâh mütevellî, gâh
merfû’ olarak 1142 vak’asında vefât etdi. Mahdûmu Hâfız Mehmed Efendi’dir. [461]

Hasan Efendi-İmâm-ı Sultânî el-Hâc
Lâdiklidir. Seyyid Hüseyin Efendi tekkesi şeyhi Mehmed Efendi’nin mahdûmu ve İmâm-
ı Sultânî Lâdikli Hâfız Alî Efendi’nin hemşîrezâdesidir. İstanbul’da dayısı Hâfız Alî Efendi’nin
hücre-i terbiyesinde hıfz-ı Kur’ân ve ahz-ı vücûh-ı kırâ’at etdi.
Tahsil-i ulûm edib Ayasofya ders-i âmı olduğu esnâda inhilâl eden Ayasofya câmii
hitâbeti hüsn-i savt ü edâsına ve hüsn-i hâline binâ’en uhdesine tevcîh edildi. 1103 senesi

611
616