Page 612 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 6-8. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Sâhib-i terceme Kürd Kara Bayram Ağa’nın geldiğini duydukta hazer ü ihtiyât üzere
hareket ederek yanına yanaşdırmadı ve me’mûr olduğu Bağdâd’a hareket etmek üzere şehir
hâricinde hazırlanan çadırlarda ikâmet etdi.
Bayram Ağa bu surette îfâ-yı vazîfe edemeyeceğini anladıkta ansızın paşanın çadırına
girip “hakkınızda fermân vardır” diyerek katle mübâşeret edeceği esnâda paşa çadırdan çıkıp
sekbân çadırlarına gitdi. Bayram Ağa da ta’kîb ve ibrâz-ı hiddet ü şiddet eylediğinden
levendlerden biri Bayram Ağa’yı kurşunla vurup öldürdü.
Es-Seyyid Hasan Paşa, vehâmet-i akîbetten dolayı derhâl tebdîl-i câme ederek gizlice
İstanbul’a cân atıp öteden beri âşinâsı olduğu Cânbâz Emîr’in hânesinde ihtifâ ve âkîbet-i hâle
intizâr etdi.
1115 senesi rebîülevvelinde İstanbul’da zuhûr eden ihtilâl esnâsında meydana çıkıp
erbâb-ı ihtilâl tarafından İstanbul [442] kâ’im-makâmı nasb edilerek ihtilâl fırkasını idâre
etmekte ibrâz-ı mahâret ve Sultân Ahmed Han-ı Sâlisin cülûsunu te’mîne bezl-i himmet etdi.
1115 senesi rebîülâhirinin üçüncü günü İkinci Sultân Mustafa Han’ın hal’iyle Üçüncü
Sultân Ahmed Han taht-ı Osmânî’ye cülûs edib Edirne’den İstanbul’a geldikte receb-i şerîfinin
on üçüncü günü defterdâr-ı şıkk-ı evvel olarak İstanbul’da kaldı.
Ancak defterdârlığı îcâb-ı maslahat kabîlinden olduğu cihetle 1115 senesi şevvâlinin
yirmi üçüncü günü Rûmeli vâlîsi 258 olarak İstanbul’dan ihrâc edilmekle beraber ihtilâl
esnâsında hüsn-i hareketi görüldüğünden rüfekâsı gibi i’dâm olunmayıp Sofya’da ikâmet etdi.
1116 senesi şa’banının yirmi beşinci günü Belgrad muhâfızı olarak Belgrad’a gidip 1117
senesi muharreminde sânîyen Rûmeli vâlîsi olarak Sofya’ya avdet ve orada inşâ etdirdiği sarây-
ı cesîmi sene-i mezbûre rebîülâhirinde vülâtın ikâmet-gâhı olmak üzere vakfetdi.
1118 senesi muharreminin on dokuzunda hasm-ı cânı olan Çorlulu Alî Paşa sadr-ı a’zam
oldukta gâyet ihtiyâtlı [443] hareket ve zulm ü ezâdan mücânebet etmekte idi. Çünkü Çorlulu
Alî Paşa, mukaddemen kendisinin ağaları tarafından i’dâm edilen Cellâd-başı Kürd Kara
Bayram Ağa’nın dâ’iresinde perverde olmuş uşağı idi.
Efendisinin intikâmını almak için bir tâkım zulm ü te’addîler isnâd ederek katl ü i’dâmını
Üçüncü Sultân Ahmed’e arz ve istîzân etdiği hâlde hakikât-i hâle vâkıf olan pâdişâh müsâ’ade
etmediğinden diğer ihtiyâle mürâca’at ederek müşârün-ileyhin diğer umûr-ı mühimmede
istihdâm edilmek üzere İstanbul’a celb ü da’vet edilmesine me’zûn oldu.
1119 senesi cumâdelâhiresinin evâ’ilinde İstanbul’a da’vet edildi. Vak’a-nüvîs Mehmed
Râşid Efendi diyor ki: “Lâkin Sadr-ı a’zam Çorlulu Alî Paşa hazretleri vezîr-i müşârün-ileyhin
kendüden emniyyeti olmadığın bildiğinden nâşî icâbetinde müsâra’ata bâ’is olmağiçin ba’zı
etrâfdan -Enderûn ağalarından kendüyü emniye-i harârete düşürecek ba’zı müferri’ kâğıtlar
irsâl etdirdi.
Fi’l-vâki’ bî-çâre Hasan Paşa sevdâ-yı mühr-i sadâret [444] ile icâbete isti’câl ve mâh-ı
mezbûrun on dördüncü günü âsitâne-i sa’âdete hatt-ı rihâl edib zâhir-i beyyin olan ba’zı ricâl
kendü ümniyye-i derûnuna takviyyet virecek mertebe ziyâretine tezâhüm itdiklerinden mâ’adâ
fürûht-cûy-ı kahr u tedmîri olan Sadr-ı a’zam Alî Paşa’nın desîsesiyle ba’zı mukarrebân-ı
dâ’ire-i hümâyûndan hafiyyeten kendüye gelen tezkirede vezîr-i a’zam sizi eyâlet-i Mısr ile
ib’âd kaydındadır. Zinhâr kabûl eyleme sana mühr virilmek karar-dâde-i tab’-ı hümâyûndur
deyu tahrîr ve bu ana dek gezdiği yerlerde müneccim ü ceffâr “nâmına dekkaklar sen bilâ şübhe
nâ’il-i mühr ü vezâret olacaksın” deyu ceyb ü dâmânını piştahte-i remmâl gibi evrâk-ı tebşîr
ile mâlâ-mâl itdiklerinden nâşî âsitâne-i sa’âdete vusûlünün haftasındaki mâh-ı mezbûrun yirmi
ikinci günüdür ba’de salâti’l-Cum’a sarây-ı sadr-ı a’zamiye da’vet olunub esnâ-yı sohbetde
baltacılar kethüdâsı gelip ikisini dahi huzûr-ı hümâyûna da’vet etmekle sadr-ı a’zam
hazretleriyle me’an sarây-ı hümâyûna varub mu’tâd üzere dârü’s-sa’âde ağası odasında celse-i

258 Burada vak’a-nüvîs Mehmed Râşid Efendi yanlış olarak “Defterdâr Firârî Hüseyin Paşa” diye kayd etmiş ise
de Hasan Paşa demektir.

606
611