Page 122 - 6-8
P. 122
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Olur ahmakların kalbi dilinde
Kalır âkılların sırrı dilinde
Sen olmayıcak anı setre kâdir
O sırra ola mı hiç kimse sâtir
Velehu
Râz-dâr olur egerçi yara yâr
Sana senden özge olmaz râz-dâr
Râzını nâdân odur kim gayra der
Ba’de-zân eydür ki olma perdedir
Çünkü kendi sırrına mahrem degil
Pes anı fâş itse gayrı gam degil” [389]
Hattâb Çelebi-Mevlâna Celaleddîn
Karahisâr-ı şarkî ricâlinden Ebû’l-Kâsım’ın mahdûmudur. Bir müddet Amasya
fuzalâsından ahz-ı ulûm etdi. Sonra Şam’a gidip müfessir-i meşhûr eş-Şeyh Alâeddîn Ali et-
Türkmanîden ikmâl-i tahsîl ederek avdet edib Amasya’da tedrîse başladı.
Amasya emîr-i kebîri Hacı Şâdgeldi Paşa’nın zaman-ı emâretinde fevkalâde iştihâr edib
Atabeg Gâzi Medresesi müderrisi oldu. Manzûme-i Nesefiye’yi Amasya’da şerh edib hayatında
kendi tilmîzi olan Mevlânâ Mikail bin Yûsuf Amâsîye yazdırdı.
Bu şerh-i manzûmenin sonunda şu kitâbe görüldü.
“el-Hattâb bin Ebi’l-Kâsım el-Karahisârî müellifü şerhi’l-manzûmeti’n-Nesefiyye ketebe
anhu hâze’ş-şerhe tilmîzuhû Mikâ’il bin Yûsuf bin Hamza senete isney ve sittîn ve seb’i mi’e.”
“Mikâ’il bin Yûsuf bin Hamza er-Rûmî el-Amâsî” diye kendi hattıyla muharrer hayli
kitâb görüldü. Bu kitâbı 762 tarihinde Amasya’da müellifinden yazdığı anlaşılır. Sahîb-i
tercemenin [390] evlâd ve ahfâdı Amasya ve Bursa’da görüldü. 747’de Amasya’da tanzîm
edilen Fahreddîn Cevherî Vakfiyesine şâhid oldu. 767’de vefât etdi.
Fâzıl, gâyet fakîh, usûl ve fürûda mâhir bir zât-ı sütûde-simat idi. Mahdûmu Alâeddîn Ali
bin el-Karahisârî Yıldırım Bâyezîd devrinde kibâr-ı ulemâdan ve hafîdî Mevlâna Muhyiddîn
Mehmed bin Ali bin el-Karahisârî de sudûr-ı fuzalâdan görüldü.
Mevlânâ Celaleddîn Hattâb Karahisârî’ye muasır bulunan Mevlâna Fahreddîn İlyas bin
Aksarayî, Mevlâna Bahaeddîn Mehmed Kübrevî, Mevlâna Hüsameddîn Hasan Amâsî,
Mevlâna Musliheddîn Mûsa es-Sivasî de fuhûl-ı ulemâdan zevât idiler. Bunları yetiştiren de
Hacı Kutlu Şâh idi.
Hattâb Çelebi-Kara Hisârîzâde
Amasyalıdır. Mevlâna Alâeddîn Ali bin Mevlâna Celaleddîn Hattâb el-Karahisârî
mahdûmudur. Ulemâdan ahz-ı ulûm edib Amasya hükümdârı Çelebi Sultân Mehmed Hân
devrinde kibâr-ı müderrisînden olup 817’de Şeyh [391] Cûî hilafet-nâmesinde ve 826’da tanzîm
edilen Paşa Hâtun bint el-Hâc Osmân Paşa vakfiyesinde şâhid görüldü. Bâ’dehû vefât etdi.
Halfet Gâzi-Emîr Mübarizeddîn Halife Alp
Amasyalıdır. 622 tarihli vakfiyesinde mezkûr ve medresenin kapısı bâlâsında mahkûk
olduğu üzere Emîr Tulî Bey bin Türkan Şâh bin Emîr Şehâbü’d-devle Güdül Bey bin Konaş
Bey’in mahdûmudur.
Pederinin hayatında ümerâdan olup 615 hudûdunda emîrü’s-sevâhil ya’nî Karadeniz
muhâfızı oldu. Ba’dehû Sultân Alaeddîn Keykubad’ın emrine imtisâlen şehzâdegân-ı
Selçûk’dan olup Amasya emâreti için birbiriyle uğraşan iki melikşâhı ber-taraf ederek
111
121