Page 140 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Halîl Bey-Yeğenzâde el-Hâc
Amasyalıdır. A’yân-ı kirâmdan el-Hâc İbrâhim Bey bin Yeğen el-Hâc Ali Bey bin Ahmed
Bey’in mahdûmudur. Birâderi [455] Ömer Paşa’nın zaman-ı ikbâlinde kethüdâsı olup devr-i
vilâyet etdi. Ba’dehû Amasya’da ikâmet edib meclis-i a’yân âzâsı olduğu halde 1209’da vefât
etdi. Aşağı Pirler civârında medfûndur. Kibâr-ı a’yândan idi.
Ziyâre eşrâfından Sarı Osmanzâde diğer el-Hâc Halîl Ağa da Amasya a’yânından olup
1210’da vefat etdi. Ziyare’nin Bâlâ, nâm-ı diğer Dânîşmend Mahallesi’nde kâin câmi-i şerîfine
sülün gibi güzel bir minare-i sengin yapdırıb nâmını da kapısı bâlâsına yazdırdı. Hânedân,
sâhib-i hayr idi.

Halîl Paşa-Gürcüzâde es-Seyyid
Amasyalıdır. Vüzerâdan el-Hâc Mustafa Paşa bin el-Hâc İbrâhim Bey bin Mehmed
Bey’in mahdûmu ve ocak imâmı Hâfız es-Seyyid Halîl Efendi’nin kerîmezâdesidir.
Amcası Hâfız Mehmed Hıfzı Efendi’nin 1173’de vefâtı üzerine Torumtay vakfına
mütevellî ve meclis-i a’yân âzâsı oldu. 1176 muharreminde baş-a’yân ve saferinde Amasya
mutasarrıfı olan çeteci kaynı Süleyman Paşa tarafından [456] Amasya mütesellimi olup
eşkiyâyı ta’kîb ve istîsâlde hizmet-i sebk eylediğinden dergâh-ı âlî kapıcıbaşılığı ile taltîf edildi.
Ba’dehû mutasarrıfın tebdîli üzerine mün’azil olup 1181 senesi gurre-i muharreminde
ikinci defa baş-a’yân ve saferinin yirmi altıncı günü Amasya mutasarrıfı olan Merzifonî es-
Seyyid Ahmed Paşa tarafından sânîyen Amasya mütesellimi oldu.
1182 senesi rebîülevvelinde mutasarrıfın tebeddülü üzerine mün’azil ve 1184 gurre-i
muharreminde sâlisen Amasya mütesellimi olup saferde cem’ edebildiği gönüllü kıtası baş-
buğu olarak Rus harbine gitdi. Muhârebede gösterdiği yararlıklar takdîr edilerek 1185 senesi
muharreminin evâsıtında bâ-rütbe-i mîr-mîrâni Akşehir sancağı mutasarrıfı ve Tutrakan
muhâfızı oldu.
1185 senesi zilhiccesinin dördüncü günü Amasya mutasarrıfı ve 1186 senesi
rebîülevvelinde harben isbât-ı liyâkat ederek vezâretle Kars muhâfızı oldu. 1188’de vüzerânın
kesretine binâen vezâretinin ref’iyle Erzurum’da ikâmete me’mûr oldu. 1189’da Amasya’ya
avdet etdi. [457]
1193 şâbânında Cabbarzâde Mustafa Bey tarafdârı olup Canikli Hacı Ali Paşa’nın
muhârebesinde ibrâz-ı sadakat eylediğinden 1194 senesi muharreminde Rûmeli pâyesiyle Van
vâlîsi ve muhâfızı oldu.
1195 senesi rebîülevvelinde ma’zûlen Amasya’ya gelip şâbânında hasmı olan
Caniklizâde Mikdat Ahmed Paşa ber-vech-i malikâne mutasarrıf olduğundan gece Amasya’dan
firâr edib Erzurum vâlîsi Yazıcızâde Mustafa Paşa’ya ilticâ edib canını kurtardı.
1198’de Gönye Sancağıyla Faş muhâfızı olup 1199’da ma’zûl ve 1201 şevvâlinde
Beyşehir mutasarrıfı oldu. 1203’de Rus muhârebesine me’mûr olup ramazânında münhezim ve
esir oldu. 1205 şevvâlinde esâretden halâs olup tekâüd edilerek Amasya’da ikâmete me’mûr
olduğu halde 1211’de vefât etdi.
Âkil, müdebbir, zî-nüfûz ise de muvaffakiyetsiz olduğundan rütbesini gâib etmiş idi.
Hazret-i Pir İlyas civârında yol üzerinde medfûndur. Mahdûmları es-Seyyid Said Mehmed,
[458] Hâfız Ali Paşalarla es-Seyyid Mustafa Bey’dir. Hacı Mustafa Bey’e elsine-i âmmede Deli
Bey dendiğinden evlâdına Deli Beyzâdeler dendi.

Halîl Ağa-Çavuşzâde es-Seyyid el-Hâc
Amasyalıdır. Çavûşân-ı dergâh-ı âlîden el-Hâc Ali bin el-Hâc Ahmed Ağa’nın oğludur.
Bu da çvûşândan olup devr-i hidemât ile çavuşlar kethüdâsı ve ba’dehû tekâ’üd edilib
Amasya’da meclis-i a’yân âzâsı olduğu halde 1212’de vefât etdi. Uzunyol mezârlığında
medfûndur. Çeribaşı Câmi-i şerîfinin sağ tarafına tuğladan bir minâre-i beyzâ yaptırdı.
Nukûdunu câmi-i mezbûrun levâzım ve mesâlihine vakf etdi. Ehl-i hayr idi.

129
139