Page 144 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

simât olup sinni seksene karîb idi. Mahdûmu İstanbul pâyelilerinden Mustafa Adil Efendi ve
birâderzâdesi diğer Halîl Efendi’dir.

Halîl Efendi-Balcı Hoca el-Hâc Hâfız
Taşâbâdlıdır. Erbaa Kazâsı dâhilinde Kara Ağaç Köyünden Sâlih bin Ömer’in
mahdûmudur. 1256’da doğdu. 1268’de Amasya’ya gelip hıfz-ı Kur’ân etdikden sonra hutût-ı
mütenevvi’ayı Meydan imâmı Hâfız Mustafa Efendi’nin şakirdânından Hâfız Hasan Hüsni
Efendi’den ahz ve temeşşük ederek me’zûn oldu.
Ba’dehû İbikli el-Hâc Hasan ve Şirvâni el-Hâc Mustafa [470] Efendilerden fünûn-ı
Arabiyye ve şer’iyyeyi tederrüs edib ikincisinden mücâz ve ders-i âm oldu. 1297’de Balcı
İsmail Efendi’nin ihyâ etdiği Balcı Mektebi’ne muallim-i sıbyân olup Balcı Hoca demekle
iştihâr etdi.
Mekteb-i mezkûrda şâkirdâna hutût-ı mütenevvi’ayı ta’lîm, talebe-i ulûma tedrîs-i fünûn
ve sıbyâna ta’lim-i kırâ’at-ı Kur’ân ederek hayli çırak ve hâfız yetiştirdi. 1305’de bu
muallimliği terk ederek âlem-i inzivâya çekildi. 1327’de vefât etdi.
Âlim, hattât, hâfız-ı Kur’ân olup sulehâ-yı ümmetden bir zât idi. Bu zâtın rahle-i
ta’lîminde okuyub hıfz-ı Kur’ân etdim. Kur’ân-ı Kerîm’i ezberden her üç günde bir hatim eder,
gâyet sabûr, kanaatkâr, zâhid idi. Mahdûmları Mustafa Sabri, Mehmed Nami, Hüseyin
Efendilerdir.
Hattât-ı meşhûr Mustafa Sabri Efendi İstanbul’da tahsîl-i ulûm ve tekmîl-i sülûk edib
1331’de Emîr Buharî Tekkesi şeyhi olup 1340 senesi ramazânın on birinci salı günü [471]
Anadolu hisarında vefât etdi. Hâfız Mehmed Nami Efendi de mahkeme-i şer’iyye baş-
kitâbetinden 1338’de mütekâid oldu.

Halîl Efendi-Topcuzâde el-Hâc
Amasya’nın Gümüşlüzâde Mahallesi eşrâfından el-Hâc Sâlih Ağa bin Mehmed Ağa’nın
mahdûmu ve Yeğenzâde es-Seyyid Halîl Bey’in kerîmezâdesidir. 1258’de doğdu. Selâmzâde
Mustafa Bey’in kerîmesiyle teehhül edib pederinin irtihâlinde teayyün ederek belediye âzası
oldu.
1301’de Belediye reisi intihâb edilib 1305 ramazânında riyâsetde ibkâ ve rütbe-i sâlise ile
taltîf edildi. 1306’da mutasarrıf Ca’fer Sâdık Paşa’nın hiddeti ve Ermenilerin harekâtı yüzünden
azl edildiyse de 1307’de meclis-i idâre âzâsı oldu.
1313 senesi cumâdelûlâsında Mutasarrıf Çerkes Bekir Sıtkı Paşa’nın yardımıyla sânîyen
Belediye Reisi olduğu halde 1314 senesi rebîülevvelinde Ermenilerin iğtişâsı hengâmesinde
mutasarrıf-ı mûmâ-ileyhin hiddeti yüzünden azl edildi. Sene-i mezbûrenin recebinde
mutasarrıf olarak gelen Mehmed Kemal Bey’in zamanında kûşe-i [472] inzivâya çekildi.
1317’de Sivaslı Hacı Hasan Paşa’nın himmetiyle rütbe-i sânîye alıb 1321 senesi
recebinde Mutasarrıf Mehmed Kemal Bey’in azl ve nefyi üzerine şevvâlinde üçüncü defa olarak
Belediye reisi oldu. 1323 senesi saferinde mutasarrıf olup gelen Kıbrıslı Ahmed Cevdet Bey’in
vürûdu ve halkın şikâyâtı üzerine azl edilib dâr-ı bekâya rihlet etdi.
Mütedeyyin, halîm, mümtezic, ümmî bir hânedân idi Mahdûmları Mustafa, Ali Beylerdir.
Dâmâdı, Şirvânî Zekeriya Efendizâde Mehmed Ragıb Efendi’dir. İki mahdûmu da eşrâf-ı
memleketden ve âzâ-yı nâfiadan idiler. Birâderi Mehmed Münib Bey’dir. Bu iki birâderin
evlâdı ve ahfâdı çokdur.

Halîl Efendi-Yeğen
Amasyalıdır. Şeyhülislâm Amasyalı Kara Halîl Efendi’nin birâderi Ali bin Mustafa’nın
mahdûmudur. 1261’de Varay Nâhiyesi kurbunda Kürt Köyü’nde doğdu. Amcasının yardımıyla
İstanbul’a gelip orada tahsîl-i ulûm etdikden [473] sonra bi’l-imtihân müderris ve amcasının
himmetiyle fetvâ-hâneye dâhil olup mahrec mevlevîyetine kadar terakkî ederek mümeyyiz

133
143