Page 270 - 6-8

Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR

Sa’îd Ahmed Efendi-Fazlızâde, es-Seyyid, el-Hâc
Amasyalıdır. Esbak şehir kethüdâsı Fazlızâde el-Hâc Sârî Ali Efendi’nin mahdûmu ve
Fazlı Paşa’nın yeğenidir. Amasya’da tahsîl-i ilm ü kitâbet ederek İstanbul’a gidip Zanalızâde
es-Seyyid el-Hâc Ahmed Paşa’nın hazîne kâtibi oldu.
Ba’dehû kethüdâ-yı sadr-ı âlî kalemine yerleşip tefeyyüz ederek 1166’da hâcegân-ı
dîvân-ı hümâyûndan olduğu hâlde kethüdâ kâtibi görüldü. Ba’dehû menâsıb-ı dîvâniyyeyi devr
ederek 1172 senesi şa’bânında vefât etdi. Üsküdâr’da medfûndur. Mahdûmu es-Seyyid el-Hâc
Mehmed Efendi’dir. Diğeri es-Seyyid Ali Efendi’dir.

Sa’îd Mehmed Efendi-Emîr Müderriszâde, es-Seyyid, el-Hâc
Amasyalıdır. “Emir Müderris” demekle meşhûr olup 1178’de vefât eden es-Seyyid el-
Hâc Ahmed Efendi bin es-Seyyid el-Hâc Hâfız Mehmed Efendi bin Ya’kûb’un mahdûmudur.
Amasya’da pederinden ve en ziyâde Iydîzâde el-Hâc Âkif Mustafa Efendi’den tahsîl-i ulûm
edib ders-i âm oldu. [263]
Sonra İstanbul’a gidip rü’ûs imtihânına girdi. Parlak bir sûrette kazanıp Fâtih Sultân
Mehmed Hân Câmi-i şerîfinde ders-i âm ve 1165’de müderris oldu. Esnâ-yı tedrîsinde medâris-
i mu’tâdeyi devr ederek 1191’de Dârü’l-hadîs-i Süleymaniyye müderrisliğinden Kudüs mollası
oldu.
Bir senelik müddet-i örfiyyesini ikmâl etdikten sonra tedrîsâtına devâm edib 1197 senesi
gurre-i muharreminde Mekke-i Mükerreme mollası olarak Hicâz’a gitdi. Orada bir yıl hükûmet-
i şer’iyye vezâ’ifini îfâ ederek avdet edib 1201’de dâr-ı na’îme irtihâl etdi. Meşâhîr-i ulemâdan
fâzıl, kâmil bir zât-ı sütûde-simât idi. Birâderi es-Seyyid Abdürrahîm Efendi’dir.

Sa’îd Mehmed Ağa-Kâtibzâde
Amasyalıdır. Amasya mahkemesi kâtibi Gümüşlü el-Hâc Mehmed Efendi’nin mahdûmu
ve fuzalâ-yı mevâlîden el-Hâc İsmâ’îl Efendi’nin birâderidir. Evâ’il-i hâlinde yeniçeri olup
Amasya’da yeniçeri yazıcısı oldu. Ba’dehû İstanbul’a gidip yeniçeri ocağında orta yazıcılardan
oldu.
1178 târîhli Yeniçeri Defteri’nde “Sa’îd Mehmed bin Mehmed Amasya, yazıcı” ve
[264] 1182 târîhli Yeniçeri Defteri’nde “Yazıcı Sa’îd Mehmed bin el-Hâc Mehmed Amasya”
ve 1190 târîhli Yeniçeri Dîvân Defteri’nde “Dergâh-ı âlî yeniçerileri ocağında Kâtibzâde Sa’îd
Mehmed Yazıcı” diye yazılı görüldü.
Bu sûretle terakkî ederek üç def’a baş yazıcı olup kul kethüdâlığına mu’âdil bir makâma
geldi. Gümüşlü Müftüzâde el-Hâc Ahmed Efendi’nin Şeyhülislâm olduğu esnâda
başyazıcılıktan Sekbânbaşı olup 1206 senesi zilka’desinde yeniçeri ağası oldu.
Çünkü yeni sadr-ı a’zam olan Melek Mehmed Paşa, harb ü darb erbâbından bahâdır bir
zât olan Yeniçeri Ağası Arabzâde Ahmed Ağa’yı istirkâb eylediğinden azliyle leyyinü’l-cânib
ve mümtezic olan mûmâ-ileyh Sa’îd Ağa’yı zilka’denin evâ’ilinde yeniçeri ağalığına
getirmişdi.
Ancak Yeniçeri ocağının ıslâhına ve yeniçerilerin ta’lîm u tanzîmine i’tinâ ve ihtimâm
edildiği esnâda yazıcılıktan yetişme bir zâtın bu emr-i azîmi deruhde edemeyeceği mu’ahharan
anlaşılmağla 1207 senesi muharreminin evâhirinde azl ve tekâ’üde [265] sevk edildiğinden az
sonra vefât etdi.

Sa’îd Mehmed Efendi-Müftüzâde, es-Seyyid
Köprülüdür. Köprü müftüsü Avadanlı el-Hâc Yûsuf Efendi’nin mahdûmudur.
Amasya’da tahsîl-i ulûm edib Köprü’de ders-i âm ve 1181’de pederinin vefâtıyla Taşanoğlu
Hasan Bey’in câmi-i şerîfi hatîbi oldu.

263
269