Page 98 - 6-8
P. 98
Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Amasya Tarihi 9-12. Cilt Hüseyin Hüsâmeddîn YASAR
Hanîf Ağa-Kubalı
Amasya’nın Kuba Mahallesi’nden Hasan’ın oğludur. Altıncı bölükde yeniçeri olup oda-
başı, sonra kassab-başı, Rus harbinde yararlığı görülüb 1226’da Amasya serdârı ve 1228’de
Serdengeçtiler Ağası olarak Yergöğe gitdi. Ba’dehu avdet edib iki defa daha Amasya serdârı
oldu. 1235 muharreminde ma’zûl olup 1236 senesi evâsıtında vefât etdi. Mu’tedil, dindar,
işgüzâr bir zâbit idi. Oğlu Ali Ağa’dır. Bunun oğlu ser-neyzen Seyyid Ahmed Dede Bey pek
ma’rûftur.
Hanîfî Mehmed Efendi-Şeyhzâde es-Seyyid
Amasya meşâyîhinden Abdullah Efendi’nin oğludur. Ba’de’t-tahsîl 1201’de Fethiye
Câmii hatîbi olup 1220’de oğulları Hâfız Mehmed, Ali Efendilere kasr-ı yed ve feragât ve
ba’dehû vefât etdi.
Hayâtî Ebû Bekir Efendi
Merzifonludur. Tercemesi yukarıda Ebû Bekir Efendi Hayâtî diye yazıldı.
Hayâtî İsa Çelebi-Defterdâr
Merzifonludur. Ulemâdan Musliheddîn Halifenin mahdûmudur. Evâil-i hâlinde
İstanbul’a gidip Ramazânzâde Mehmed Bey’e intisâb ve ilm ü edeb iktisâb edib Maliye
kalemine girdi. Burada tefeyyüz edib Haleb’de zeâmet [308] defterdârı oldu. Ba’dehû Karaman
defterdârı olup sonra ma’zûlen İstanbul’a geldi. Bu esnâda bir nev-civânın aşkına mübtelâ olup
hayli zaman menkûbâne yaşadı. 990 hudûdunda vefat etdi. Edîb, şâir, latîfe-gû idi. Eş’ârı
letâfetten hâlî değildir. Şu matla’ı meşhûrdur.
Yâr eğer arz-ı ‘izâr eyleye gülzâra gele
Çâk ede gonce yakasını ve gülzâra gele
Birâderi Memâtî Ali Çelebi de şâir idi. Latifî Çelebi “Tezkire-i Şu’arâ”sında diyor ki:
“Mezbûrun Postî nâm bir şâir ile mizâcı atışur. Latifesi barışır isticvâb yüzünden bu latîfeyi
tahrîr ve bu vesîkayı tastîr edib gönderir ki: ‘İt postu, domuz postu dibâgât ile pâk olur mu
olmaz mı cevâb verib müsâb olasız’ der. Mezbûr Postî dahî mezkûr Hayâtî’ye cevabında bunu
yazar ki: ‘Hayâtî de murdâr memâtî de’ der.”
Hayâtî Mahmûd Efendi-Ağa Hanzâde es-Seyyid [309]
Amasyalıdır. Esbak topcu-başı Amasyalı es-Seyyid Mustafa Ağa’nın birâderi es-Seyyid
Ahmed bin es-Seyyid Mustafa Ağa’nın mahdûmudur. Amcası olup “Ağacan” demekle meşhûr
olan mûma-ileyhin yeğeni ve rabîbidir. Bunun için Ağacanzâde demekle iştihâr etdi.
İstanbul’da tahsîl-i irfân ve kitâbet ederek topcu ocağında yazıcı ba’dehû topcular kâtibi
oldu. Babalığının vefâtından sonra ba’zı vüzerâya divân kâtibi olup 1218’de Amasya’da
görüldü. Ba’dehû vefât etdi. Oğulları es-Seyyid Ali, Ahmed Efendilere Hayâtîzâde dendi.
Haydar Çelebi-Mevlânâ Bedreddîn el-Mervezî
Ahmed Mervezî mahdûmudur. Horasan’ın merkezi olan Merv şehrinden olup orada
tahsîl-i ulûm etdikden sonra Cengiz istilâsında firâr ederek Amasya’ya geldi. Burada tedrîs-i
ulûm edib meşâhîr-i ulemâdan oldu. 645 sâlînden sonra vefât etdi. Mahdûmu Mevlânâ
Safiyeddîn Mustafa Çelebi’dir.[310]
Haydar Çelebi-Pervâne Beyzâde
Amasya eşrâfından Hoca Gıyâseddîn Mehmed Çelebi bin Emîr Nasıreddîn Ahmed Bey
bin Emîr İzzeddîn Mehmed Pervâne Bey bin emîr-i kebîr Muineddîn Süleyman Pervâne Bey
87
97